Muốn kết thúc chiến tranh thương mại, Trung Quốc đã nhượng bộ Mỹ thế nào?

Ngày 4/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump từng kỳ vọng một thỏa thuận thương mại "hoành tráng" với Trung Quốc sẽ hoàn thiện trong vòng bốn tuần tới.

Sau thỏa thuận đình chiến thương mại ông Trump và ông Tập đạt được ngày 1/12/2018 tại hội nghị thượng đỉnh ở Argentina, Washington yêu cầu Bắc Kinh thực hiện những thay đổi cấu trúc đối với vấn đề chuyển giao công nghệ, bảo vệ sở hữu trí tuệ, các rào cản phi thuế quan, an ninh không gian mạng, dịch vụ và nông nghiệp."

Kể từ đó, Bắc Kinh đã đáp ứng bằng việc mua các sản phẩm nông nghiệp lớn của Mỹ và cắt giảm thuế đối với hàng nhập khẩu xe hơi do Mỹ sản xuất. Họ cũng đặt ra các luật và quy định mới trong nước để giải quyết vấn đề bảo vệ sở hữu trí tuệ và tiếp cận thị trường.

Quy định sở hữu trí tuệ mới

Ngày 4/12/2018, ba ngày sau hội nghị thượng đỉnh Trump-Tập ở Argentina, cơ quan Hoạch định Kinh tế trung ương Trung Quốc, Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia, công bố 38 hình phạt chống vi phạm sở hữu trí tuệ, giải quyết một trong những mối quan tâm lớn nhất trong các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ. 

Washington trước đó cáo buộc Trung Quốc về hành vi đánh cắp tài sản trí tuệ từ Mỹ để làm phong phú thêm công nghệ và tiến bộ công nghiệp.

Hôm 3/4, ông Larry Kudlow, cố vấn kinh tế hàng đầu Nhà Trắng, cho biết lần đầu tiên Trung Quốc thừa nhận các quan chức Mỹ đã "có lý" về vấn đề sở hữu trí tuệ. Trước đây họ đã phủ nhận vấn đề này.

Mua nông sản

Các sản phẩm nông nghiệp nhập khẩu từ Mỹ bị Bắc Kinh nhắm vào trong khi thực hiện các biện pháp trả đũa, sau khi Washington áp đặt làn sóng thuế quan đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.

Đầu tháng 3, ông Trump nói trên Twitter rằng ông đã yêu cầu Trung Quốc gỡ bỏ ngay lập tức tất cả thuế quan đối với các sản phẩm nông nghiệp của Mỹ dựa trên thực tế là giữa hai nước đang có tiến bộ trong các cuộc đàm phán thương mại. Mặc dù Bắc Kinh chưa đáp ứng tất cả yêu cầu của Tổng thống Trump, nhưng họ đã bắt đầu giảm bớt căng thẳng đối với các sản phẩm nông nghiệp thông qua các giao dịch mua ban đầu và được đề xuất.

Giữa tháng 12/2018, Trung Quốc đã mua 1,5 triệu đến 2 triệu tấn đậu nành Mỹ với các lô hàng dự kiến được vận chuyển đến trong quý đầu tiên của năm 2019, theo Hội đồng Xuất khẩu Đậu nành Mỹ.

Vào ngày 31/1, trong cuộc gặp với ông Trump tại Nhà Trắng, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc đã hứa Trung Quốc sẽ mua 5 triệu tấn đậu nành từ các nhà sản xuất Mỹ. Trung Quốc đã đề xuất mua thêm 30 tỷ USD các sản phẩm nông nghiệp Mỹ mỗi năm, bao gồm đậu nành, ngô và lúa mì, theo Bloomberg đưa tin vào tháng 1.

Cắt giảm thuế quan đối với ô tô Mỹ

Sau thỏa thuận đình chiến thương mại, Trung Quốc đẩy lùi thuế quan với xe do Mỹ sản xuất.

Bộ Tài chính Trung Quốc tuyên bố vào ngày 14/12 rằng họ sẽ tạm thời loại bỏ 25% thuế quan bổ sung đối với nhập khẩu ô tô Mỹ trong ba tháng, bắt đầu từ ngày 1/1, điều này sẽ cắt giảm thuế quan của nước này đối với ô tô do Mỹ sản xuất xuống còn 15%. Bộ cũng cho biết họ sẽ đình chỉ thuế 5% đối với 67 phụ tùng ô tô khác.

Ông Trump hoan nghênh thông báo này. "Trung Quốc vừa tuyên bố rằng nền kinh tế của họ đang tăng trưởng chậm hơn nhiều so với dự đoán vì cuộc chiến thương mại của chúng tôi với họ. Họ vừa đình chỉ tăng thuế quan của Mỹ", ông viết trên Twitter. "Mỹ đang làm rất tốt. Trung Quốc muốn thực hiện một thỏa thuận lớn và rất toàn diện. Nó có thể xảy ra, và khá sớm!"

Tiếp cận thị trường

Cơ quan lập pháp hàng đầu của Trung Quốc, Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc, thông qua Luật Đầu tư nước ngoài ngày 15/3, ngày cuối cùng của cuộc họp mặt thường niên. Luật sẽ có hiệu lực vào ngày 1/1/2020.

Bắc Kinh vội vã thông qua luật chỉ ba tháng sau khi một dự thảo đầu tiên được trình bày để thảo luận, trong nỗ lực chống lại các khiếu nại của Mỹ về các hoạt động thương mại không công bằng.

Các nhà phê bình cho rằng điều luật còn chung chung và thiếu một bộ quy tắc cụ thể để giải quyết một số mối lo ngại mà các công ty nước ngoài đã nêu ra. Ông Fang Xinhai, phó chủ tịch Ủy ban điều tiết chứng khoán Trung Quốc, cho biết vào ngày 25/1 bên lề Diễn đàn kinh tế thế giới ở Davos, Thụy Sĩ, rằng Trung Quốc sẽ phê duyệt thêm đơn từ các ngân hàng trên Phố Wall trong sáu tháng tới.

Video: Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đã bắt đầu thế nào?

Lệnh cấm Fentanyl

Trung Quốc tuyên bố vào ngày 1/4 rằng họ sẽ phân loại tất cả các biến thể fentanyl là các chất được kiểm soát từ ngày 1/5, sau khi ông Tập đồng ý với yêu cầu của ông Trump về hành động cứng rắn hơn để ngăn chặn dòng opioid (thuốc giảm đau) tổng hợp chết người từ Trung Quốc sang Mỹ.

Mỹ trước đó đã đổ lỗi cho Trung Quốc xuất khẩu các chất liên quan đến fentanyl dẫn đến hàng chục nghìn người chết vì quá liều mỗi năm ở nước này. 

Ông Trump nói việc Trung Quốc ban hành lệnh cấm tất cả các loại thuốc tương tự fentanyl là một điều tuyệt vời đối với Mỹ.