Liệu lịch sử cuộc bầu cử Mỹ 2016 có lặp lại ở năm 2020? Liệu Tổng thống Donald Trump có dành chiến thắng một lần nữa dù kết quả khảo sát trước bầu cử hiện vẫn nghiêng về đối thủ đảng Dân chủ của ông? Viễn cảnh này là hy vọng lớn nhất của đảng Cộng hòa, đồng thời cũng là nỗi lo của đảng Dân chủ.
Trong cuộc bầu cử 4 năm trước, chiến dịch tranh cử của bà Hillary Clinton dường như dẫn trước ông Trump ở một khoảng cách lợi thế. Nhưng sau cùng, ông Trump vẫn giành chiến thắng và tuyên bố có thể làm điều đó một lần nữa.
"Nhìn lại cuộc bầu cử năm 2016, hầu hết các phương tiện truyền thông đã ủng hộ nhầm bên, điều đó rất quan trọng để cho thấy tình hình thực tế của chúng ta hiện giờ", ông Corey Lewandowski, cựu quản lý chiến dịch tranh cử của ông Trump, cho biết.
Hai kì bầu cử năm 2016 và 2020 tại Mỹ có khá nhiều điểm tương đồng.
Vụ ông Trump xúc phạm nữ giới trong cuốn băng "Access Hollywood" và tin tức ông nhiễm COVID-19 đều được công bố vào hôm thứ Sáu, 32 ngày sau khi chiến dịch tranh cử bắt đầu. 2 ứng cử viên đảng Dân chủ Hillary Clinton và Joe Biden có cùng tỉ lệ ủng hộ trong cuộc khảo sát tháng 10 của NBC News/Wall Street Journal. Các ứng cử viên này đều vướng vào bê bối liên quan đến email.
Sau đây là những điểm tương đồng và khác biệt cụ thể giữa 2 cuộc bầu cử Mỹ:
Ông Joe Biden vận động tranh cử cùng bà Hillary Clinton ở Scranton, Pa., ngày 15/8/2016. (Ảnh: Getty Images)
Thông điệp muốn truyền tải
Năm nay, Tổng thống Trump đưa ra nhiều tuyên bố hơn hẳn do ông phải đáp lại những thắc mắc về vấn đề đối phó với đại dịch COVID-19.
4 năm trước, ông hầu như không hoạt động trên Twitter mà chỉ kiên trì với lập luận rằng bà Clinton sẽ là sự lựa chọn sai lầm để thành lập chính quyền mới. Việc này giúp tập trung sự chú ý của công chúng vào bà Clinton và hướng các cử tri bỏ phiếu muộn theo ý ông Trump.
Năm nay, chiến dịch tranh cử của Tổng thống Trump cũng đưa ra một thông điệp tương tự chống lại Biden. Nhưng dường như Tổng thống vẫn còn bị phân tâm bởi cuộc tranh cử với bà Hillary Clinton mà lơ là đối thủ hiện tại.
Ông không những không làm rõ được thông điệp tranh cử mà còn tập trung chống lại giới truyền thông hơn là đối thủ Joe Biden. Điển hình là sau cuộc tranh luận hôm 15/10 trên kênh NBC, chiến dịch tranh cử của Trump tuyên bố rằng ông đã đánh bại người điều phối chương trình của NBC.
"Trong phần lớn các sự kiện tranh cử (năm 2016), ông ấy rất kỷ luật và có thông điệp rõ ràng. Bạn có thể hiểu rõ chiến dịch tranh cử của ông ấy và những điều ông sẽ làm với tư cách Tổng thống. Cho dù bạn có đồng tình hay không", chiến lược gia đảng Cộng hòa Matt Gorman nhận xét. "Lần này thì không giống vậy".
Đối thủ đảng Dân chủ
Ứng cử viên đảng Dân chủ năm nay là Joe Biden, một người có danh tiếng và uy tín hơn bà Hillary Clinton.
