Loạt kiến nghị của doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu

Kiến nghị trên được ông Giang Chấn Tây, Giám đốc Công ty TNHH MTV Bội Ngọc (Trà Vinh), chia sẻ tại phiên giải trình về tình hình thị trường xăng dầu và kết quả thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp trong công tác quản lý Nhà nước về xăng dầu do Ủy ban Kinh tế của Quốc hội tổ chức ngày 28/2.

Theo ông Tây, điều kiện cần và đủ để chuỗi cung ứng xăng dầu hoạt động ổn định là phải quy định chi phí lưu thông, lợi nhuận định mức cho doanh nghiệp bán lẻ và doanh nghiệp bán lẻ được lấy hàng ở ít nhất 3 nơi nhằm đảm bảo nguồn hàng.

Cụ thể, phần chi phí lưu thông và lợi nhuận định mức này tạm gọi là chi phí cơ bản, phân chia rõ ở 3 khâu là doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối và doanh nghiệp bán lẻ. Trong đó, riêng khâu bán lẻ phải đạt giá trị từ 5 - 6%/giá bán lẻ thì doanh nghiệp mới đủ trang trải chi phí hoạt động để trả lương cho nhân viên, điện nước, hao hụt, sửa chữa máy móc thiết bị, trả lãi ngân hàng, chi phí mặt bằng, chi phí quản lý kinh doanh và các chi phí cơ hội khác.

Phần chi phí cơ bản này thuộc sở hữu của doanh nghiệp bán lẻ và được ghi trong giá cơ sở. Đây là công cụ quản lý hữu hiệu của Nhà nước, để doanh nghiệp bán lẻ hoạt động ổn định trong mọi diễn biến của giá xăng dầu thế giới.

Mục đích của yêu cầu phân chia này là làm cho doanh nghiệp đầu mối hạ thù lao đến phần chi phí cơ bản này thì không thể hạ được nữa. Ngược lại, nếu không phân chia rõ thì sau này thị trường sẽ tiếp tục bất ổn là điều khó tránh khỏi. Vì không ai dám đảm bảo là doanh nghiệp đầu mối lại hạ chiết khấu xuống bằng 0 đồng.

"Vừa qua không quy định cụ thể mà buông cho thị trường quyết định chung chung thì là đưa quyền cho doanh nghiệp đầu mối định đoạt và hưởng hết phần chi phí này. Quy định đã có, nhưng không rõ ràng và không có chế tài cụ thể. Nên không cơ quan nào xử lý việc này. Đây là kẽ hở của quy định, cần phải nghiêm túc thay đổi", ông Tây nói.

Thứ nữa, để tránh tình trạng nguồn cung đứt gãy, cần cho phép doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu được mua hàng từ nhiều nguồn. Điều này vừa giúp thị trường tăng thêm tính cạnh tranh vừa có phần thù lao tăng thêm do cạnh tranh mang lại. 

"Nếu không cho lấy nhiều nguồn, thì doanh nghiệp bán lẻ sẽ không có phần thù lao mềm này và thị trường trở nên co cứng, nguồn cung bị giới hạn. Chẳng hạn như nhà cung cấp nào bị rút giấy phép thì sẽ ảnh hưởng hàng loạt", ông Tây phân tích.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Xuân Thắng, đại diện Công ty TNHH Hải Âu Phát (Lâm Đồng) cho biết trong suốt thời gian dài vừa qua, doanh nghiệp bán lẻ chịu chiết khấu thấp, thậm chí nhiều thời điểm không được hưởng chiết khấu dẫn đến hoạt động khó khăn.

Để bảo đảm chuỗi cung ứng xăng dầu xuyên suốt, không bị xảy ra tình trạng đứt gãy nguồn cung như thời gian vừa qua, khi sửa đổi nghị định về kinh doanh xăng dầu lần này, cơ quan soạn thảo nên cân nhắc có cần thiết phân chia khoản định mức này cho 3 khâu gồm doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối và doanh nghiệp bán lẻ theo tỷ lệ % nhất định, rõ ràng.

"Lợi nhuận định mức hiện quy định là 300 đồng/lít,kg nhưng doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu vẫn chưa nhận được phần lợi nhuận định mức này, vì vậy đề nghị nên có quy định tỷ lệ % định mức với khâu bán buôn, bán lẻ", ông Thắng nói.

Có thương nhân phân phối xăng dầu không kho, không vốn, không cửa hàng

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho rằng cần siết lại quy định và cân nhắc việc giảm số lượng doanh nghiệp đầu mối xăng dầu. Theo ông Phớc, quy định hiện tại thương nhân đầu mối được đi thuê kho chứa. Nhưng điều này sẽ dẫn đến việc không doanh nghiệp chủ động trong nhập khẩu xăng dầu. Từ đó ông Phớc đặt vấn đề "có tiết giảm được thương nhân đâu mối không, ví dụ giảm về 10, hay để như hiện tại?”.

Bên cạnh đó, theo Bộ trưởng Tài chính, số lượng thương nhân phân phối khoảng 332 cũng là quá nhiều. Ông Phớc cho rằng, đây là khâu trung gian, nên sẽ chi phí phát sinh và giá sẽ cao lên. Thậm chí, có thương nhân phân phối 3 không, tức “không kho, không vốn và không cửa hàng”. 

Từ đó ông Phớc cũng đề nghị giảm số lượng thương nhân phân phối xăng dầu.