300 tỷ USD của Nga bị phương Tây phong tỏa đang ở đâu?

Sau khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine năm 2022, Mỹ và các đồng minh đã đưa ra lệnh cấm các giao dịch với Ngân hàng Trung ương và Bộ Tài chính Nga. Bên cạnh đó lệnh cấm này cũng phong tỏa khoảng 300 tỷ USD tài sản của chính phủ Nga ở phương Tây.

Theo Financial Times, Mỹ từng nhiều lần đề xuất Nhóm Các nước Công nghiệp Phát triển (G7) tịch thu toàn bộ số tiền trên của Moskva.

Tài sản Nga bị phong tỏa gồm những gì?

Giống như các ngân hàng Trung ương khác trên thế giới, Ngân hàng Trung ương Nga chuyển một phần tài sản của nước này thành các tài sản lưu động như các loại tiền tệ chính, vàng và trái phiếu chính phủ. Khoảng một nửa số dự trữ đó nằm trong tay các nước phương Tây.

Ngân hàng Trung ương Nga từng xác nhận rằng nước này có khoảng 300 tỷ USD tài sản đang bị đóng băng ở phương Tây. Tổng dự trữ ngoại tệ và vàng của Nga đạt 612 tỷ USD vào thời điểm đó.

Đáp lại lệnh cấm vận, Tổng thống Nga Vladimir Putin từng nhiều lần tuyên bố rằng phương Tây đang phát động một cuộc chiến kinh tế chống lại Nga và gọi việc phong tỏa tài sản chính phủ Nga ở nước ngoài là "hành vi trộm cắp".

Tuy nhiên dư luận Nga cũng tỏ ra không hài lòng về việc Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga Elvira Nabiullina dự trữ một số lượng lớn tài sản ở nước ngoài mà không có biện pháp bảo vệ hiệu quả.

Sau gần hai năm xung đột, Ngân hàng Trung ương Nga vẫn chưa công bố chi tiết về số tài sản bị phương Tây phong tỏa nhưng về cơ bản vẫn có thể xác định thông tin về chúng thông qua các dữ liệu tài chính trước xung đột.

Vào đầu năm 2022, Ngân hàng Trung ương Nga nắm giữ khoảng 207 tỷ USD tài sản bằng đồng euro, 67 tỷ USD tài sản bằng USD và 37 tỷ USD tài sản bằng đồng bảng Anh. Ngoài ra Moskva còn nắm giữ 36 tỷ USD tiền Yên Nhật, 19 tỷ USD tiền Canada, 6 tỷ USD tiền Úc và 1,8 tỷ USD tiền Singapore. Thêm vào đó còn có 1 tỷ USD  tiền franc Thụy Sĩ.

Ngân hàng Trung ương Nga cho biết số tài sản này chủ yếu được đầu tư vào chứng khoán nước ngoài, tiền gửi ngân hàng và tài khoản ngân hàng tư nhân.

Bên cạnh ngoại tệ, Ngân hàng Trung ương Nga còn mua số lượng lớn trái phiếu chính phủ của Trung Quốc, Đức, Pháp, Anh, Áo và Canada... Còn dự trữ vàng của Nga vẫn được giữ an toàn ở nước này.

300 tỷ USD của Nga đang ở đâu?

Ngân hàng Trung ương Nga không cất giữ tài sản ở nước ngoài theo hình thức ẩn danh nên việc xác định số tài sản này đang ở đâu không phải là vấn đề quá khó. Trong đó hầu hết tài sản nhà nước của Nga, cũng như công dân Nga bị phong tỏa đều nằm trong kho tiền của các ngân hàng ở châu Âu và một số ít ở Mỹ.

Trong khi đó hầu hết các tài sản của các doanh nghiệp Nga ở các nước phương Tây đều đã bị phong tỏa.

Các quan chức Nga đã nhiều lần cảnh báo rằng việc phương Tây tịch thu tài sản nhà nước của Moskva sẽ đi ngược lại mọi nguyên tắc của thị trường tự do. Do đó phương Tây sẽ là bên chịu thiệt hại nhiều hơn là Nga.

Một số quan chức Nga cho rằng nếu tài sản của Nga bị tịch thu thì tài sản của các nhà đầu tư nước ngoài bị mắc kẹt ở Nga có thể phải đối mặt với số phận tương tự. Hầu hết các tài sản này cũng bị Moskva phong tỏa.

Không rõ chính xác có bao nhiêu tiền trong các tài khoản dầu tư của phương Tây ở Nga này nhưng con số này sẽ gần tương đương với 300 tỷ USD dự trữ của Nga bị đóng băng.

Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov trong một tuyên bố gần đây cho biết, các tài khoản ngân hàng của phương Tây ở Nga bị phong tỏa có giá trị không hề nhỏ. 

Người phát ngôn điện Kremlin Dmitry Peskov nói với các phóng viên tuần trước rằng Nga sẽ tiến hành đáp trả mọi hành vi tịch thu tài sản nào từ phương Tây.

“Nếu thứ gì đó bị tịch thu từ chúng tôi, chúng tôi sẽ xem xét những gì chúng tôi sẽ tịch thu. Chúng tôi sẽ làm điều này ngay lập tức", ông Peskov nói.