Ông Huỳnh Vạn Thắng, Phó Giám đốc Sở NN và PTNT Đà Nẵng
Tuy nhiên, Sở NN&PTNT sẽ tham mưu cho UBND TP để kiện cả Bộ lẫn thủy điện Đắk Mi 4 nếu cần thiết. 
Cũng theo ông Thắng, UBND TP Đà Nẵng cũng đã đồng ý với số liệu căn cứ và lập luận của Ban chỉ huy PCLB&TKCN thành phố. Cụ thể, Dự thảo đã vi phạm nghiêm trọng các khoản 2, 5, 7, 8 của Điều 3 về Nguyên tắc quản lý, bảo vệ khai thác sử dụng tài nguyên nước, phòng, chống và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra;
Sẽ kiện nếu không sửa
Theo đó, nguyên nhân dẫn đến căng thẳng trên do hằng năm Đà Nẵng phải gánh chịu hậu quả cực kỳ nghiêm trọng vì hạn hán, thiếu nước ngọt do thủy điện Đắk Mi 4 chặn dòng.
Việc thiếu nước của Đà Nẵng đã ở mức độ báo động, không chỉ ở mùa khô. Thiệt hại về kinh tế, hậu quả về bệnh tật, mùa màng không thể đong đếm được.
Mới đây nhất, Công ty Cấp nước Đà Nẵng đã phải điều chỉnh tăng giá nước sinh hoạt do chi phí tìm kiếm nguồn nước khác bị đội lên hơn chục tỷ đồng.
Hạ du sông Vu Gia trơ đáy vào mùa cạn khiến gần 1,7 triệu người dân vùng hạ du thiếu nước
Vi phạm khoản 1 của Điều 9 về các hành vi bị cấm; khoản 1, 2 của Điều 54 về điều hành, phân phối tài nguyên nước; khoản 1 Điều 55 về chuyển nước lưu vực sông; khoản 3 Điều 60 về phòng, chống hạn hán, lũ lụt, ngập úng nhân tạo… của Luật Tài nguyên nước.
“Thiệt hại là quá rõ ràng và không còn gì để nói. Đặc biệt là không thể xem thường lợi ích của gần 1,7 triệu người dân vùng hạ du các con sông này. Nên chúng tôi sẽ tiếp tục kiến nghị, nếu khi Bộ TN&MT không thay đổi mà vẫn giữ nguyên số liệu như Dự thảo để rồi đẩy người dân vùng hạ du lâm vào cảnh thiếu nước, nông nghiệp bị nhiễm mặn thì chúng tôi sẽ tham mưu cho UBND TP, hoàn tất các thủ tục, trình hồ sơ khởi kiện Bộ TN&MT và kiện cả thủy điện Đắk Mi 4 ra tòa nếu cần vì những thiệt hại và thủy điện này đã gây ra”, ông Thắng quả quyết.“Giết chết” sông ở hạ du
Theo ông Thắng, theo Dự thảo Quy trình vận hành liên hồ chứa thủy điện A Vương, Đắk Mi 4 và Sông Tranh 2 lấy mức khống chế mực nước trên sông Vu Gia tại Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc, Quảng Nam là 2,53 m làm cơ sở vận hành.
Việc khống chế mực nước trên đã vi phạm nghiêm trọng Luật Tài nguyên nước và xâm hại lợi ích của người dân vùng hạ du TP Đà Nẵng, Quảng Nam và giết dần, giết mòn các dòng sông ở hạ du.
“Như chúng tôi đã nói và kiến nghị từ lâu nay, chỉ số 2,53 m là giá trị trung bình của từng tháng có dòng chảy nhỏ nhất trong năm. Ai cũng hiểu vào thời điểm thiếu nước, cạn kiệt nguồn nước rơi vào thời điểm này.
Và Dự thảo chọn mực nước này làm cao trình mực nước khống chế thì đồng nghĩa với việc “giết chết” các con sông ở hạ du mà cụ thể là hạ du sông Vu Gia luôn luôn ở trong trạng thái cạn kiệt”, ông Thắng phân tích.
Chưa dừng lại, với kinh nghiệm của một người làm công tác quản lý thủy lợi hàng chục năm, ông Thắng đã chỉ ra những bất cập của Dự thảo sẽ khiến gần 1,7 triệu người dân vùng hạ du sông Vu Gia lâm vào cảnh “khát nước”.
“Như chúng tôi đã tính toán, mực nước trung bình trong gần 40 năm qua (từ 1976-2012) tại trạm Ái Nghĩa là 3,37 m; mùa khô là 2,93 m và ba tháng kiệt nhất là 2,80 m. Nên Đà Nẵng đề nghị Bộ TN&MT chọn mực nước khống chế tại trạm Ái Nghĩa là 2,80 m trong suốt mùa cạn là có cơ sở.
Khi mực nước thấp hơn 2,80m, thủy điện Đắk Mi 4 phải xả trả lại sông Vu Gia 25 m3/giây; khi bằng 2,80-2,93 m xả 12,5 m3/giây và khi mực nước đạt trên 2,93 m xả 5m3/giây”, ông Thắng phân tích thêm.
Theo ông Huỳnh Vạn Thắng, Đà Nẵng sẽ kiện Bộ TN&MT lẫn Thủy điện Đắk Mi 4 nếu không thay đổi dự thảo quy trình vận hành hồ chứa gây thiếu nước cho vùng hạ du
“Theo quy trình vận hành họ đưa ra, trung bình hằng năm, thủy điện Đắk Mi 4 lấy đi khoảng 1.200 triệu m3 nước vào mùa cạn, nhưng chỉ phải xả trả lại cho sông Vu Gia 12,5m3/giây.
Trong khi đó, thủy điện A Vương chỉ bổ sung được 266 triệu m3, thủy điện Sông Bung 4 bổ sung thêm 234 triệu m3. Và như vậy có nghĩa là khi vận hành các hồ chưa này theo quy trình đưa ra, hạ du sông Vu Gia vẫn thiếu tới 700 triệu m3 so với điều kiện tự nhiên chưa có thủy điện.
Về vấn đề này, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã từng yêu cầu thủy điện Đắk Mi 4 phải trả nước lại cho sông Vu Gia với lưu lượng 25 m3/giây. Nhưng dự thảo quy trình vận hành lại làm trái điều ý kiến chỉ đạo.
Đó là chưa kể thủy điện chỉ tính đến lợi ích cho mình khi lấy nước của sông Vu Gia để phát điện nhưng lại trả nước về sông Thu Bồn bất chấp gần 1,7 triệu người dân vùng hạ du sông Vu Gia phải đối mặt với thiếu nước”, ông Thắng nói.
"Nói gì thì nói, việc quy trình xả nước các thủy điện nơi thượng nguồn đã gây thiệt hại và tác động ghê gớm đến đời sống người dân vùng hạ du là hiện hữu và quá rõ. Nên không thể nói là không có vấn đề gì.
Trong thời gian qua, chúng tôi đã thu thập hồ sơ, tài liệu ghi nhận thiệt hại của người dân vùng hạ du liên quan đến quy trình vận hành liên hồ chứa các thủy điện phía thượng nguồn. Đây sẽ là những cơ sở pháp lý quan trọng để chúng tôi có thể theo sự việc đến cùng. Ép hạ du, chơi không đẹp và chỉ biết mình như vậy là không ổn”, ông Thắng bức xúc.
Bình luận