UBND Thành phố Hà Nội vừa có văn bản gửi Bộ Giao thông Vận tải đề nghị dừng các chuyến bay thương mại nội địa đến sân bay quốc tế Nội Bài và dừng vận tải hành khách bằng đường sắt đến Thủ đô. Trước đó, Hà Nội cũng dừng hoạt động xe khách liên tỉnh, xe buýt với tất cả các tỉnh.
Trong bối cảnh TP.HCM và nhiều địa phương đang từng bước mở cửa để khôi phục và phát triển kinh tế và giao thương với các địa phương thì đề nghị này của Hà Nội khiến nhiều chuyên gia lo ngại rằng việc thiếu đồng bộ giữa các địa phương sẽ khiến kế hoạch mở cửa đường bay nội địa gặp nhiều khó khăn.
Dừng chuyến bay thương mại đến Nội Bài
Trả lời PV VTC News, ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho rằng, tại kỳ họp của Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch COVID-19 vừa qua, Thủ tướng đã chỉ đạo từ ngày 1/10 sẽ từng bước nới lỏng giãn cách, thích ứng linh hoạt để khôi phục và phát triển kinh tế. Chính vì vậy, theo ông Hòa, nếu mỗi địa phương áp dụng một quy định riêng thì việc mở cửa lại kinh tế sẽ khó đạt được hiệu quả.
“Theo tôi, dừng bay thương mại quốc tế thì được, còn dừng bay nội địa thì phải xem xét lại vì các chuyến bay nội địa đã có quy định cụ thể để kiểm tra hành khách ngay tại sân bay”, ông Hòa nói.
ĐBQH Phạm Văn Hoà.
Ông Hoà nhấn mạnh thêm, kế hoạch mở cửa, phát triển kinh tế giữa các địa phương nếu vướng mắc bởi những quy định riêng rẽ thì có thể trở nên vô nghĩa.
“Từng bước khôi phục kinh tế mà mỗi địa phương lại áp dụng một cách làm riêng, người mở cửa, người không mở cửa như vậy là không có sự gắn kết chung trong toàn quốc, tôi nghĩ là vô dụng”, ông Hoà nhấn mạnh.
Cũng theo đại biểu Phạm Văn Hoà, Hà Nội là trung tâm lớn nhưng một mình Hà Nội không thể tự phục hồi được nếu không có sự phối hợp với các địa phương khác.
“Hà Nội làm sao đủ nguồn lao động, từ lực lượng công nhân, chuyên gia, đội ngũ khác… nếu cấm các chuyến bay thương mại, không cho vận tải hành khách bằng đường sắt vào thành phố thì sẽ rất khó khăn. Tất nhiên, phòng chống COVID-19 là mục tiêu quan trọng, cần tuân thủ hướng dẫn của Bộ Y tế về phòng ngừa dịch bệnh để đảm bảo an toàn”, ông Hòa chia sẻ.
Báo cáo tại buổi giao ban công tác 9 tháng năm 2021 của Bộ Giao thông vận tải (GTVT) diễn ra sáng 29/9, ông Đinh Việt Thắng, Cục trưởng Cục Hàng không nêu quan điểm, khôi phục vận tải, trong đó có hàng không, là vấn đề sống còn, đề nghị Bộ GTVT báo cáo Chính phủ có quan điểm thống nhất trên cả nước.
Theo ông Thắng, Bộ GTVT đã xây dựng kế hoạch khôi phục mạng bay nội địa và đang xin ý kiến các địa phương, Bộ Y tế.
"Bộ Y tế đã cơ bản đồng ý phương án, có ý kiến bằng văn bản gửi Bộ GTVT làm cơ sở triển khai. Bộ Y tế ủng hộ phương án hành khách chỉ cần đáp ứng điều kiện tiêm 1 mũi vaccine hoặc có giấy chứng nhận khỏi bệnh COVID-19. Trường hợp hành khách không thuộc 2 đối tượng này phải có xét nghiệm âm tính với COVID-19", ông Thắng cho biết.
Tuy nhiên, theo Cục trưởng Cục Hàng không, vướng mắc lớn nhất trong việc triển khai kế hoạch bay nội địa trở lại nằm ở phía các địa phương, đặc biệt là Hà Nội.
"Khôi phục vận tải là vấn đề sống còn, không chỉ là với hàng không. Đề nghị Bộ GTVT báo cáo Chính phủ có quan điểm thống nhất trên cả nước, cứ để mỗi địa phương áp dụng một kiểu sẽ rất khó bay nội địa trở lại", ông Thắng nói.
Nhiều chuyên gia kinh tế cũng bày tỏ quan điểm đã đến lúc phải mở cửa hàng không, đặc biệt là nối lại đường bay “vàng” Hà Nội – TP.HCM. Bình luận vấn đề này, TS Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung Ương khẳng định: “Điều này là hết sức cần thiết cho sự phục hồi của nền kinh tế mà trước mắt là ngành du lịch ”.
Chính vì thế, ông Doanh cho rằng đề xuất dừng các chuyến bay thương mại nội địa đến sân bay quốc tế Nội Bài của UBND TP Hà Nội ở thời điểm hiện nay là không hợp lý. “Tôi đề nghị Bộ GTVT nên thảo luận với UBND TP Hà Nội để đi đến thống nhất, thậm chí nếu cần phải báo cáo Thủ tướng để giải quyết”, ông Doanh nói.