“Bê bối của gia đình Clinton đã để lại ấn tượng với nhiều cử tri”, Tim Miller, Chiến lược gia của đảng Cộng hòa, cho biết. "Một số là về phân biệt giới tính. Một số là lỗi của tôi. Một số là lỗi của bà ấy. Bà ấy còn bị FBI điều tra trong cuộc bầu cử".
Tim Miller từng là một trong những người gây nhiều khó khăn nhất cho bà Clinton vào năm 2016. Giờ ông là Giám đốc chính trị của tổ chức Cử tri đảng Cộng hòa chống Trump, tổ chức của ông ủng hộ Biden.
4 năm trước, các cuộc khảo sát cho thấy ông Trump được công chúng đánh giá là trung thực và đáng tin cậy hơn bà Clinton. Nhưng năm nay, đối thủ của ông là Joe Biden lại có uy tín hơn. Gốc gác người da trắng, thuộc tầng lớp lao động của Biden cũng giúp ông được lòng người dân Mỹ.
Nhưng chiến dịch tranh cử của cả ông Biden và bà Clinton đều tương đối mờ nhạt so với những sự kiện vận động đổi mới liên tục của Tổng thống Trump.
Các điểm vận động bầu cử
Năm nay, hoạt động vận động tranh cử của cả 2 đảng diễn ra ở nhiều bang hơn so với năm 2016.
Đảng Dân chủ và ông Biden hiện có lợi thế về số vốn huy động được, họ tiến hành vận động ở cả các bang vốn đảng này đã cạnh tranh vào năm 2016 và cả các bang mới như Arizona và Texas.
"Vào năm 2020, các đảng viên đảng Dân chủ sẽ vượt qua ranh giới để đánh bại Trump, vì vậy nỗi sợ hãi về cuộc tranh cử năm 2016 của tôi giảm dần từng ngày", Bradley Beychok, chủ tịch và đồng sáng lập siêu ủy ban vận động tranh cử PAC của đảng Dân chủ, nói.
4 năm trước, lợi thế ở các bang Wisconsin, Michigan và Pennsylvania với tổng cộng chưa đầy 80.000 phiếu bầu giúp ông Donald Trump đắc cử. Năm nay, ông có thể giành chiến thắng nếu giành được 270 phiếu của cử tri đoàn và tiếp tục được các bang trên ủng hộ, nhưng ông có rất ít cơ hội để sai sót.
Tuy nhiên, ông Trump từng bất ngờ lật ngược được tình thế nhờ hàng triệu phiếu bầu của người da trắng trong tầng lớp lao động. Cuộc bầu cử vừa qua cũng cho thấy rằng ngay cả những nhà quan sát hiểu biết nhất cũng có thể đánh giá sai lầm. Biết đâu, nỗ lực vận động tranh cử của ông Trump tại những bang như Minnesota và New Hampshire có thể đem lại thành công.
Kết quả khảo sát trước ngày bầu cử
Tỉ lệ ủng hộ của ông Biden ổn định hơn bà Clinton. Có ít cử tri chưa quyết định hoặc chọn ứng cử viên của bên thứ 3 hơn, số người cho biết có thể thay đổi ý kiến vào ngày bầu cử chính thức cũng ít hơn. Hàng triệu người đã bỏ phiếu và hầu như không có bằng chứng nào cho thấy "cử tri ủng hộ Trump nhút nhát”, hay tỉ lệ ủng hộ ông Biden đang bị phóng đại.
Những cử tri không thích cả 2 ứng cử viên vào 4 năm trước đã quay ra ủng hộ ông Trump. Nhưng các đối tượng này, cùng những cử trỉ từng ủng hộ bên thứ 3 hoặc không bỏ phiếu vào năm 2016 đang có xu hướng nghiêng về ông Biden.
Những yếu tố trên khiến ông Trump khó lặp lại màn đảo ngược tình thế bất ngờ năm 2016.
