Trong dòng người đông như thác lũ ấy, có những người trước đây làm chuyên viên ánh sáng tại trường quay, thuyền trưởng tàu biển Caribe, nhà đầu tư chứng khoán và quân nhân... Còn giờ đây, tất cả đều chung một mục đích tìm kiếm thứ kim loại quý giá giữa những vỉa đá xám của dòng sông San Gabriel.
Theo số liệu thống kê, những lán trại của dân đào vàng đã tăng gấp đôi trong vòng 4 năm qua ở California khi tỷ lệ thất nghiệp ngày càng cao và giá vàng cũng leo thang tới mức kỷ lục: 1.500 USD/ounce.
Thi thoảng, một khối vàng 5 ounce phát lộ dưới ánh mặt trời và nếu may mắn không rời bỏ, một người đào vàng dày dạn kinh nghiệm sẽ kiên trì đào bới đống sỏi đá để thu về bằng được 1.000 USD từ lòng đất. Nhưng phần lớn thứ mà những người đào vàng tìm thấy chỉ là nhúm bột vàng rải rác, giá trị chẳng đáng là bao. Trong khi đó, công sức họ bỏ ra thật khó lòng đong đếm nổi. Những thợ đào vàng chà xát không thương tiếc 10 đầu ngón tay, ngón chân, thậm chí cả răng khi đào xới quặng vàng.
Bernie McGrath, một người đào vàng ở California, cho biết: "Tôi gần như phải chôn mình dưới nước 3 lần mỗi ngày. Đúng là một cách khổ hình để kiếm tiền".
 |
| Thỏi vàng được tìm thấy sau bao vất vả của người tìm vàng. |
Trở lại cuộc đổ xô đi tìm vàng ở California năm 1849, thời điểm đó, California chưa phải là một bang nhưng nhờ có những người đào vàng, nó đã sớm trở thành một bang lớn mạnh. Chỉ trong vòng vài năm, có khoảng 100.000 người đào vàng tới đây, rất nhiều trong số đó là công nhân, nông dân vốn quen đong đếm lợi nhuận từ từng đồng bạc lẻ.
Một số trở nên giàu có - một người đào vàng có thể kiếm được 20 USD/ngày, so với mức thu nhập bình quân lúc đó của dân Mỹ là 1 USD/ngày.
Leland Stanford, người sáng lập trường đại học danh tiếng mang tên ông, cũng đã khởi nghiệp với công việc đào vàng. Và Levi Strauss - ông tổ quần jeans - cũng vậy.
Cuộc sống của dân đào vàng Mỹ thời hiện đại, xét ở vài khía cạnh nào đó, chẳng khác xa là mấy so với năm 1849. Những ngón tay đen sì, cáu bẩn đầy bùn đất; những khuôn mặt cháy nắng, những chòm râu lởm chởm ít khi được cạo là hình ảnh chung của người đào vàng thế kỷ 21.
Tại các lán trại đào vàng, không có sóng điện thoại di động và rất ít thiết bị dành cho cuộc sống hiện đại. Ngay cả công cụ đào vàng cũng chẳng mấy thay đổi: vẫn là sàng và máng đãi vàng như... ngày xưa. Họ cũng cố công tìm vàng trên chính con sông mà những người đào vàng đầu tiên đặt dấu chân năm 1849.
 |
| Những dụng cụ tìm vàng thô sơ và không khác là bao so với hồi năm 1849. |
 |
 |
| Hình ảnh những người đào vàng ở California thời hiện đại. |
Có thể sự khác biệt rõ nét nhất giữa đoàn người đào vàng xưa và nay là tuổi tác. Năm 1849, cuộc đổ xô đi tìm vàng ở California gồm toàn những gương mặt trẻ trung. Còn giờ đây, nhiều người tìm vàng đã về hưu và bị hoàn cảnh khó khăn thôi thúc tìm kiếm cách làm cho cuộc sống dễ chịu hơn. Điều này khiến hoạt động khai thác vàng thời hiện đại ở California ẩn chứa "ý nghĩa về sự kết thúc hơn là khởi đầu cuộc sống mới".
 |
| Một người đào vàng khoe thành quả nhỏ bé của mình. |
 |
| So với trước kia, độ tuổi người đào vàng ở California ngày nay cao hơn nhiều. |
Huyền Trang (theo Smithsonian)
Bình luận