Để không bị gò bó trong chuyện tình cảm và xây dựng hạnh phúc gia đình, hơn 1 thế kỷ trước, người dân tộc Thái trên khắp cả nước có tục “bắt vợ” nhằm mang đến tự do trong hôn nhân, tạo lối thoát cho những hoàn cảnh nghèo khó không đủ tiền cưới vợ. Đồng thời, cũng là cơ hội để những cặp yêu nhau bị gia đình ngăn cấm có thể đến với nhau.
Tục lệ này góp phần làm nên bản sắc văn hóa dân tộc của người Thái, tạo nên sự khác biệt trong quan niệm tình cảm đối với nhiều dân tộc khác.
Tuy nhiên hiện nay, tập tục nhân văn này đang bị biến thể thành một kiểu khác thô bạo hơn, khiến nhiều người quan ngại có nên giữ tập tục này nữa hay không.
Trường THPT Quỳ Hợp 3 (huyện Quỳ Hợp, tình Nghệ An), nơi hàng chục nữ sinh bị trai làng "bắt vợ".
Cụ thể, mới đây, tại huyện Quỳ Hợp (Nghệ An), em H.T.H.T. (SN 2000), học sinh trường THPT Quỳ Hợp 3, suýt phải nghỉ học vì bị nhóm trai làng 2 lần tổ chức “bắt vợ” trong ngày đầu năm mới. May mắn cả 2 lần em đều thoát được.
Vì thế, trong những ngày này, nhiều thầy cô giáo của trường Quỳ Hợp 3 lại mang trong mình nỗi lo các nữ sinh của mình bỗng dưng không quay trở lại lớp học, còn các nam sinh lại đột nhiên có vợ khi còn đang trong tuổi cắp sách tới trường.
Trò chuyện với T. - nữ sinh từng bị trai làng "bắt hụt" 2 lần, chúng tôi hiểu rõ hơn về nguồn gốc của tập tục “bắt vợ” này.
Theo T., trước đây, có rất nhiều đôi trai gái yêu nhau nhưng không nhận được sự đồng ý của cha mẹ, nếu trái lời không những bị xem là bất hiếu mà cuộc hôn nhân của họ sẽ bị cả làng khinh chê.
Cũng vì thế, tục “bắt vợ” ra đời nhằm giúp kết nối các cặp tình nhân chưa đến được với nhau. Mọi chuyện được đôi nam nữ tính toán trong bí mật, gia đình nhà gái không hề hay biết, rồi đến ngày hẹn, chàng trai xuất hiện cùng bạn bè “bắt” người con gái mình thương về nhà.
Cô gái dù được biết trước mọi việc nhưng vẫn tỏ ra bất ngờ, giả vờ kêu khóc. Sau một hồi giả vờ chống cự, cô gái sẽ để chàng trai đưa về nhà.
"Tập tục trước đây là thế, là một phong tục tốt đẹp và có từ lâu đời của dân tộc Thái quê em. Nhưng bây giờ phong tục đó đã biến tướng, méo mó thành cưỡng ép, bắt vợ theo nghĩa đen.
Không hề có tình cảm mà vẫn bắt ép, em không đồng tình. Em sẽ chỉ lấy chồng khi thực hiện được ước mơ vào giảng đường đại học và trở thành một hướng dẫn viên du lịch mà thôi", T. cho biết.
Em H.T.H.T. (SN 2000, bên trái), học sinh trường THPT Quỳ Hợp 3, người 2 lần bị trai làng "bắt vợ".
Nhớ lại giây phút bị trai làng "bắt vợ", T. kể, tối mùng 1 Tết, gia đình em tổ chức gặp gỡ, giao lưu ăn uống với mọi người trong xóm. Trong những người tới chúc mừng năm mới có Th. (SN 1995), là bạn của T. nhiều năm nay.
Khoảng giữa khuya, đang nhậu thì nhà hết rượu, nghe lời bố nên T. cùng Th. lấy xe máy đi mua rượu. Trên đường đi, Th. và đám trai làng tổ chức bắt em T. về làm vợ.
May mắn, trong lúc quyết liệt chống trả, nhóm trai làng lơ là cảnh giác, T. kịp thời gọi anh trai mình đến giải cứu.
"Em tưởng lần đó là thoát luôn. Nhưng tối mùng 4 Tết, các mợ của em rủ em qua nhà bà ngoại chơi. Đến nơi thì em mới thấy Th. và nhóm trai làng cũng ở đó.
Sau đó thì Th. tiếp tục “dụ dỗ” và bắt em về làm vợ. Em nghĩ trong việc này có các mợ em thông đồng, vì lúc em bị bắt đi các mợ còn nói lấy anh ấy đi, lấy về nhà anh ấy thì sướng lắm.
Lúc em bị đưa về đến nhà thì gia đình Th. đã chuẩn bị hết lễ vật, rượu cần và mời thầy mo tới làm lễ để thông báo với tổ tiên rằng gia đình sắp có dâu mới.
Tuy nhiên, cả đêm em không chịu làm lễ, chỉ ngồi khóc và đòi về để tiếp tục đi học. Em kể em khao khát học, muốn vào đại học để sau này đi làm kiếm tiền giúp gia đình nhưng gia đình Th. vẫn không chịu.
Đến sáng hôm sau, đang ngồi khóc trong nhà Th. thì anh trai em đi xe máy qua. Đợi lúc mọi người không để ý, em nhanh chóng leo lên xe anh trai và hối anh phóng xe đi", T. kể lại.
Video: Xót xa những cậu bé, cô bé ở Sơn La làm cha mẹ dù đang tuổi đến trường
Bà Hoàng Thị Thanh Quỳnh - Phó Hiệu trưởng trường THPT Quỳ Hợp 3 cho biết, trong dịp Tết Mậu Tuất 2018, nhà trường có 3 nữ sinh bị trai làng ''bắt vợ''. Em T. may mắn thoát được, 1 em đã phải ở luôn tại nhà chồng, em còn lại đang chờ tốt nghiệp xong sẽ tổ chức cưới hỏi.
Theo bà Quỳnh, căn cứ vào hồ sơ thống kê sơ bộ, từ năm 2016 tới nay, nhà trường đã có 8 nữ sinh bị trai làng tổ chức “bắt vợ”.
"Thời điểm các em bị bắt thường vào các ngày nghỉ lễ, khi các em về thăm nhà. Những em bị trai làng "bắt vợ", chúng tôi đều trực tiếp xuống vận động gia đình 2 bên để các em tiếp tục đi học. Nếu gia đình nào không chịu thì chúng tôi sẽ làm văn bản gửi cơ quan công an vào cuộc điều tra", bà Quỳnh thông tin.
Ngoài ra, bà Quỳnh cũng cho biết, ngoài những trường hợp trên, chưa ai thống kê được trên địa bàn huyện Quỳ Hợp có bao nhiêu nữ sinh đã nghỉ học sớm vì bị trai làng "bắt vợ" bởi có khá nhiều trường hợp không thông báo với chính quyền địa phương mà 2 gia đình âm thầm tổ chức lễ cưới.
Bình luận