Dự án ống nghe thông minh mang tên RespirAI, đoạt giải Nhì cuộc thi "Khởi nghiệp công nghệ trong sinh viên lần thứ 5 – InTE-UD" năm 2025, do Đoàn Thanh niên và Hội Sinh viên Đại học Đà Nẵng phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ TP Đà Nẵng tổ chức mới đây.
RespirAI do các sinh viên Võ Hoàng, Thiện Quốc, Quốc Hưng, Hoàng Long (trường Đại học Bách khoa - Đại học Đà Nẵng) và Vân Anh (trường Đại học Kinh tế – Đại học Đà Nẵng) thực hiện. Nhóm bắt đầu nghiên cứu từ tháng 9/2025, xuất phát từ việc quan sát những khó khăn trong công tác theo dõi và chẩn đoán bệnh hô hấp tại Việt Nam.
Nhóm sinh viên làm "ống nghe AI" theo dõi bệnh hô hấp đoạt giải Nhì cuộc thi "Khởi nghiệp công nghệ trong sinh viên lần thứ 5 - InTE-UD" năm 2025.
Theo trưởng nhóm Võ Hoàng, Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ mắc các bệnh hô hấp khá cao, đặc biệt là bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), viêm phổi và hen suyễn ở trẻ em. Trong khi đó, nhiều người dân tại khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa hạn chế trong việc tiếp cận cơ sở y tế chuyên khoa. Các bệnh lý phổi lại thường diễn tiến âm thầm, khó phát hiện sớm nếu không được theo dõi thường xuyên.
“Từ thực tế đó, chúng tôi mong muốn tạo ra thiết bị nhỏ gọn, thông minh để người bệnh có thể chủ động theo dõi sức khỏe lá phổi của mình, đồng thời hỗ trợ bác sĩ trong quá trình chẩn đoán, tiết kiệm thời gian và chi phí khám chữa bệnh", Võ Hoàng chia sẻ.
RespirAI có thiết kế tương tự một ống nghe truyền thống, giúp bác sĩ và người dùng không gặp rào cản khi tiếp cận. Tuy nhiên, bên trong thiết bị được tích hợp hệ thống cảm biến thu âm chuyên dụng, đặt tại các vị trí thăm khám quan trọng như đỉnh phổi, trung phổi và hạ phổi.
Sinh viên Hoàng Long cho biết điểm khác biệt lớn nhất của RespirAI nằm ở khả năng số hóa âm thanh phổi. "Âm phổi thu được sẽ được xử lý qua hệ thống AI nhằm lọc nhiễu tự động, phân tích theo thời gian thực và nhận diện các dấu hiệu bất thường dựa trên mô hình học máy đã được huấn luyện trước", nam sinh cho hay.
Kết quả phân tích không chỉ dừng ở việc “nghe” mà còn được hiển thị dưới dạng biểu đồ trực quan, bao gồm biểu đồ nhịp thở và các chỉ số dự đoán xác suất triệu chứng như wheeze (ran rít), crackles (ran nổ) hoặc trạng thái bình thường.
Trên cơ sở đó, hệ thống đưa ra gợi ý về các bệnh lý hô hấp thường gặp như COPD hoặc viêm phổi, đóng vai trò là dữ liệu tham chiếu hỗ trợ bác sĩ ra quyết định lâm sàng. Ngoài ra, RespirAI được định hướng tích hợp kết nối IoT, cho phép truyền dữ liệu từ xa. Điều này mở ra khả năng theo dõi tiến triển bệnh tại nhà và hỗ trợ chẩn đoán từ xa, góp phần giảm chi phí đi lại và áp lực cho các cơ sở y tế tuyến trên.
Gian nan từ dữ liệu đến nguyên mẫu
So với một số thiết bị ống nghe điện tử hiện có trên thị trường, RespirAI được nhóm phát triển theo hướng phân tích tự động bằng AI và hiển thị thông tin dễ hiểu thông qua phần mềm. Một ưu điểm khác là chi phí dự kiến thấp hơn, phù hợp với điều kiện triển khai tại tuyến y tế cơ sở, đồng thời có khả năng mở rộng thành hồ sơ bệnh án điện tử để theo dõi bệnh theo từng giai đoạn.
"Trong quá trình triển khai, nhóm phải đối mặt với những thách thức đặc thù của lĩnh vực nghiên cứu y sinh ứng dụng AI, đặc biệt là bài toán dữ liệu. Việc tiếp cận các nguồn dữ liệu chuyên biệt đòi hỏi tuân thủ chặt chẽ các nguyên tắc về bảo mật và đạo đức nghiên cứu, đồng thời cần sự phối hợp nhiều phía", Thiện Quốc chia sẻ về lý do khiến quá trình thu thập và chuẩn hóa dữ liệu trở nên công phu và kéo dài.
Song song đó, việc tích hợp giữa phần cứng, thuật toán xử lý tín hiệu và mô hình AI cũng đặt ra yêu cầu cao về sự đồng bộ trong thiết kế. Nhóm phải liên tục rà soát, điều chỉnh và tối ưu các thành phần để đảm bảo hệ thống vận hành đúng theo mục tiêu nghiên cứu đề ra.
Nhờ sự định hướng chuyên môn từ giảng viên hướng dẫn cùng tinh thần làm việc nghiêm túc và bền bỉ, nhóm từng bước hoàn thiện nguyên mẫu nghiên cứu. Đến nay, RespirAI đã hình thành phiên bản thử nghiệm với các chức năng cốt lõi như thu nhận tín hiệu, xử lý nhiễu và phân tích bằng AI, tạo nền tảng cho các nghiên cứu và phát triển tiếp theo trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe hô hấp.
Ưu điểm của ống nghe RespirAI là mức giá (dự kiến) mềm hơn so với một số thiết bị ống nghe điện tử hiện có trên thị trường.
Theo lộ trình dự kiến, nhóm sẽ từng bước triển khai các hoạt động đánh giá và thử nghiệm trong những môi trường chuyên môn phù hợp, trên cơ sở tuân thủ các quy định hiện hành và tiêu chuẩn liên quan. Nhóm hướng tới việc thương mại hóa theo lộ trình thận trọng, phù hợp với các yêu cầu pháp lý và điều kiện triển khai trong thực tế.
Đánh giá về dự án, Thạc sĩ Nguyễn Quang Tân – Trường Đại học Bách khoa (Đại học Đà Nẵng), cho rằng RespirAI có ý nghĩa thiết thực trong bối cảnh các bệnh lý hô hấp ngày càng phổ biến, đặc biệt sau đại dịch COVID - 19. Việc ứng dụng cảm biến thông minh và AI có thể hỗ trợ bác sĩ trong khám chữa bệnh từ xa trong xu thế y tế số.
Trong tương lai, nhóm có thể mở rộng thêm các tính năng như đo thông số hô hấp, luồng khí, từ đó đánh giá toàn diện hơn tình trạng phổi người bệnh. Yếu tố then chốt vẫn là xây dựng được cơ sở dữ liệu chuẩn, đủ lớn và đủ tin cậy để thuật toán AI phát huy hiệu quả trong môi trường thực tế.
“Đây là hướng đi phù hợp với y tế thông minh. Nhóm cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ sở y tế và bác sĩ chuyên khoa để hoàn thiện hệ thống theo hướng bền vững”, thầy Tân đánh giá.
Bình luận