Bằng cách nào Sportrada phát hiện nghi vấn dàn xếp tỉ số Giải hạng nhất?

Những ngày vừa qua, dư luận rất ồn ào về thông tin cảnh báo 3 trận ở Giải bóng đá hạng nhất quốc gia bị tình nghi dàn xếp tỉ số, đó là các trận: Đắk Lắk - Huế 3-3, Công An Nhân Dân - Viettel 0-4, Long An - XM Fico Tây Ninh 2-1.

Những ồn ào đó gây hoang mang dư luận và bức xúc cho các đội bóng liên quan đến 3 trận thuộc diện tình nghi như vừa nêu.

Cách đây hơn 2 năm, VPF ký kết hợp tác với Sportradar, một đơn vị có kinh nghiệm hàng đầu thế giới trong việc cảnh báo tiêu cực liên quan đến các giải thể thao. Việc ký kết này hỗ trợ VPF rất nhiều trong công tác ngăn ngừa tiêu cực đối với các giải bóng đá chuyên nghiệp do VPF tổ chức.

Sportradar là một nhà cung cấp thông tin cho các dữ liệu thống kê cũng như các giải pháp kỹ thuật tinh vi liên quan đến thể thao, họ đã nghiên cứu, phát triển và điều hành một hệ thống phát hiện gian lận đa tầng phức tạp được gọi là Fraud Detection System (FDS).

 FDS được thiết kế để xác định sự kiện thể thao có thể liên quan đến việc cá cược và dàn xếp kết quả. Hệ thống này dựa trên giả định rằng tỷ lệ cược và các động thái thay đổi của chúng có liên quan trực tiếp đến số tiền đặt cược.

Với phương pháp này, Sportradar đã góp phần phanh phui nhiều vụ tiêu cực chấn động trên thế giới, gần đây nhất là việc liên quan đến 22 cầu thủ Lào và Campuchia, vụ việc được đưa ra ánh sáng, số cầu thủ này đã bị Liên đoàn Bóng đá châu Á AFC cấm thi đấu vĩnh viễn.

VPF hợp tác như thế nào với Sportradar?

Sportradar sẽ yêu cầu VPF cung cấp đầy đủ danh sách cầu thủ, quan chức, lịch thi đấu, một số thông tin cá nhân căn bản.

Hệ thống FDS sẽ phân tích bằng máy tính của tỷ lệ cược được cung cấp bởi bên thứ ba, và các động thái thay đổi trong các trận đấu liên quan cho các mô hình cá cược đáng ngờ bởi một chương trình toán học-thống kê phức tạp.

FDS phân tích dựa trên các mô hình cá cược trực tiếp từ cơ sở dữ liệu cá cược được xác định trước đó và hiện tại, các giải thích được đưa ra dựa trên nhiều kỹ thuật phân tích khác nhau, chủ yếu tập trung vào dữ liệu cá cược thô, các động thái tuyến tính, phân tích lịch sử tỷ lệ cược, phân tích cược theo địa lý, phân tích khung thời gian, điều kiện thị trường...

Sau đó Sportradar sẽ tổng hợp và gửi báo cáo tổng thể tất cả các trận của vòng đấu, thường là trong vòng 2 ngày sau khi kết thúc mỗi vòng đấu.

Nếu mô hình cá cược đáng ngờ như vậy bị phát hiện, chuyên gia của Sportradar sẽ phân tích và giải thích các trận đấu đáng ngờ một cách chi tiết hơn bằng cách sử dụng nhiều nguồn thông tin khác nhau và một cơ sở dữ liệu thông minh.

Trong trường hợp nghi ngờ ban đầu được xác minh thêm, Sportradar sẽ báo cáo riêng bằng văn bản về các trận đấu đáng ngờ và nêu rõ lý do tại sao Sportradar coi trận đấu này là đáng ngờ và sẽ tiếp tục cung cấp một báo cáo sâu hơn cho VPF trong vòng 72 giờ.

Tuy nhiên, chúng ta hiểu rằng các báo cáo này không bao giờ được xem như một tài liệu pháp lý. Sportradar cũng sẽ không bao giờ công bố thông tin liên quan đến bí mật thương mại, nghiệp vụ của Sportradar - như các chương trình toán học, thống kê phức tạp hoặc các cơ sở dữ liệu thông minh được thiết kế.

Dựa vào các thông tin báo cáo đó, VPF sẽ cân nhắc sử dụng như một nguồn tư liệu quan trọng trong quá trình tổ chức điều hành giải đấu. Những cảnh báo của Sportradar ban đầu chỉ xuất phát từ những bất thường về mặt số học, chưa thể khẳng định ngay là có tiêu cực và đương nhiên không chỉ dựa vào một nguồn tin của Sportradar để xử lý.

Hai năm qua, tôi đã nhận rất nhiều các báo cáo của Sportradar và đã có nhiều cách giải quyết khác nhau đối với từng trường hợp, phải nói rằng những báo cáo đó đã giúp ích cho VPF rất nhiều trong quá trình tổ chức điều hành giải, dựa vào thông tin đó chúng tôi có nhiều giải pháp ngăn ngừa.

Ví dụ như: điều chỉnh phân công trọng tài, phân công giám sát phù hợp, sinh hoạt riêng với lãnh đạo địa phương... và cũng có trường hợp VPF đã gửi văn bản cho cơ quan công an. Tuy nhiên, tất cả các việc đó cần phải bảo mật tuyệt đối cho đến khi vụ việc được xác định một cách rõ ràng.

Từ những cảnh báo của Sportradar đến việc xác định trận đấu có tiêu cực hay không là một quá trình rất dài, cần nhiều cơ quan tham gia.

Kinh nghiệm thực tế thời gian qua tôi thấy rằng nhiều chi tiết trong các lần cảnh báo có sự trùng hợp ngẫu nhiên về mặt số học nên khi tiếp cận các cảnh báo, VPF cần sử dụng tư liệu một cách hết sức thông minh và khéo léo.