Đồng tình với ý kiến này, PGS.TS Nguyễn Thiện Tống phân tích, giao thông, vận chuyển qua đường hàng không nhanh chóng và thuận tiện, có vai trò lớn trong việc vận chuyển hàng hóa, giao thương giữa các địa phương. Do đó, việc mở cửa trở lại hàng không vô cùng cấp thiết và quan trọng trong kế hoạch phục hồi kinh tế.
Nhận xét về đề xuất mới đây của Hà Nội, ông Tống nhấn mạnh: “Đề xuất này đã không tính đến những thiệt hại về mặt kinh tế mà chỉ tập trung vào 1 mục tiêu chống dịch. Điều này mâu thuẫn với chủ trương thực hiện mục tiêu kép của nhà nước”. Theo chuyên gia này, việc ngăn chặn giao thông không phải là phương pháp tuyệt đối để phòng dịch bệnh.
“Hoàn toàn có thể mở cửa giao thông hàng không, đường sắt song song với thực hiện các biện pháp chống lây lan dịch bệnh, ví dụ như giảm số chuyến kết hợp kiểm soát “thẻ xanh COVID”, xét nghiệm, test nhanh... mà vẫn đảm bảo sự lưu thông người và hàng hoá”, ông Tống khẳng định.
Mở cửa đường bay phải đồng bộ
Chia sẻ về giải pháp xung quanh vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Thiện Tống cho rằng Hà Nội hay các địa phương khác không thể đơn phương quyết định việc mở cửa đường hàng không, đường sắt. Việc phục hồi kinh tế cần sự thống nhất và xuyên suốt giữa các địa phương. Vị chuyên gia này nhấn mạnh có đi thì phải có đến, không thể một bên mở một bên đóng.
“Không thể đơn phương quyết định mở cửa đường hàng không đến chỗ tôi hay đi từ chỗ tôi. Ở đây xuất hiện nhu cầu thông thương, không phải nhu cầu của riêng thành phố mà là nhu cầu của cả nước. Nhu cầu của cả nước đến Hà Nội và từ Hà Nội đi cả nước. Việc này ảnh hưởng đến kinh tế của cả nước”, ông Tống khẳng định.
Trong khi đó, nhiều hãng bay cho biết đã sẵn sàng và nóng lòng được bay nội địa. Trả lời VTC News, đại diện Vietnam Airlines cho biết đã xây dựng xong phương án bay nội địa và sẽ mở bán ngay khi nhà chức trách cho phép khôi phục hoạt động vận tải hành khách bằng đường hàng không.
Tuy vậy để đảm bảo an toàn dịch bệnh tại sân bay và trên chuyến bay, Vietnam Airlines vẫn sẽ áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp phòng, chống dịch.
Phân tích sâu hơn về giải pháp mở cửa đường bay nội địa, TS Võ Trí Thành, nguyên phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế Trung ương (CIEM) cũng cho rằng, vấn đề thiếu nhất quán, đồng bộ trong chống dịch và mở cửa phát triển kinh tế giữa các địa phương đã được nhiều người nhắc đến.
“Trong quá trình chống dịch cũng như tạo điều kiện cho sản xuất kinh doanh hoạt động, cả 2 vế chống dịch và kinh tế đòi hỏi phải đồng bộ, phối hợp và có thông tin, dữ liệu tốt. Cùng với đó là sự “cầm trịch” của Trung ương và phân cấp cho các địa phương thống nhất và linh hoạt”, ông Thành nói.
TS Võ Trí Thành, nguyên phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế Trung ương (CIEM).
Theo TS Võ Trí Thành, với đề xuất của Hà Nội, cần phải làm rõ việc mở cửa và lan tỏa của hàng không tác động thế nào trong chiến lược chung, đi cùng với đó các là tiêu chí về dịch tễ và khống chế dịch để mở cửa dần.
“Phải có một kịch bản tổng thể tránh để mỗi lần có thay đổi lại trục trặc, chạy theo thời cuộc như thế vừa mất thời gian và tạo ra sự không đồng tình”, ông Thành nói.
Cũng liên quan đến vấn đề mở cửa để phát triển kinh tế, tại buổi tọa đàm tham vấn chuyên gia kinh tế - xã hội của Quốc hội vừa qua, TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia nhấn mạnh, hiện nay, nếu để mỗi địa phương làm một kiểu, một phương án, một kế hoạch, một chương trình, một chiến lược thì nước ta sẽ là “63 nền kinh tế”. Như vậy câu chuyện liên quan đến liên kết vùng, liên kết hợp lực để phòng chống dịch và phát triển kinh tế sẽ không đạt được hiệu quả.
TS Cấn Văn Lực bày tỏ mong muốn Chính phủ sớm ban hành khung về phục hồi và phát triển kinh tế trong điều kiện mới.
“Tôi nghĩ Chính phủ ban hành khung trước, không phải chi tiết, đây là khung chung cho các địa phương áp dụng. Giống như hướng dẫn chung về sản xuất an toàn trong bối cảnh dịch bệnh mà Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế phải làm trong một vài ngày tới, mặt kinh tế chúng ta cũng phải làm tương tự”, ông Lực nói.
Bình luận