HLV Park Hang Seo đang chờ đợi, nhưng Xuân Trường vẫn 'lạc lối trong đêm'

Từng có thời, người ta gọi Xuân Trường là "Andrea Pirlo Việt Nam". Hơi... khoa trương, nhưng quả thực, biệt danh nói trên cho thấy tài năng của Xuân Trường được ghi nhận.

Từng có thời, chàng trai "nhỏ thó" ở khu trung tuyến khiến cả sân ồ lên với những đường chuyền cực chuẩn ở cự ly vài chục mét. Xuân Trường chuyền ngắn, chuyền dài nhịp nhàng, khi dứt điểm quyết đoán, khi lại đá phạt đẹp mắt. Pha chọc khe cho Văn Quyết ghi bàn mở tỉ số trước Myanmar ở vòng bảng AFF Cup 2016 của Trường được khán giả nhận định là đường chuyền không nhiều tiền vệ có thể thực hiện được. 

Từng có thời, Xuân Trường là "của hiếm" ở vòng tròn trung tâm như vậy. Trường là cầu thủ duy nhất trong lứa HAGL JMG được chơi cho hai đội bóng nước ngoài (Incheon United và Gangwon), được ra sân ở K-League - giải đấu mơ ước của nhiều tài năng bóng đá. Từng có thời, khi bóng đá Việt Nam mơ về một "số 6" hay "số 8" tài hoa cầm nhịp trận đấu, Xuân Trường xuất hiện như cơn mưa mát lành, tưới lên cánh đồng khô cạn một nỗi chờ mong.

Với Xuân Trường, ngày xưa đã trôi qua thật xa...

Tối 25/12, sân Mỹ Đình lại được dịp ồ lên sau đường chuyền của Xuân Trường, nhưng không phải với một cú mở bóng chuẩn xác. Khán giả ngạc nhiên, bởi Trường chuyền bóng thẳng vào biển quảng cáo, dù đồng đội chỉ đứng cách anh khoảng bảy mét.

Tất nhiên, không thể đòi hỏi tiền vệ phải chuyền chuẩn 100% trong cả trận đấu. Mỗi đường chuyền đều có xác suất may rủi, song khi thực hiện một đường mở bóng cơ bản còn lỗi, điều đó chỉ thể hiện sự tự tin của Xuân Trường đã xuống rất thấp. Dù trên tay tiền vệ người Tuyên Quang là tấm băng đội trưởng - chỉ thị cho thấy niềm tin của HLV Park Hang Seo.

Thầy Park hiếm khi nhìn sai người. Ông cho đội tuyển đá sơ đồ 3-4-3 lạ lẫm, để rồi cấu trúc ba hậu vệ trở thành nền tảng cho một năm thăng hoa của bóng đá Việt Nam. Ông tin tưởng Văn Đức, cầu thủ này lập tức tỏa sáng và thăng tiến vượt bậc. Ông dùng Đức Huy, Trọng Hoàng, Hùng Dũng, ai cũng chơi hay để góp sức vào thành công. Ông thay người nào vào sân, người ấy đều biết cách tạo dựng dấu ấn.

Niềm tin và suy tính của HLV Park Hang Seo trong những quyết định, đa phần đều chuẩn. Lần này, ông lại lội dòng nước ngược, quyết tin tưởng Xuân Trường - cầu thủ ông từng mô tả là "chìa khóa" đội tuyển. 

Xuân Trường có lý do để được tin tưởng không? Có chứ. Xuân Trường là mẫu tiền vệ "không đụng hàng" của bóng đá Việt Nam, về cả phẩm chất, tư duy chơi bóng lẫn khả năng kết nối đồng đội. Hành động lấy áo ấm cho các đồng đội trong loạt đá luân lưu với U23 Qatar hồi đầu năm nay cho thấy rất rõ tư chất thủ lĩnh của tiền vệ thuộc biên chế HAGL. Trường không chỉ hay, mà còn nhân tố trung dung, điều hòa đội bóng, cả trong lẫn ngoài sân cỏ.

Mẫu cầu thủ như thế, không ai là không muốn có.

Cần phải nhắc lại: Xuân Trường là mẫu tiền vệ hiếm gặp với khả năng điều tiết lối chơi, tăng giảm nhịp độ trận đấu bằng những đường chuyền xuyên khe, vượt tuyến. Đức Huy, Hùng Dũng, Huy Hùng đều mạnh ở khía cạnh xông xáo, càn lướt hay tranh chấp tay đôi, song xét về khả năng luân chuyển bóng, Xuân Trường vẫn là cái tên "sáng nước" hơn cả.

Trường thấu hiểu triết lý Park Hang Seo, giống như cách Jorginho thấu hiểu triết lý của HLV Maurizio Sarri ở Chelsea vậy. Bởi họ là tiền vệ kiến thiết lùi sâu. Họ không vận hành hệ thống, mà họ chính là cốt lõi của hệ thống ấy.

Nhưng đó là Xuân Trường của ngày xưa, khi hình ảnh đẹp đẽ, hào hùng nhất của tiền vệ này đã ở lại trong đêm tuyết trắng ở Thường Châu. 

Xuân Trường còn thiếu điều gì?

Khả năng tranh chấp, thể lực, sức mạnh,... nói Trường thiếu điều gì cũng đúng. Nhưng nói tiền vệ này vì không đủ khỏe mà mất suất đá chính, e rằng không công bằng. Bởi nhiệm vụ của Xuân Trường ở trên sân không phải là tì đè, tranh cướp. "Số 6" của tuyển Việt Nam được tạo điều kiện tối đa để phát huy sức sáng tạo, di chuyển vào khoảng trống để mở bóng cho đồng đội. 

