(VTC News) - Theo quy định tại điểm đ, khoản 1, Điều 46 BLHS thì trường hợp phạm tội do bị kích động về tinh thần được coi là một tình tiết giảm nhẹ.
| | |
| Luật sư Võ Công Hạnh |
- Đã có những thông tin ban đầu cho thấy Ban cưỡng chế đầm nhà ông Vươn đã thuê máy cẩu để phá nhà ông Vươn, ông Quý. Theo quy định của pháp luật thì hành vi trên phạm vào tội gì, thưa luật sư?
Hiện cơ quan chức năng đang tiến hành làm rõ vụ việc, nếu sự việc được kết luận đúng như thế thì hành vi của những người phá nhà ông Vươn trong trường hợp này có dấu hiệu cấu thành tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản (Điều 143 BLHS).
Trường hợp này, việc chỉ đạo phá nhà ông Vươn, ông Quý là do những người có chức vụ, quyền hạn liên quan đến việc cưỡng chế nhà ông Vươn nên tùy theo từng tình tiết khác nhau, nếu có cũng có thể cấu thành những tội danh khác.
Chẳng hạn nếu việc phá nhà này xuất phát từ mục đích, động cơ cá nhân, vụ lợi thì có thể phạm vào tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ (Điều 281 BLHS); vì vụ lợi hoặc động cơ khác mà vượt quá quyền hạn làm trái công vụ thì phạm tội lạm quyền khi thi hành công vụ (Điều 282 BLHS).
Dù sao thì đã có hành vi hủy hoại tài sản (phá nhà ông Vươn) nên để bảo vệ lợi ích của công dân, cần phải tiến hành khởi tố vụ án liên quan đến vấn đề này. Bởi đã có dấu hiệu rõ ràng cho thấy mức độ của hành vi vượt quá giới hạn vi phạm hành chính và có đủ dấu hiệu tội phạm theo quy định của pháp luật hình sự.
- Có ý kiến cho rằng việc phá nhà này là do ngôi nhà liên quan đến hành vi phạm tội nên chính quyền phá, luật sư đánh giá như thế nào về điều này?
Trong trường hợp này ngôi nhà không phải là vật chứng phạm tội, bởi theo Điều 74 Bộ luật tố tụng hình sự 2003 thì “vật chứng là vật được dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội; vật mang dấu vết tội phạm, vật là đối tượng của tội phạm cũng như tiền bạc và vật khác có giá trị chứng minh tội phạm và người phạm tội”.
Như thế, rõ ràng ông Vươn, ông Quý không thể mang nhà ra để dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội nên không thể coi là có liên quan, để chứng minh tội phạm. Do đó, không thể lấy lý do đó để phá nhà của ông Vươn, ông Quý.
- Nếu là vật chứng thì những cơ quan nào được xử lý?
Đối với vật chứng, ví dụ chiếc máy xúc được dùng để phá nhà ông Vươn, ông Quý được coi là vật chứng.
Việc xử lý tùy theo từng giai đoạn tố tụng mà được cơ quan điều tra, Viện kiểm sát hoặc Tòa án ra quyết định xử lý. Ban cưỡng chế hay chính quyền địa phương không được tự ý xử lý vật chứng.
- Lãnh đạo huyện Tiên Lãng đã bị đình chỉ công tác, theo luật sư thì những người này có phải chịu trách nhiệm pháp lý nào khác không?
Đây là việc rất nghiêm trọng, gây hậu quả lớn về nhiều mặt xảy ra do việc quản lý, chỉ đạo việc thực hiện việc cưỡng chế. Do đó, ngoài việc bị xử lý về công tác Đảng, công tác chính quyền, lãnh đạo huyện Tiên Lãng còn có những dấu hiệu cho thấy có thể cấu thành tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 285 BLHS).
Tuy nhiên, để khởi tố về vấn đề này cần phải điều tra làm rõ hành vi vì thiếu trách nhiệm mà không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nhiệm vụ được giao gây hậu quả nghiêm trọng như đã thấy tại Tiên Lãng.
- Luật sư đánh giá về vấn đề hải sản trong đầm nhà ông Vươn bị mất như thế nào? Có thể khởi tố vụ án liên quan đến việc mất tài sản nói trên không theo lời của Bí thư thành ủy?
Về nguyên tắc, khi nhận được tin báo bị mất tài sản như trên trường hợp trên cơ quan điều tra phải tìm hiểu, thu thập và xử lý tin báo để quyết định khởi tố hay không khởi tố vụ án.
Nếu xác định được rõ ràng có việc mất tài sản thì phải xem xét vụ án trên cơ sở những dấu hiệu như tài sản bị trộm, bị công nhiên chiếm đoạt hay bị một hình thức chiếm đoạt nào khác để đánh giá hành vi phạm tội nếu có của cá nhân, tổ chức nào đó. Đồng thời phải xác định được số lượng, giá trị của tài sản bị chiếm đoạt để trên cơ sở đó có thể khởi tố vụ án liên quan đến việc mất tài sản của gia đình ông Vươn.
- Có ý kiến cho rằng ông Vươn bị dồn vào thế cùng nên đã hành động trái luật, liệu có quy định nào giảm nhẹ hình phạt cho ông Vươn trong trường hợp như thế không?
Theo quy định tại điểm đ, khoản 1, Điều 46 BLHS thì trường hợp phạm tội do bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của người bị hại hoặc người khác gây ra thì được coi là một tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.
