Hàng loạt dự án chậm tiến độ ở TP.HCM: Đâu là nguyên nhân chính?

UBND TP.HCM vừa chỉ đạo UBND các quận, huyện đẩy nhanh công tác đền bù giải phóng mặt bằng và cam kết thời gian bàn giao mặt bằng để chủ đầu tư thực hiện các dự án xây dựng kè phòng chống sạt lở; định kỳ hàng quý, báo cáo tiến độ thi công cũng như tiến độ giải phóng mặt bằng các dự án khác.

Sở Tài nguyên Môi trường (TNMT) sẽ hướng dẫn các quận, huyện, chủ đầu tư có liên quan đẩy nhanh tiến độ thẩm định, phê duyệt đơn giá T1, T2.

Thực tế, thời gian qua rất nhiều dự án tại TP.HCM bị chậm tiến độ thi công, tăng kinh phí thực hiện dự án, ảnh hưởng lớn đến quy hoạch chung của thành phố và đời sống người dân. Rất nhiều nguyên nhân được đưa ra, tuy nhiên nguyên nhân chủ yếu vẫn là do quá trình giải phóng mặt bằng không đáp ứng đúng tiến độ.

Cụ thể, theo kết quả thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư từ tháng 9/2017 đến tháng 9/2018, các dự án được phê duyệt trước ngày 1/7/2014 đã hoàn thành thu hồi đất và bàn giao mặt bằng 24 dự án, còn lại 82 dự án chưa hoàn thành bàn giao mặt bằng và 3.928 trường hợp chưa chi trả.

Đối với các dự án có phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được phê duyệt theo Quyết định 23 ngày 15/5/2015 đã hoàn thành thu hồi đất và  bàn giao mặt bằng 63 dự án; chưa hoàn thành thu hồi đất và bàn giao mặt bằng 61 dự án.

Đánh giá về thực trạng khó khăn trong công tác bồi thường, giải  phóng mặt bằng, đại diện Sở TNMT TP.HCM cho biết, hiện nay phần lớn người dân sử dụng đất nông nghiệp để chuyển mục đích sang đất ở, xây dựng kho bãi, nhà xưởng... không có nhu cầu để sản xuất nông nghiệp thuần tùy nên việc bồi thường, giải tỏa đất nông nghiệp gặp nhiều khó khăn. Thực tế, giá bồi thường đất nông nghiệp rất thấp so với giá chuyển nhượng.

Phần lớn các hộ dân có nhà, đất bị giải tỏa trong các dự án thường trông chờ vào sự thay đổi chính sách có lợi hơn, nên chậm bàn giao mặt bằng và khiếu nại, khiếu kiện kéo dài khi so sánh giá giữa các dự án.

Ngoài ra, thời gian qua tình trạng đất lấn chiếm ven kênh rạch, đất giao sai thẩm quyền, đất Nông trường… đã bị hộ dân chiếm dụng sử dụng ổn định lâu dài khó giải tỏa di dời, vì đơn giá hỗ trợ rất thấp, hộ dân không đủ tái lập nơi ở mới, chi phí đã đầu tư sản xuất nên không chấp hành di dời.

Các dự án thường thiếu quỹ nhà tái định cư tại chỗ buộc phải xây dựng xa nên phần lớn người ít chịu nhận nền, căn hộ tái định cư.

Trước thực trạng này, Sở TNMT đã tham mưu cho UBND TP ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện chỉ thị của Ban Thường vụ Thành ủy với 32 giải pháp, nhiệm vụ.

Trong đó, thành phố tập trung thực hiện ngay 19 giải pháp, nhiệm vụ đề xuất các cơ chế đặc thù về đầu tư, vốn, quỹ nhà đất tái định cư và các chính sách đặc thù về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.