Mà Xuân Trường ngày xưa cũng... đâu có khỏe hơn bây giờ !?

Thứ Xuân Trường còn thiếu, khiến cầu thủ này mất phong độ và mất suất thi đấu, chính là tốc độ. Tốc độ ở đây không nằm ở chạy hay bứt tốc quãng ngắn, quãng dài, mà còn là tốc độ trong suy nghĩ. Khả năng suy nghĩ tìm kiếm khoảng trống, tìm kiếm không gian, đưa ra quyết định chuyền cho ai, với lực đi thế nào,... của Trường đã chậm đi rất nhiều.

Một tiền vệ trung tâm cần ra quyết định chuyền bóng rất nhanh, bởi vòng tròn giữa sân luôn là khu vực bị bủa vây và áp sát mạnh nhất. Thua đối thủ về cả thể lực, thể hình, nên việc của Xuân Trường là phải luân chuyển quả bóng thật nhanh, tránh cho bản thân và đồng đội rơi vào thế tranh chấp tay đôi.

Nhưng Trường đã không làm được.

Đường chuyền hỏng cho Ngân Văn Đại trong trận giao hữu Việt Nam - Triều Tiên đã cho thấy vấn đề của Xuân Trường. Ngắm nghía, suy nghĩ và căn chỉnh quá lâu, khiến đối thủ kịp lùi về và vị trí của đồng đội bị phát giác. Ngoài ra, không ít lần Xuân Trường còn chần chừ dẫn đến mất bóng, bởi khi không đủ khỏe và lỳ lợm để che chắn bóng, Trường luôn nắm chắc phần thua khi bị đối thủ áp sát.

Tốc độ là yếu tố tiên quyết trong cách vận hành lối chơi của HLV Park Hang Seo, bởi với sơ đồ ba hậu vệ, việc chuyển đổi trạng thái từ phòng ngự sang tấn công là cực kỳ quan trọng. Dẫu thầy Park có Ngọc Hải hay Duy Mạnh phát động tấn công tốt, Quang Hải, Công Phượng sẵn sàng nhận bóng đột phá, tuyển Việt Nam vẫn cần một "cán cân" ở tuyến giữa, điều phối chiều rộng và chiều ngang đội hình bằng những đường chuyền đơn giản.

Lối chơi phòng ngự - phản công chủ đạo ở giải U23 châu Á giúp Xuân Trường có thời gian căn chỉnh chờ đồng đội băng lên, nhưng tuyển Việt Nam ở AFF Cup lại phải chơi theo cách khác. Áp đặt nhiều hơn, tấn công cường độ lớn hơn, đòi hỏi tiền vệ trung tâm phải tư duy, chơi bóng và thoát bóng nhanh hơn. Xuân Trường không theo kịp, và rồi... mất hút.

Trận gặp Malaysia ở vòng bảng, tuyến giữa tuyển Việt Nam đã "bị đối thủ quần cho tơi tả" - theo lời chuyên gia Vũ Mạnh Hải. Tuyến giữa hôm ấy được cầm nhịp bởi Xuân Trường. Và đó là lần hiếm hoi còn lại, người ta được thấy Trường ra sân ngay từ đầu.

Cửa chưa đóng, nhưng đang dần khép lại

Với mỗi cầu thủ, hoặc đá, hoặc nghỉ. Chứ vào sân ở những phút bù giờ chỉ để phục vụ mục đích... câu giờ, đó là điều không thể tệ hơn.

Buồn thay, đó lại là vị thế Xuân Trường hiện tại. Vào sân khoảng một phút cuối trong trận chung kết với Malaysia. Chân chưa chạm bóng, áo còn chưa ướt, còi đã vang lên. Hôm ấy, HLV Park Hang Seo chỉ tung Trường vào sân để trận đấu sớm kết thúc, chứ không phải để cậu học trò thể hiện bản thân. Người ta có thể làm gì trong một phút?

Nhưng, trước khi trách HLV Park Hang Seo nghiêm khắc, hãy trách Xuân Trường đã bỏ đi quá nhiều cơ hội. Đà sa sút của Trường kéo dài từ ASIAD đến AFF Cup, trải đều năm tháng. Chiến lược gia người Hàn Quốc đã kiên nhẫn, kéo Quang Hải về "chia lửa" với Trường ở khâu phân phối bóng, buộc ngôi sao số 1 của bóng đá Việt Nam phải chơi trái sở trường để Trường được thoải mái hơn. HLV Park Hang Seo ưu ái choTrường đeo băng đội trưởng để lấy lại sự tự tin, song đáp lại là gì?

Là nỗi thất vọng. Từ vị trí tiền vệ "đương thời", Xuân Trường gặp khó trước guồng quay tốc độ của đội tuyển. Khi chính HLV Park Hang Seo khẳng định "tiền vệ trung tâm cần chiến đấu, tranh chấp quyết liệt", còn Xuân Trường thừa nhận gặp vấn đề phong độ, tất cả đều hiểu thời gian đang đếm ngược dần về 0.

Asian Cup sắp tới, Iran, Iraq sẽ đá nhanh gấp... chục lần các đội bóng ở AFF Cup. Họ khỏe hơn, nhanh hơn, kỹ thuật hơn. Ai từng xem Iraq đè bẹp tuyến giữa của Trung Quốc, Thái Lan, còn Iran khiến Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha "bở hơi tai" mới thấy các tiền vệ Tây Á mạnh thế nào.

Khi ấy, HLV Park Hang Seo không thể chờ Xuân Trường lâu hơn được nữa.