PGS Nguyễn Lân Hiếu: ‘Cấm mà không triệt để, thuốc lá điện tử vẫn tràn lan’

Tại phiên thảo luận tổ của Quốc hội mới đây, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Đại biểu Quốc hội đoàn Bình Định, nêu quan điểm mạnh mẽ về việc quản lý thuốc lá thế hệ mới, đặc biệt là thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.

Theo ông, cần phân biệt rõ hai loại sản phẩm này vì mức độ gây hại và cơ chế hoạt động hoàn toàn khác nhau. “Việc xếp chung chúng vào cùng nhóm trong các quy định cấm đang khiến công tác quản lý trở nên thiếu hiệu quả. Thực tế, thuốc lá điện tử vẫn được bày bán tràn lan trên mạng, công khai 24/7, với đủ mẫu mã, màu sắc bắt mắt, thu hút giới trẻ”, ông Hiếu nói.

Phân tích sâu hơn, đại biểu cho rằng thuốc lá nung nóng, về bản chất, vẫn là thuốc lá sợi. Các hãng sản xuất lớn từng quảng bá rằng loại này “ít độc hại hơn thuốc lá truyền thống”, song đến nay chưa có bất kỳ bằng chứng khoa học độc lập nào chứng minh điều đó.

“Tôi không phủ nhận thuốc lá nung nóng có thể giảm khói, nhưng chưa thể kết luận rằng nó ít hại cho sức khỏe hơn. Tuy nhiên, sản phẩm đáng lo ngại nhất hiện nay lại là thuốc lá điện tử”, ông Hiếu nhấn mạnh.

Theo ông, thuốc lá điện tử khác hẳn về nguyên lý hoạt động: Thay vì đốt cháy sợi thuốc, sản phẩm này dùng dung dịch được làm nóng để tạo hơi.

“Khi ở dạng dung dịch, không ai có thể kiểm soát được thành phần bên trong. Người bán có thể tùy ý thêm các chất gây nghiện, thậm chí là ma túy dạng lỏng. Điều này vô cùng nguy hiểm, đặc biệt với giới trẻ – nhóm đang dễ bị cuốn hút bởi hình thức sành điệu và hương vị đa dạng của các thiết bị này”, đại biểu phân tích.

Ông cũng bày tỏ lo ngại rằng, trong khi thuốc lá truyền thống bị kiểm soát chặt, thì thuốc lá điện tử lại tràn ngập trên không gian mạng, dễ dàng mua bán chỉ bằng vài cú nhấp chuột. “Chúng ta cấm, nhưng thực tế vẫn để nó hiện diện công khai, nghĩa là việc cấm chưa triệt để. Cần làm quyết liệt và duy trì thường xuyên”, ông nói.

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu kiến nghị, Nhà nước phải kiên định với quan điểm cấm thuốc lá điện tử theo đúng tinh thần của các nghị quyết đã ban hành. Cùng với đó, phải xây dựng cơ chế giám sát hiệu quả để ngăn chặn sản phẩm lưu hành trái phép.

“Không thể chỉ cấm trên giấy. Cần có chế tài xử phạt nghiêm khắc cả người bán lẫn người sử dụng. Thuốc lá điện tử không còn là câu chuyện của thói quen hút thuốc, mà phải được nhìn nhận như một sản phẩm tiềm ẩn nguy cơ ma túy”, ông Hiếu khẳng định.

Quan điểm của đại biểu Nguyễn Lân Hiếu nhận được sự đồng tình của nhiều đại biểu khác trong tổ thảo luận. Một số ý kiến cho rằng việc quản lý thuốc lá thế hệ mới cần sớm được luật hóa cụ thể, tránh tình trạng “vừa cấm vừa buông”.

Trong bối cảnh tỷ lệ người trẻ dùng thuốc lá điện tử tại Việt Nam đang gia tăng nhanh, cảnh báo của PGS Nguyễn Lân Hiếu được xem là lời nhắc nhở mạnh mẽ về nguy cơ sức khỏe và xã hội từ loại sản phẩm tưởng chừng “vô hại” này.