Nguồn gốc của Đại lễ Phật đản
Đại lễ Vesak hay còn gọi là Phật đản là ngày kỷ niệm Phật Tất-đạt-đa Cồ-đàm sinh ra tại vườn Lâm-Tì-Ni năm 624 TCN, diễn ra và ngày 15/4 âm lịch hàng năm.
Vesak là tiếng Sinhalese của người dân đảo quốc Sri Lanka, tiếng Pali là Vesaka, tiếng Phạn (Sanskrit) là Vaisakha, là tháng theo lịch Ấn Độ. Đó cũng là tháng đầu tiên trong năm của lịch nước Nepal.
Từ xa xưa, Đại lễ Vesak hay còn gọi là lễ Tam hợp (Phật đản sinh, Phật thành đạo và Phật Niết bàn - là ngày lễ kỷ niệm 3 sự kiện quan trọng trong cuộc đời của đức Phật Thích ca mâu ni), đã được tổ chức tại các quốc gia Phật giáo theo truyền thống Nam truyền, bắt đầu từ Sri Lanka sau đó truyền sang Miến Điện, Thái Lan, Lào...
Đại lễ Phật đản năm 2018 tại Việt Nam Quốc Tự (Q.10, TP.HCM).
Theo truyền thống Phật giáo Bắc tông và ảnh hưởng của Phật giáo Trung Hoa, ngày này chỉ là ngày kỷ niệm ngày sinh của đức Phật Thích Ca. Tuy nhiên, theo Phật giáo Nam truyền và Phật giáo Tây Tạng thì ngày này là ngày Tam Hiệp (Kỷ niệm Phật đản, Phật thành đạo và Phật nhập Niết bàn). Ngày Phật đản hay là Vesak, Tam Hiệp được kỷ niệm vào các ngày khác nhau tùy theo quốc gia.
Một số quốc gia với đa số Phật tử chịu ảnh hưởng Bắc tông (như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Việt Nam) thường tổ chức ngày lễ Phật đản vào ngày 8/4 âm lịch. Các quốc gia theo Nam tông thường tổ chức vào ngày trăng tròn trong tháng 4 âm lịch hay là ngày trăng tròn trăng tháng 5 dương lịch.
Ý nghĩa quan trọng với nhiều quốc gia
Phật đản hay còn gọi là Vesak là ngày nghỉ lễ quốc gia tại nhiều nước châu Á như Thái Lan, Nepal, Sri Lanka, Maylaysia, Miến Điện, Singapore, Indonesia, Hàn Quốc, Campuchia...
Vào ngày lễ, phật tử thường vinh danh Tam bảo: Phật, Pháp, Tăng (qua các hình thức như dâng cúng, tặng hoa, đến nghe thuyết giảng) và thực hành ăn chay và giữ Ngũ giới, Tư vô lượng tâm (từ bi hỷ xả), thực hành bố thí và làm việc từ thiện, tặng quà, tiền cho những người yếu kém trong cộng đồng.
Chùa Tam Chúc (Hà Nam), nơi sẽ tổ chức Đại lễ Phật đản Vesak 2019.
Kỷ niệm Vesak cũng có nghĩa là làm những nỗ lực đặc biệt để mang lại hạnh phúc, niềm vui cho những người bất hạnh như người già cao niên, người khuyết tật và người bệnh, chia sẻ niềm vui và hòa bình với mọi người.
Ở một số quốc gia, đặc biệt là Sri Lanka, hai ngày được dành cho việc cử hành Vesak, việc bán rượu và thịt thường bị cấm và tất cả các cửa hàng rượu, bia và lò giết mổ phải đóng cửa do nghị định của Chính phủ.
Chim, côn trùng và thú vật được phóng sinh như là một "hành động mang tính biểu tượng của sự giải thoát", của sự trả tự do cho những người bị giam cầm, bị bỏ tù, bị tra tấn trái với ý muốn của họ.
Tại Ấn Độ, Nepal, người dân thường mặc áo trắng khi lên các tịnh xá và ăn chay. Tại hầu hết các quốc gia châu Á đều có diễu hành xe hoa và nghi lễ tụng niệm, tại Hàn Quốc có lễ hội đèn hoa sen Yeon Deung Hoe rất lơn.
Ngày Phật đản quốc tế Vesak
Ngày 28/10/1999, đại biểu các nước của 34 nước trên thế giới đã đệ trình lên Đại hội đồng Liên Hợp Quốc dự thảo nghị quyết công nhận Đại lễ Vesak kỷ niệm ngày đức Phật đản sinh thành đạo và nhập niết bàn.
Đến ngày 12/11/1999, Đại hội đồng Liên Hơp Quốc thông qua Nghị quyết công nhận ngày trăng tròn tháng 5 là Đại lễ Vesak kỷ niệm ngày đản sinh, thành đạo và nhập niết bàn của đức Phật.
Trong Nghị quyết của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc viết: "Lời dạy của đức Phật, và thông điệp về từ bi, hòa bình và thiện tâm của Ngài đã chuyển hóa hàng triệu người... Thừa nhận ngày trăng tròn tháng 5 hàng năm là ngày thiêng liêng nhất của người Phật tử, kỷ niệm ngày sinh, thành đạo và nhập niết bàn của đức Phật".
Đại lễ Phật đản năm nay dự kiến sẽ có sự tham gia của khoảng 1.500 chức sắc tôn giáo, học giả từ hàng trăm quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.
Từ đó, năm 1999 đến nay, mỗi năm tại trụ sở chính của Liên Hợp Quốc ở New York và nhiều nơi trên thế giới, Liên Hợp Quốc đều tổ chức lễ kỷ niệm Đại lễ Vesak. Đặc biệt, các nước có truyền thống Phật giáo lâu đời tại châu Á, mỗi năm đều theo tinh thần của nghị quyết Liên Hợp Quốc mà long trọng tổ chức Đại lễ Vesak, trong đó có Việt Nam vào năm 2008 và năm 2014.
Đây là một vinh dự lớn lao cho những người yêu mến và theo đạo Phật trên thế giới, vì duy nhất chỉ có đức Phật mới được Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tuyên dương và công bố Đại lễ Vesak hàng năm cho toàn thế giới tưởng niệm.
Đại lễ này diễn ra với nhiều nội dung, bên cạnh nội dung sinh hoạt tôn giáo, còn có hội thảo về các chủ đề Phật giáo đối với đời sống xã hội, triển lãm, biểu diễn văn hóa nghệ thuật dân gian của các nước đăng cai, du lịch thăm quan thắng cảnh, thắng tích Phật giáo.
Cựu Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon phát biểu nhân Đại lễ Vesak 2007: "Hơn 2.500 năm qua, những lời dạy của Đạo sư Giác ngộ, Phật Thích Ca vẫn tiếp tục là kim chỉ nam và đã mang lại ý nghĩa cho cuộc đời của hàng triệu người trên thế giới.
Việc tổ chức hàng năm Đại lễ này là cơ hội để phật tử xác quyết niềm tin vào giáo lý của Ngài, đồng thời phát huy tinh thần từ bi - trí tuệ và hòa bình mà Phật Tổ đã truyền trao".
Bình luận