Bất chấp khó khăn, xuất khẩu vũ khí sang Ấn Độ của Nga vẫn tăng vọt

Theo Military Watch, Ấn Độ tăng đáng kể thị phần của mình trong tổng kim ngạch xuất khẩu vũ khí của Nga, tiếp tục nhận các thiết bị quân sự mới từ đối tác chiến lược lâu năm này.

Đầu tháng 12/2024, người đứng đầu Ban giám đốc Chính sách nhà nước của Tổng thống Nga trong lĩnh vực quốc phòng, Viktor Yevtukhov thông tin về các thương vụ mua hàng của Ấn Độ rằng "thị phần của Ấn Độ trong xuất khẩu vũ khí và thiết bị quân sự của Nga đã tăng 15% trong sáu tháng qua".

Ông nói thêm, việc đóng các khinh hạm lớp Talwar thuộc Dự án 11356 là nền tảng cho hợp tác kỹ thuật quân sự giữa hai quốc gia. Đáng chú ý, chiếc tàu ​​thứ bảy của lớp này đang được chuyển giao cho hải quân Ấn Độ. "Những thỏa thuận này chứng minh tiềm năng nghiên cứu và công nghiệp của ngành quốc phòng Nga, đồng thời tạo điều kiện cho sự phát triển của trường phái đóng tàu quân sự nổi của chúng tôi", ông nói thêm.

Theo ông Viktor Yevtukhov, chương trình khinh hạm tuân thủ các xu hướng chính của hợp tác kỹ thuật quân sự Nga - Ấn Độ, đang phát triển trên cơ sở các hợp đồng dài hạn và tập trung vào việc nội địa hóa sản xuất vũ khí, phương tiện của Nga tại các doanh nghiệp Ấn Độ.

"Nhìn chung, Nga tiếp tục là đối tác hàng đầu của Ấn Độ trong lĩnh vực quốc phòng. Không chỉ vì Nga có tiềm năng to lớn khi được thừa hưởng từ Liên Xô cũ mà còn nhờ vào những cải tiến mới với công nghệ hiện đại hơn. Hiện hai nước chúng tôi có hơn 200 dự án quốc phòng chung", vị quan chức này nói thêm.

Khách hàng truyền thống

Ấn Độ là khách hàng hàng đầu về thiết bị quân sự của Liên Xô trong suốt giai đoạn giữa và cuối của Chiến tranh Lạnh. Trong những năm 1980, Ấn Độ trở thành khách hàng ưu tiên của Liên Xô, được phép tiếp cận với những tài sản mới nhất khi đó như xe tăng T-72 và máy bay chiến đấu MiG-29.

Sau khi Liên Xô tan rã, vào những năm 2000, Ấn Độ tiếp tục giữ tư cách là khách hàng nước ngoài lớn nhất cho xuất khẩu quốc phòng của Nga. Đặc biệt là khi nước láng giềng Trung Quốc có nhiều bước tiến về khoa học công nghệ. Điều này thôi thúc Ấn Độ tăng cường mua sắm quốc phòng và đầu tư phát triển công nghệ trong nước.

Lực lượng vũ trang Ấn Độ đã triển khai nhiều hệ thống vũ khí đặc trưng của Nga với số lượng còn lớn hơn chính Lực lượng vũ trang Nga trong thời bình, bao gồm xe tăng T-72 và T-90, máy bay chiến đấu MiG-29 hiện đại hóa và máy bay chiến đấu Su-30.

Quá trình phát triển T-90, MiG-29M và Su-30 của Nga đã được tạo điều kiện rất nhiều nhờ các đơn đặt hàng của Ấn Độ, vì ngành quốc phòng Nga hậu Xô Viết thiếu nguồn tài trợ cần thiết để hiện thực hóa các chương trình này.

Chính phủ Ấn Độ ngày càng nhấn mạnh đến nhu cầu sản xuất trong nước và chuyển giao công nghệ khi mua sắm vũ khí. Tuy nhiên, Ấn Độ chỉ đạt được những thành công rất hạn chế trong việc phát triển các hệ thống vũ khí mới tầm trung và cao cấp, điều này buộc Ấn Độ phải phụ thuộc nhiều vào việc theo đuổi các chương trình chung với Nga. 

Trong những năm 2000 và 2010, việc Ấn Độ mua hơn 270 máy bay chiến đấu Su-30MKI “thế hệ 4+” là dấu ấn trong mối quan hệ quốc phòng của Delhi với Moskva. Những chiếc máy bay cung cấp cho Ấn Độ được trang bị radar N011M của Su-37, radar mảng pha đầu tiên được tích hợp vào máy bay chiến đấu xuất khẩu; cũng như các cánh tà có kiểm soát của Su-35, động cơ AL-31FP và vòi phun vectơ lực đẩy.

Su-30MKI vào thời điểm đó được đánh giá là có khả năng hơn nhiều so với bất kỳ thứ gì mà Nga có thể tài trợ cho lực lượng không quân của mình, trong hai thập kỷ sau khi Liên Xô tan rã.

Tương lai

Mặc dù không có chương trình mua sắm quy mô lớn nào tương tự được khởi xướng kể từ sau thời điểm đó, nhưng Ấn Độ vẫn tiếp tục thể hiện sự quan tâm mạnh mẽ đến việc sản xuất theo giấy phép hoặc mua máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm Su-57. Các cuộc thảo luận về thỏa thuận sản xuất theo giấy phép giữa hai nước được cho là đang diễn ra vào tháng 2/2023.

Hiện số lượng phi đội bay chiến đấu của Ấn Độ ít hơn nhiều so với con số 42 phi đội do Bộ Quốc phòng nước này lên kế hoạch. Việc mua Su-57 ở quy mô tương đương với Su-30MKI có thể bù đắp cho sự thiếu hụt. Đồng thời, Su-57 được cho là giải pháp phù hợp để đối phó với sự mở rộng nhanh chóng của đội bay chiến đấu thế hệ thứ năm Trung Quốc và việc Bắc Kinh xuất khẩu máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm sang Pakistan.

Ngoài ra, Ấn Độ và Nga cũng có những thỏa thuận giá trị khác hiện đang được thực hiện, bao gồm việc cho thuê hai tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Akula của Nga và việc mua sắm các hệ thống radar tầm xa Voronezh-DM theo một thỏa thuận trị giá hơn 4 tỷ USD.