Các nhà khảo sát cũng rút kinh nghiệm từ dự đoán sai năm 2016. Năm nay, họ tiến hành nhiều cuộc thăm dò hơn, đặc biệt là ở cấp tiểu bang, nhằm đánh giá toàn cảnh cuộc tranh cử chính xác hơn.
Tuy nhiên, vào cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2018, các khảo sát cũng đánh giá quá cao một số ứng cử viên Đảng Dân chủ. Đặc biệt là trong bối cảnh đại dịch COVID-19, không thể đoán trước được số cử tri đi bầu cử. Vậy nên chưa thể đánh giá chính xác liệu lợi thế của ông Biden có phải tuyệt đối hay không
“Lần này sẽ không giống với những gì chúng ta thấy trong năm 2016”, W. Joseph Campbell, giáo sư nghiên cứu truyền thông tại đại học Mỹ, nhận xét. "Các cuộc bầu cử đều khác biệt".
Đối tượng cử tri
Trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm 2018, một vài bang như Arizona đã chuyển sang đứng về phía ông Biden. Ngoài ra, một số bằng chứng cho thấy những cử tri lớn tuổi từng ủng hộ ông Trump năm 2016 cũng có sự không đồng tình với Tổng thống.
Trong khi đó, các đảng viên đảng Dân chủ ít có khả năng lặp lại vấn đề cũ năm 2016. Nhiều cử tri cốt lõi của đảng này, bao gồm hàng chục nghìn người Mỹ gốc Phi sinh sống tại các bang chiến địa, đều ở nhà vì họ không coi trọng lời nói của ông Trump.
“Mọi người đang tiếp tục củng cố cơ sở đã có”, Chiến lược gia của đảng Dân chủ Lynda Trần cho biết. "Tôi không chắc liệu mình đã từng thấy một kỳ bầu cử nào mà mọi người có động lực lớn hơn hiện tại".
Nhưng một bộ phận cử tri đã quay sang ủng hộ Tổng thống Trump, điển hình là người Latinh.
Việc mất chỉ vài phần trăm phiếu ủng hộ cũng có thể xoay chuyển kết quả cuối cùng.
Lần này, đảng Cộng hòa cũng vượt qua đảng Dân chủ trong việc thu hút thêm cử tri mới. Nguyên nhân là do đảng Dân chủ hạn chế nhiều hoạt động vì dịch COVID-19.
Chiến dịch tranh cử của 2 đảng
Cả 2 đảng đều thống nhất hơn so với 4 năm trước, khi cả ông Trump và bà Clinton đều phải đối mặt với các vấn đề xuất phát từ nội bộ đảng.
Năm nay, có rất ít cử tri có dự định bỏ phiếu cho ứng cử viên của bên thứ 3. Các ứng cử viên của đảng Tự do và đảng Xanh ít lộ diện và ít nổi bật hơn so với năm 2016. Nhiều người trong số họ không đồng tình với Tổng thống Trump. Do vậy họ mong ông Biden sẽ đắc cử.
Nhưng đại dịch COVID-19 mang lại cho đảng Cộng hòa 2 lợi thế rất tiềm năng.
Thứ nhất, trong khi đảng Dân chủ giảm bớt các sự kiện tranh cử và chuyển sang tuyên truyền trực tuyến thì đảng Cộng hòa tiếp tục tổ chức các sự kiện vận động trực tiếp như gõ cửa từng nhà.
Thứ hai, việc những cử tri của đảng Dân chủ phải tìm hiểu thêm về phương pháp bỏ phiếu qua thư khiến hoạt động bỏ phiếu gặp khó khăn.
"Chúng tôi có trận đấu tuyệt nhất... trong lịch sử chính trị. Còn Joe Biden thì không", Bill Stepien, quản lý chiến dịch tranh cử của ông Trump, nói.
Bình luận