Những tuyến đường mới đang dần hình thành, những cây cầu nối nhịp đôi bờ và các khu đô thị hiện đại mọc lên từng ngày đã góp phần làm thay đổi diện mạo Thủ đô Hà Nội. Đằng sau sự chuyển mình mạnh mẽ ấy là nhu cầu rất lớn về nguồn vật liệu xây dựng, trong đó có các loại khoáng sản như đất, đá, cát - những tài nguyên giữ vai trò đặc biệt quan trọng, quyết định tiến độ và chất lượng của nhiều công trình, dự án trọng điểm.
Khi Hà Nội bước vào giai đoạn đẩy mạnh đầu tư hạ tầng, yêu cầu đặt ra không chỉ là bảo đảm đủ nguồn vật liệu phục vụ thi công, mà còn phải quản lý chặt chẽ hoạt động khai thác khoáng sản, đưa công tác này vào nền nếp, đúng quy định của pháp luật, gắn với bảo vệ môi trường và phát triển bền vững lâu dài.
Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, hiện trên địa bàn thành phố có hơn 10 mỏ khoáng sản được cấp phép khai thác, bao gồm đất, cát và đá. Đây là nguồn cung quan trọng phục vụ các công trình giao thông, hạ tầng kỹ thuật, chỉnh trang đô thị và các dự án đầu tư công trên địa bàn.
Để hoạt động khai thác khoáng sản đi vào nền nếp, thời gian qua, Hà Nội đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp quản lý. Cùng với việc tuyên truyền, phổ biến kịp thời các văn bản chỉ đạo của Trung ương và của thành phố, các lực lượng chuyên ngành, lực lượng quản lý Nhà nước tại cơ sở được giao nhiệm vụ thường xuyên kiểm tra, đôn đốc và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
Công an thành phố Hà Nội kiểm tra một bến tập kết vật liệu xây dựng hoạt động không phép ven sông Hồng. (Ảnh: Thảo Phương)
Việc tăng cường vai trò quản lý Nhà nước đối với hoạt động khai thác khoáng sản được xác định là nhiệm vụ xuyên suốt. Ngoài triển khai đầy đủ, kịp thời các quy định của Luật Khoáng sản và các văn bản hướng dẫn, cơ quan chuyên môn của thành phố còn phối hợp chặt chẽ với các địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến UBND cấp xã và các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực khai thác khoáng sản.
Thông qua đó, nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của các tổ chức, cá nhân tham gia khai thác khoáng sản từng bước được nâng lên, góp phần hạn chế các vi phạm, bảo đảm khai thác tài nguyên đúng quy hoạch, đúng mục đích.
Một trong những điểm nhấn trong công tác quản lý khoáng sản của Hà Nội là việc phát huy vai trò giám sát của chính quyền cơ sở và các lực lượng tại chỗ. Các địa phương đã phân công cụ thể cán bộ địa chính, công an xã, cùng các đoàn thể quần chúng tăng cường kiểm tra, giám sát trên địa bàn.
Thông qua hoạt động kiểm tra thường xuyên, các lực lượng chức năng kịp thời phát hiện và phản ánh những trường hợp lợi dụng việc san lấp mặt bằng, thăm dò để khai thác, vận chuyển khoáng sản trái phép. Cách làm này không chỉ góp phần ngăn chặn vi phạm ngay từ cơ sở, mà còn nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương trong quản lý tài nguyên.
Thực tế cho thấy, khi vai trò của cơ sở được phát huy, các hoạt động khai thác khoáng sản trái phép từng bước được kiểm soát, tình hình an ninh trật tự tại các khu vực có mỏ khoáng sản cơ bản được giữ vững.
Hà Nội hiện có trên 10 mỏ được cấp phép khai thác khoáng sản. (Ảnh minh họa)
Trong bối cảnh Hà Nội đang triển khai nhiều công trình, dự án quy mô lớn, đặc biệt là Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô, nhu cầu về đất, đá, sỏi, cát phục vụ thi công là rất lớn. Đây là dự án hạ tầng chiến lược, có ý nghĩa quan trọng trong việc kết nối vùng, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội cho Thủ đô và khu vực lân cận.
Nhận diện rõ nguy cơ phát sinh tiêu cực trong quá trình cung ứng nguyên liệu, UBND TP Hà Nội đã giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với UBND các quận, huyện, thị xã và các đơn vị liên quan xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác khoáng sản của các đơn vị được cấp phép.
Trong đó, trọng tâm là kiểm tra, giám sát chặt chẽ về phạm vi, diện tích khu vực mỏ, công suất, trữ lượng và phương pháp khai thác; đồng thời kiểm soát việc thống kê sản lượng khoáng sản khai thác thực tế tại các mỏ được áp dụng cơ chế đặc thù để cung cấp cho Dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô theo đúng quy định.
Cách làm này nhằm bảo đảm nguồn vật liệu phục vụ dự án được khai thác đúng pháp luật, minh bạch, không để xảy ra tình trạng lợi dụng cơ chế đặc thù để khai thác vượt công suất, gây thất thoát tài nguyên và ảnh hưởng đến môi trường.
Với những biện pháp quản lý đồng bộ, đến nay, hầu hết các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn Hà Nội đã chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật. Hoạt động sản xuất, kinh doanh khoáng sản ngày càng gắn với yêu cầu bảo vệ môi trường, an toàn lao động và trách nhiệm xã hội.
Nhiều đơn vị đã đầu tư đổi mới công nghệ khai thác, giảm thiểu tác động đến môi trường, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính với Nhà nước và các cam kết về phục hồi môi trường sau khai thác.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, thực tế vẫn còn một số đơn vị chưa thực hiện đầy đủ các quy định trong hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến và vận chuyển khoáng sản. Những tồn tại này đòi hỏi các cơ quan chức năng tiếp tục tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm để bảo đảm tính răn đe, kỷ cương pháp luật.
Hà Nội xác định, quản lý khoáng sản không chỉ là vấn đề kinh tế, mà còn gắn chặt với bảo vệ môi trường, ổn định đời sống dân cư và bảo đảm an ninh trật tự. Việc khai thác khoáng sản nếu không được kiểm soát chặt chẽ có thể gây ra nhiều hệ lụy như ô nhiễm môi trường, sạt lở, ảnh hưởng đến hạ tầng và sinh kế của người dân.
Do đó, thành phố luôn yêu cầu các đơn vị khai thác thực hiện nghiêm các quy định về đánh giá tác động môi trường, phục hồi môi trường sau khai thác, đồng thời phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương trong công tác bảo đảm an ninh trật tự tại khu vực mỏ.
Bình luận