Tổng Thư ký Quốc hội: 'Ra nước ngoài, tôi thấy dân mình lao động rất khổ'

Sáng 13/7, tại phiên họp thứ 46, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về một số vấn đề còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (sửa đổi).

Hướng đến lao động trình độ cao hơn

Tổng Thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho rằng, dự thảo cần toát lên được kỳ vọng tạo ra được thị trường lao động cạnh tranh lành mạnh, tăng cường công tác quản lý nhà nước và lao động đi làm việc ở nước ngoài phải có kỹ năng.

“Ra nước ngoài, tôi thấy dân mình lao động rất khổ, như ở Trung Đông chẳng hạn, nắng như thế mà phải lao động ngoài đường rất cực, hay ở Malaysia, phải trèo lên hái dừa rất khổ”, ông Phúc nêu thực tế.

Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu băn khoăn về chính sách của Nhà nước với người lao động theo hợp đồng. “Phiên họp trước, UBTVQH đưa ra tư duy mang tính chất chiến lược, rằng khi đất nước phát triển thì lực lượng lao động cũng phải nâng lên một tầm nào, không phải như cách đây 10 đến 15 năm, thiếu việc làm, bôn ba đi tìm việc. Cần có chính sách đủ mạnh, đủ đúng để nguồn nhân lực đi lao động nước ngoài có trình độ cao hơn”.

Ông Phan Thanh Bình – Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cũng đặt vấn đề, để có lực lượng đi lao động trình độ cao hơn thì chính sách thế nào cũng cần phải tính kỹ để thể hiện trong luật.

Với lực lượng khá đông học sinh, sinh viên đang học ở nước ngoài, nên chăng cần thu hút họ vào diện lao động theo hợp đồng. Rồi vấn đề chính sách sử dụng những người sau khi lao động ở nước ngoài trở về cũng cần tính toán kỹ.

Phát biểu tại phiên thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân lưu ý, luật quy định rất rõ là đối tượng đi làm việc ở nước ngoài “theo hợp đồng” chứ không phải lao động tự do, thăm thân hay du học kết hợp làm việc. Kể cả chuyên gia đi làm việc ở nước ngoài cũng không phải thuộc đối tượng của luật này mà có thể theo nhiều hình thức khác như thực hiện hợp định giữa Việt Nam với các nước.

Có giao cho Trung tâm việc làm?

Chủ nhiệm Uỷ ban về các vấn đề xã hội Nguyễn Thuý Anh cho biết, một số ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị cân nhắc kỹ hơn về đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, đơn vị sự nghiệp thuộc cơ quan chuyên môn ở các tỉnh, thành thực hiện việc đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài để thực hiện điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế.

Các địa phương đã thực hiện điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế có liên quan đến đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài được Ủy ban khảo sát, lấy ý kiến thì đều giao cho Trung tâm dịch vụ việc làm thuộc ngành lao động - thương binh và xã hội thực hiện.

"Vì vậy, đa số Thường trực Ủy ban thống nhất tiếp thu theo hướng quy định đơn vị sự nghiệp đó là Trung tâm dịch vụ việc làm do Chủ tịch UBND cấp tỉnh thành lập; đồng thời, sửa đổi Điều 38 của Luật Việc làm để bổ sung nhiệm vụ này cho Trung tâm dịch vụ việc làm, không phát sinh thêm tổ chức, bộ máy” – bà Nguyễn Thuý Anh cho biết, tuy nhiên, vẫn còn ý kiến đề nghị cân nhắc thêm việc giao cho Trung tâm dịch vụ việc làm đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài.

Giải trình thêm về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH) Đào Ngọc Dung nhấn mạnh, bản chất đó là đơn vị sự nghiệp do UBND, chủ tịch UBND tỉnh trực tiếp thành lập, hoặc giao cho Sở LĐ-TB-XH quản lý. Các địa phương đều giao Trung tâm dịch vụ việc làm giúp UBND thực hiện quản lý, đưa người đi và theo dõi quá trình hoạt động.

Bộ trưởng Dung khẳng định, kinh phí của Trung tâm do UBND cấp và trung tâm này không thu kinh phí, không thu tiền môi giới của người lao động. Tuy nhiên, nếu giao cho doanh nghiệp, họ lại thu tiền của người lao động. Vì thế, nhiệm vụ này giao cho các trung tâm là mang tính đặt hàng, giao thêm việc nhưng không làm phát sinh bộ máy mới.

Tuy nhiên, theo Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc, lập luận của Bộ trưởng Đào Ngọc Dung chưa thỏa đáng vì về mặt chuyên môn, Sở LĐ-TB-XH quản lý chứ không phải không giao cho Trung tâm thì Chủ tịch UBND tỉnh không biết giao cho ai. Hơn nữa, để đưa người lao động đi thì cũng phải đào tạo, thu phí chứ không phải không.

Về phần mình, Chủ nhiệm Uỷ ban về các vấn đề xã hội Nguyễn Thúy Anh nói thêm, các Trung tâm dịch vụ việc làm tồn tại do Chủ tịch UBND cấp tỉnh thành lập, được thực hiện đưa người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo dạng hợp đồng, không phải mang tính cạnh tranh mà để thực hiện các thỏa thuận theo điều ước quốc tế đã cam kết.