Trong trường hợp này, việc ông Vươn trước hoàn cảnh bị thu hồi đất mà phần nhiều giá trị của nó đến từ việc lao động, cống hiến, đầu tư công sức xương máu để có được thì việc có bức xúc là dễ nhận thấy.
Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi!
Chẳng hạn nếu việc phá nhà này xuất phát từ mục đích, động cơ cá nhân, vụ lợi thì có thể phạm vào tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ (Điều 281 BLHS); vì vụ lợi hoặc động cơ khác mà vượt quá quyền hạn làm trái công vụ thì phạm tội lạm quyền khi thi hành công vụ (Điều 282 BLHS).
Dù sao thì đã có hành vi hủy hoại tài sản (phá nhà ông Vươn) nên để bảo vệ lợi ích của công dân, cần phải tiến hành khởi tố vụ án liên quan đến vấn đề này. Bởi đã có dấu hiệu rõ ràng cho thấy mức độ của hành vi vượt quá giới hạn vi phạm hành chính và có đủ dấu hiệu tội phạm theo quy định của pháp luật hình sự.
- Có ý kiến cho rằng việc phá nhà này là do ngôi nhà liên quan đến hành vi phạm tội nên chính quyền phá, luật sư đánh giá như thế nào về điều này?
Trong trường hợp này ngôi nhà không phải là vật chứng phạm tội, bởi theo Điều 74 Bộ luật tố tụng hình sự 2003 thì “vật chứng là vật được dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội; vật mang dấu vết tội phạm, vật là đối tượng của tội phạm cũng như tiền bạc và vật khác có giá trị chứng minh tội phạm và người phạm tội”.
Như thế, rõ ràng ông Vươn, ông Quý không thể mang nhà ra để dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội nên không thể coi là có liên quan, để chứng minh tội phạm. Do đó, không thể lấy lý do đó để phá nhà của ông Vươn, ông Quý.
- Nếu là vật chứng thì những cơ quan nào được xử lý?
Đối với vật chứng, ví dụ chiếc máy xúc được dùng để phá nhà ông Vươn, ông Quý được coi là vật chứng.
Việc xử lý tùy theo từng giai đoạn tố tụng mà được cơ quan điều tra, Viện kiểm sát hoặc Tòa án ra quyết định xử lý. Ban cưỡng chế hay chính quyền địa phương không được tự ý xử lý vật chứng.
- Lãnh đạo huyện Tiên Lãng đã bị đình chỉ công tác, theo luật sư thì những người này có phải chịu trách nhiệm pháp lý nào khác không?
Đây là việc rất nghiêm trọng, gây hậu quả lớn về nhiều mặt xảy ra do việc quản lý, chỉ đạo việc thực hiện việc cưỡng chế. Do đó, ngoài việc bị xử lý về công tác Đảng, công tác chính quyền, lãnh đạo huyện Tiên Lãng còn có những dấu hiệu cho thấy có thể cấu thành tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 285 BLHS).
Tuy nhiên, để khởi tố về vấn đề này cần phải điều tra làm rõ hành vi vì thiếu trách nhiệm mà không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nhiệm vụ được giao gây hậu quả nghiêm trọng như đã thấy tại Tiên Lãng.
| Ông Vươn tại cơ quan điều tra (Ảnh: Báo ANHP) |
- Luật sư đánh giá về vấn đề hải sản trong đầm nhà ông Vươn bị mất như thế nào? Có thể khởi tố vụ án liên quan đến việc mất tài sản nói trên không theo lời của Bí thư thành ủy?
Về nguyên tắc, khi nhận được tin báo bị mất tài sản như trên trường hợp trên cơ quan điều tra phải tìm hiểu, thu thập và xử lý tin báo để quyết định khởi tố hay không khởi tố vụ án.
Nếu xác định được rõ ràng có việc mất tài sản thì phải xem xét vụ án trên cơ sở những dấu hiệu như tài sản bị trộm, bị công nhiên chiếm đoạt hay bị một hình thức chiếm đoạt nào khác để đánh giá hành vi phạm tội nếu có của cá nhân, tổ chức nào đó. Đồng thời phải xác định được số lượng, giá trị của tài sản bị chiếm đoạt để trên cơ sở đó có thể khởi tố vụ án liên quan đến việc mất tài sản của gia đình ông Vươn.
- Có ý kiến cho rằng ông Vươn bị dồn vào thế cùng nên đã hành động trái luật, liệu có quy định nào giảm nhẹ hình phạt cho ông Vươn trong trường hợp như thế không?
Theo quy định tại điểm đ, khoản 1, Điều 46 BLHS thì trường hợp phạm tội do bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của người bị hại hoặc người khác gây ra thì được coi là một tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.
Trong trường hợp này, việc ông Vươn trước hoàn cảnh bị thu hồi đất mà phần nhiều giá trị của nó đến từ việc lao động, cống hiến, đầu tư công sức xương máu để có được thì việc có bức xúc là dễ nhận thấy.
Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi!
Phan Mạnh (thực hiện)
(* Bài viết được sự giúp đỡ của Công ty Luật hợp danh FDVN, 193 Nguyễn Tri Phương, TP Đà Nẵng. ĐT: 05113. 890 568 Website: www.fdvn.vn Email: [email protected])
Bình luận