32% phụ nữ bị chồng bạo lực thể xác hoặc bạo lực tình dục

Chiều 16/4, phiên họp thứ 10 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi).

Trình bày tờ trình của Chính phủ, ông Nguyễn Văn Hùng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cho rằng, bạo lực gia đình vẫn còn là vấn đề nhức nhối, nan giải ở Việt Nam. Nhiều vụ việc có mức độ gây hại nghiêm trọng, diễn biến phức tạp, tinh vi, khó lường và khó xử lý bằng các quy định pháp luật hiện hành. Tình trạng bạo lực gia đình còn khá phổ biến. Theo kết quả điều tra quốc gia năm 2021, 32% phụ nữ bị chồng bạo lực thể xác hoặc bạo lực tình dục.

90,4% phụ nữ bị chồng bạo lực thể xác hoặc tình dục không tìm kiếm sự giúp đỡ, chỉ 4,8% tìm kiếm sự giúp đỡ của công an. Kết quả điều tra này còn cho thấy, năm 2019, bạo lực gia đình với phụ nữ gây thiệt hại 1,8% GDP (tăng 0,2% so với năm 2012). Không chỉ bạo lực gia đình với phụ nữ mà bạo lực gia đình với trẻ em, người già cũng diễn ra phổ biến và có nhiều vụ việc nghiêm trọng trong thời gian qua.

Theo kết quả điều tra về bạo lực gia đình năm 2019 do Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới thực hiện, 69% trẻ em cho biết từng bị bố mẹ xử phạt bằng hình thức bạo lực và cũng có 31,6% cha mẹ thừa nhận họ xử phạt con bằng hình thức trên. Ngoài ra, trẻ em cũng là nhóm xã hội có nguy cơ cao bị xâm hại tình dục trong gia đình. Theo đó, trong số trẻ bị xâm hại tình dục có tới 21,3% bị chính người thân trong gia đình xâm hại.

Các hành vi bạo lực gia đình với người cao tuổi cũng được ghi nhận khá phổ biến ở những hành vi như: "bỏ mặc không quan tâm về tình cảm" chiếm 10,2%; "không quan tâm, chăm sóc ăn uống, thuốc men" chiếm 8,5%; các hành vi khác như bị ép buộc lao động, bị đập phá tài sản, bị coi thường, sỉ nhục, quát mắng, dọa nạt… còn khá phổ biến và vẫn đang tiếp diễn.

Vấn nạn bạo lực gia đình có xu hướng trầm trọng, đa dạng, phức tạp hơn và đang để lại những hậu quả nặng nề cho nhiều gia đình, gây ra những thiệt hại to lớn cho toàn xã hội.

Nếu không được giải quyết kịp thời, bạo lực gia đình sẽ đe doạ đến sự phát triển bền vững của gia đình, làm xói mòn các giá trị văn hoá truyền thống tốt đẹp của dân tộc, làm suy yếu động lực phát triển và là rào cản đối với tiến trình phát triển bền vững của đất nước.

Từ thực trạng trên, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cho rằng, việc sửa đổi Luật Phòng, chống bạo lực gia đình hiện hành là thực sự cần thiết nhằm khắc phục những vướng mắc, bất cập của Luật Luật Phòng, chống bạo lực gia đình hiện hành.

Cụ thể, biện pháp phòng ngừa, bảo vệ, hỗ trợ người bị bạo lực gia đình còn chưa cụ thể, chưa bao quát, nhiều biện pháp còn nặng về thủ tục hành chính nên thiếu tính khả thi, đặc biệt là người cao tuổi, trẻ em, phụ nữ có thai, phụ nữ nuôi con nhỏ và những người khuyết tật trong gia đình; các biện pháp xử lý, giáo dục người có hành vi bạo lực gia đình còn thiếu tính đặc thù, chủ yếu dựa vào các biện pháp, chế tài trong Bộ luật Hình sự, Luật xử lý vi phạm hành chính; chưa có quy định về bảo vệ, hỗ trợ người tham gia phòng, chống bạo lực gia đình; việc xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành, cũng như quy định về điều kiện bảo đảm để thực hiện phòng, chống bạo lực gia đình và khuyến khích xã hội hóa công tác phòng, chống bạo lực gia đình còn chưa phù hợp.

"Mục đích việc sửa đổi Luật Phòng, chống bạo lực gia đình nhằm tăng cường các biện pháp bảo vệ quyền con người; nâng cao hiệu lực, hiệu quả của các thiết chế nhà nước, xã hội cũng như vai trò của gia đình, góp phần gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của gia đình, của dân tộc, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong tình hình mới", ông Nguyễn Văn Hùng nói.

Theo Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, dự thảo Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) gồm 6 chương, 62 điều, tăng 16 điều so với Luật hiện hành.

Báo cáo tóm tắt thẩm tra đề dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho rằng, phòng, chống bạo lực gia đình là lĩnh vực nhạy cảm, nhiều nội dung riêng tư trong mối quan hệ gia đình, được điều chỉnh bởi cả quy phạm đạo đức, tập quán, quy phạm pháp luật... và việc khắc phục tình trạng bạo lực gia đình đòi hỏi phải sử dụng nhiều biện pháp đồng bộ, cả về kinh tế, giáo dục, văn hóa, xã hội, pháp luật và phải mang tính toàn diện.

Thường trực Ủy ban Xã hội đánh giá cao nỗ lực của cơ quan chủ trì soạn thảo với tinh thần cầu thị đã tiếp thu rất nhiều ý kiến đóng góp trong quá trình xây dựng dự án luật. Thường trực Ủy ban Xã hội thấy rằng, hồ sơ dự án luật đủ điều kiện để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 3.

Bên cạnh đó, Ủy ban Xã hội đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục lấy ý kiến, bổ sung, hoàn thiện hồ sơ và giải trình các nội dung Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan phối hợp thẩm tra nêu ra, hoàn thiện hồ sơ trước khi trình Quốc hội.