Chưa công bố SGK tiếng Anh lớp 1 do tác giả không phải người Việt Nam?

Bộ GD&ĐT mới đây công bố 32 cuốn sách giáo khoa (SGK) lớp 1 sẽ được áp dụng trong chương trình giáo dục phổ thông mới năm 2020-2021. Tuy nhiên sách giáo khoa tiếng Anh vẫn chưa được ra mắt. Việc này khiến dư luận băn khoăn, đặc biệt là các giáo viên dạy bộ môn này khi thời gian tập huấn đang tới gần.

Tại buổi họp báo, Ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ GD&ĐT) cho biết những cuốn sách được công bố là sách của môn học, hoạt động giáo dục bắt buộc, còn tiếng Anh là môn học tự chọn nên 6 bản thảo môn học này sẽ được công bố sau.

Trước đó, tại hội thảo giới thiệu bản mẫu 4 bộ SGK lớp 1 của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam được Hội đồng thẩm định 2 vòng, SGK tiếng Anh cũng được giới thiệu. Điển hình, trong bộ SGK “Chân trời sáng tạo” của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam; SGK tiếng Anh là cuốn “Family and Friends (National Edition), “Student book” của tác giả Naomi Simmons, Nhà xuất bản  Đại học Oxford, Anh.

Trả lời về vấn đề này, GS. Nguyễn Minh Thuyết, Tổng chủ biên Chương trình giáo dục phổ thông mới cho biết, thực tế hiện nay các nhà xuất bản đều đã hoàn thiện SGK tiếng Anh lớp 1 và được hội đồng thẩm định sách giáo khoa thông qua. Tuy nhiên đến nay Bộ GD&ĐT vẫn chưa phê duyệt cuốn sách này do tác giả không phải người Việt Nam.

“Sách này được viết, hội đồng thẩm định thông qua, nhưng Bộ vẫn chưa phê duyệt. Hội đồng thẩm định thông qua có nghĩa là những cuốn sách này đáp ứng được đầy đủ các yêu cầu về mặt nội dung, hình thức, phù hợp với chuẩn mực đạo đức, xã hội, thuần phong mỹ tục của Việt Nam.

Tất cả các tiêu chí đều đã đáp ứng, nhưng vì sao Bộ vẫn chưa phê duyệt? Theo tôi được biết thì vấn đề cốt lõi nằm ở chỗ Bộ muốn tác giả viết sách phải có người Việt Nam, thậm chí người Việt Nam làm chủ biên, nhưng tất cả các cuốn sách tiếng Anh này lại đều do người nước ngoài viết”, GS Thuyết cho hay.

Cũng theo GS. Thuyết, Thông tư 33 của Bộ GD&ĐT không quy định tác giả viết SGK phải là người Việt Nam. Phải chăng chỉ vì ngại dư luận bàn tán mà Bộ GD&ĐT không muốn phê duyệt sử dụng những cuốn SGK của tác giả nước ngoài?

Cũng theo Tổng chủ biên Chương trình giáo dục phổ thông mới, phần lớn những cuốn sách nói trên từ nhiều năm nay đã được sử dụng rộng rãi trên cả nước trong đó có Hà Nội, TP HCM. GS Thuyết cho rằng, trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc các nước sử dụng SGK của nhau là bình thường.

Ví dụ, SGK nhiều môn học phổ thông của Đại học Cambridge (Vương quốc Anh) đang được sử dụng ở nhiều nước phát triển và đang phát triển trên thế giới. Ngay Australia cũng sử dụng SGK Khoa học Xã hội và Nhân văn do Đại học Cambridge viết theo chương trình giáo dục phổ thông Australia. Thời buổi hội nhập này mà vẫn bế quan tỏa cảng thì học sinh và giáo viên Việt Nam khó có cơ hội được tiếp cận những cuốn SGK nước ngoài.

“Tôi được biết đang có ý kiến chỉ đạo phải bổ sung chủ biên là người Việt Nam. Thực tế, chuyên gia Việt Nam đã cùng làm việc với các tác giả nước ngoài để họ chỉnh sửa theo chương trình Việt Nam. Nhưng các chuyên gia Việt Nam đóng vai trò gì trong cuốn sách là thỏa đáng: là cố vấn, là tác giả hay chủ biên? Điều này phụ thuộc vào đóng góp của mỗi chuyên gia nhất định và thỏa thuận với tác giả cũng như nhà xuất bản nước ngoài.

Tôi vẫn cho rằng giả sử trình độ lý luận của các chuyên gia ngang nhau thì một người nói tiếng Anh viết sách dạy tiếng mẹ đẻ của mình cho người nước ngoài sẽ tốt hơn là một người sử dụng tiếng Anh như ngoại ngữ viết. Ít nhất là ngôn ngữ trong sách sẽ “đặc Anh” hơn, thật hơn. Nhiều người ra nước ngoài hoặc tiếp xúc với người nước ngoài đều biết nói đúng ngữ pháp nhiều khi chưa chắc đã là đúng vì thực tế người nước ngoài không nói như vậy.

Những cuốn sách giáo khoa nước ngoài viết tốt là nguồn chất xám nước ngoài viện trợ cho mình. Không nên dựng rào cản để bỏ lỡ cơ hội được viện trợ chất xám?", GS Thuyết nói.

Tiếng Anh là môn học cũng nằm trong thiết kế của Chương trình giáo dục phổ thông mới, được thẩm định theo một quy định, hệ thống tiêu chí của Thông tư 33/2017/TT-BGDĐT do Bộ GD&ĐT ban hành giống như các môn học, hoạt động giáo dục khác.

Việc triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới được thực hiện theo Nghị quyết 51 của Quốc hội.

Nghị quyết 51 nêu rõ: "Thời gian bắt đầu triển khai áp dụng chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới, đảm bảo tuần tự trong từng cấp học, chậm nhất từ năm học 2020-2021 đối với lớp đầu cấp của cấp tiểu học, từ năm học 2021-2022 đối với lớp đầu cấp của cấp trung học cơ sở và từ năm học 2022-2023 đối với lớp đầu cấp của cấp trung học phổ thông".

Tháng 9/2018, Bộ GD&ĐT quyết định sẽ lùi thời gian thực hiện đổi mới chương trình sách giáo khoa đối với lớp 1 từ năm học 2020-2021 thay vì 2019-2020 như dự kiến.