Đường lên hang Tám Cô, xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình mùa này thưa bóng người. Cơn mưa lất phất kèm theo cái lạnh buốt người gợi nhớ về mùa Đông năm xưa. Ngày ấy, những thanh niên xung phong tuổi mười tám, đôi mươi, lần đầu xa gia đình mang ba lô trên vai vào chiến trường khói lửa, nơi Trường Sơn đại ngàn.
Thân nhân các liệt sĩ đến dự lễ giỗ các anh hùng hy sinh.
Ông Vũ Hữu Đại (quê ở xã Hải Phương, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định), nguyên là Trung đội trưởng pháo 130 ly, Tiểu đoàn 1, Trung đoàn 16, Bộ Tư lệnh pháo binh nhớ lại: Ngày xưa con đường đến hang Tám Cô bị Mỹ ném bom dữ dội, thiêu rụi nhiều khu rừng.
Đơn vị của ông kéo pháo nặng 8,5 tấn, xuất phát tại Thanh Hóa từ ngày 15/10/1972 mất hơn 1 tháng mới vào tới chiến trường phía Tây tỉnh Quảng Bình.
Mưa và lạnh làm cho ai nấy đều rã rời. Trong lúc đó, máy bay Mỹ liên tục quần thảo trên bầu trời, gầm thét dội bom.
Ông Vũ Hữu Đại nhớ lại, không chỉ con đường 20 bị cày nát mà cả những khối núi cũng bị đạn bom làm rung chuyển.
“Chúng tôi không thể nào quên chiều 14/11/1972, khi tiếng bom, tia laze ném xuống làm sập cửa hang Rơi, (tức là hang Tám Cô) ngày nay làm 8 thanh niên xung phong và 5 bộ đội của đơn vị chúng tôi hy sinh. Rất đau xót, và ngày hôm sau chúng tôi tổ chức lễ viếng cho đồng đội cũng như thanh niên xung phong. Sau đó chúng tôi tiếp tục vượt đường 20 Quyết Thắng sang Lào và đi vào chiến trường B2 làm nhiệm vụ”.
Bà Phạm Thị Sáu, em dâu liệt sĩ Mai Đức Hùng.
45 năm trôi qua, nhiều người nay tóc đã bạc trắng. Bà Phạm Thị Sáu, em dâu liệt sĩ Mai Đức Hùng (ở xã Hải Giang, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định) không thể quên cái ngày gia đình nhận giấy báo tin anh chồng hy sinh.
Bà Sáu đã vượt hàng trăm cây số vào Hang Tám Cô thắp nén hương tưởng nhớ người ngã xuống với lòng thương tiếc khôn nguôi.
Ông Lê Quốc Trương, em trai liệt sĩ Lê Thị Lương (ở huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa) kể lại, chị gái ông đi thanh niên xung phong vào chiến trường năm 16 tuổi, rồi mãi không về, rồi tin chị hy sinh lúc ông vừa tròn 14 tuổi.
Năm 1996, sau khi tỉnh Quảng Bình phá tảng đá mở cửa hang, gia đình mong được đưa hài cốt của chị về quê thờ cúng.
Bia tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ hy sinh tại hang Tám Cô.
Nhưng chỉ vài tháng sau, nhà ông lại nhận được thông tin trong lúc tôn tạo di tích, đã tìm thấy 6 bộ hài cốt nguyên vẹn và đưa vào an táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ Thanh niên xung phong ở xã Thọ Lộc, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Gia đình ông Trương cùng các thân nhân liệt sĩ khác đã nhiều lần vào đây đề nghị làm rõ danh tính 6 hài cốt liệt sĩ đó nhưng sự việc vẫn rơi vào im lặng.
Trước mong mỏi của thân nhân các gia đình liệt sĩ, mới đây, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chỉ đạo các đơn vị, địa phương sớm lấy mẫu xét nghiệm AND xác định danh tính các liệt sĩ.
Gia đình ông Lê Quốc Trương mong sớm xây một ngôi mộ cho chị mình và đồng đội. Xác định được các anh, các chị bây giờ là khó. Bây giờ chỉ mong Đảng và Nhà nước các ban ngành liên quan xây dựng cho 8 anh chị, 8 ngôi mộ tượng trưng. 8 gia đình cũng nhất trí xin như vậy để có chỗ thắp hương cho các anh, các chị để các anh chị ấm lòng nơi chín suối, nơi rừng thiêng nước độc.
Ông Lê Quốc Trương, em trai liệt sĩ Lê Thị Lương bày tỏ mong muốn xây dựng 8 ngôi mộ tượng trưng tại hang Tám Cô.
Ông Nguyễn Tử Vị, Trưởng Ban Quản lý Đền Tưởng niệm Đường 20 - Quyết Thắng nhớ như in những chuyện linh thiêng ở Hang Tám Cô. Anh khẽ bảo, có người đến viếng hương mà không thành tâm, khi trở về gặp chuyện chẳng lành. Đây là nơi “rừng thiêng nước độc” xa trung tâm thành phố cả trăm cây số nhưng ngày nào cũng đông người đến viếng.
Anh Vị cho biết, Hang Tám Cô đã trở thành điểm du lịch tâm linh: “Về những ngày Tết, lượng khách giảm người vào viếng, anh em trong Ban luôn chăm sóc hương khói đều đặn hàng ngày, luôn lau chùi bàn thờ, hương hoa đều đặn như vậy. Anh em nào cũng rất tự hào được làm việc ở Ban Quản lý Đường 20 - Quyết Thắng. Đó là công việc được chăm sóc cho thanh niên xung phong, Bộ đội Trường Sơn, dân công hỏa tuyến đã ngã xuống vì sự nghiệp thống nhất đất nước”.
Lễ Cầu siêu các anh hùng liệt sĩ.
Hôm nay, Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, tỉnh Quảng Bình tổ chức lễ giỗ, truy niệm nhân kỷ niệm 45 năm ngày hy sinh của các anh hùng liệt sĩ tại hang Tám Cô. Những nén hương lòng, những bó hoa cúc được các thân nhân, gia đình liệt sĩ mang từ quê nhà Thanh Hóa, Nam Định về đây, dâng lên các anh, các chị nằm lại trên mảnh đất này.
Thành kính tưởng nhớ công lao các anh hùng liệt sĩ, tối 26/11, VOV phối hợp với UBND tỉnh Quảng Bình tổ chức Chương trình Nghệ thuật “Tiếng chuông gọi Hồn trinh nữ” như một lời tri ân những người đã ngã xuống vì độc lập, tự do của dân tộc.
Bình luận