Pokrovsk khiến Ukraine gặp bất lợi lớn trên bàn đàm phán?

Trong khi Nga tuyên bố kiểm soát hoàn toàn thành phố Pokrovsk thì Ukraine lại khẳng định quân đội của họ vẫn đang giữ phần phía Bắc của thành phố, nơi các trận chiến đô thị ác liệt vẫn đang diễn ra. Theo nhiều nhà quan sát, việc kiểm soát Pokrovsk được xem là chiến thắng quan trọng nhất của Nga tại Ukraine trong gần hai năm qua.

"Vòng gây sức ép mới lên Ukraine nhằm giải quyết xung đột với những điều khoản bất lợi đang diễn ra song song với giao tranh ác liệt trên mặt trận Pokrovsk, điều này có lợi cho Nga vì nó ảnh hưởng đến hình ảnh của ông Trump", nhà phân tích cấp cao tại quỹ Come Back Alive, ông Mykola Bielieskov cho hay.

Quả bom hẹn giờ

Trước thời điểm Nga mở chiến dịch quân sự năm 2022, Pokrovsk là đô thị công nghiệp và đầu mối giao thông quan trọng ở khu vực Donbas do Ukraine kiểm soát với khoảng 60.000 cư dân. Tuy nhiên, đến mùa hè năm 2025, dân số tại đây chỉ còn lại khoảng 1.500 người do các đợt sơ tán kéo dài và mức độ tàn phá ngày càng lớn.

Trong hơn một năm qua, những cuộc tấn công giành quyền kiểm soát thành phố nằm sát ranh giới tỉnh Dnipropetrovsk diễn ra liên tục và dữ dội. Gần đây, giao tranh lan sâu vào nội đô, biến nhiều khu phố thành điểm nóng của xung đột.

Tình trạng phòng thủ yếu đi của thành phố Pokrovsk trước áp lực tấn công từ Moskva đang tạo thêm sức ép lên Ukraine, khi nước này nỗ lực cải thiện điều khoản trong một đề xuất hòa bình do Mỹ đề xuất, vốn được đánh giá là có lợi hơn cho phía Nga.

Tư lệnh quân đội Ukraine, Tướng Oleksandr Syrskyi cho biết tình hình quanh Pokrovsk vẫn rất khó khăn khi Nga tập trung lực lượng khoảng 156.000 quân quanh thành phố. Ông cũng nhấn mạnh lực lượng Nga triển khai quân dưới màn mưa và sương mù.

Chuyên gia thuộc Chương trình Á - Âu của Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại Rob Lee nhận định với Reuters rằng Pokrovsk đang rơi vào tình trạng “vùng xám” trên bản đồ chiến sự. Ước tính số binh sĩ Nga tham gia chiến dịch tại khu vực này dao động từ 200 - 300 người, thậm chí nhiều hơn.

Tương tự, nghiên cứu viên danh dự tại Trung tâm Đạo đức quân sự và Khoa Nghiên cứu quốc phòng thuộc trường King's College London, ông Marina Miron cho rằng thách thức lớn nhất của lực lượng Ukraine ở Pokrovsk hiện nay là việc Nga siết chặt những tuyến hậu cần trọng yếu.

Theo ông Miron, quân đội Ukraine buộc phải dựa vào máy bay không người lái, cả trên không lẫn mặt đất, để duy trì hoạt động tiếp tế, vì điều kiện chiến sự quá nguy hiểm. “Nếu không thể tiếp tế cho binh lính hoặc sơ tán binh lính bị thương thì tình hình giống như một quả bom hẹn giờ đang đếm ngược", ông Miron nhấn mạnh.

Tuy nhiên, tờ Reuters dẫn lời nhiều chuyên gia quân sự cho rằng phòng tuyến của Ukraine khó có khả năng sụp đổ đột ngột ở phía Đông, nhờ hệ thống công sự, máy bay không người lái và việc Nga tiến công theo kiểu chia nhỏ từng cụm.

Theo Ukraine, Nga phải trả giá rất lớn trong chiến dịch này với hơn 1.000 xe thiết giáp và hơn 500 xe tăng bị mất ở khu vực Pokrovsk kể từ khi bắt đầu hoạt động tấn công Avdiivka từ tháng 10/2023. Avdiivka rơi vào tay Nga đầu năm 2024, trong một trong những trận chiến ác liệt nhất kể từ khi xung đột nổ ra.

Quân bài trên bàn đàm phán

Theo giới phân tích, có hai kịch bản chính có thể xảy ra nếu Ukraine buộc phải rút quân khỏi Pokrovsk. Kịch bản đầu tiên là Tổng thống Putin sẽ tận dụng việc giành quyền kiểm soát thành phố để tuyên bố chiến thắng trong nước, qua đó tạo cơ sở bước vào đàm phán với Ukraine và phương Tây.

Kịch bản còn lại là Nga xem đây như bàn đạp để mở rộng chiến dịch quân sự khiến nhiều đô thị khác ở Donetsk, bao gồm Kramatorsk và Sloviansk cũng như khu vực lân cận thuộc tỉnh Dnipropetrovsk đối mặt nguy cơ trở thành mục tiêu tấn công tiếp theo.

Tương tự, chuyên gia về Nga tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh (Mỹ), ông George Barros nhận định Moskva đang “thổi phồng” tầm quan trọng của việc kiểm soát Pokrovsk để tạo ấn tượng rằng những tiến triển trên chiến trường là tất yếu. Quan điểm này cũng được một số thành viên trong nhóm đàm phán của Tổng thống Trump nhắc lại khi xây dựng đề xuất hòa bình cho Ukraine.

Ban đầu, kế hoạch hòa bình do Mỹ hậu thuẫn đề xuất Ukraine phải rút khỏi tỉnh Donetsk, nơi Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết Ukraine hiện kiểm soát 20% diện tích. Cùng với đó, nhà lãnh đạo Nga khẳng định Pokrovsk là bàn đạp lý tưởng để tiến hành cuộc tấn công theo nhiều hướng.

Tuy nhiên, Tổng thống Zelensky thông báo trong tuần này rằng ông và các lãnh đạo châu Âu đã xây dựng một kế hoạch sửa đổi gồm 20 điểm, nhưng vẫn không có thỏa thuận nào liên quan đến việc nhượng bộ lãnh thổ. Bởi Ukraine luôn mong muốn theo đuổi nền hòa bình "công bằng", trong bối cảnh Tổng thống Trump cam kết nhanh chóng chấm dứt xung đột và nhiều quan chức Mỹ đe dọa cắt giảm viện trợ.

Hôm 11/12, Tổng thống Trump thông tin ông có “những cuộc trao đổi khá gay gắt” với lãnh đạo Pháp, Anh và Đức về vấn đề Ukraine. Ông cảnh báo kế hoạch tổ chức các cuộc đàm phán mới vào cuối tuần này có nguy cơ lãng phí thời gian.

“Họ muốn chúng tôi tham dự một cuộc họp cuối tuần tại châu Âu và chúng tôi sẽ quyết định tùy thuộc kết quả phản hồi. Chúng tôi không muốn lãng phí thời gian”, ông nói.

Trong khi đó, nhà báo María Senovilla lại cho rằng các cuộc đàm phán hoàn toàn phụ thuộc vào Tổng thống Putin. Chính vì vậy, nếu Pokrovsk thất thủ, điều đó không đồng nghĩa Ukraine sẽ lập tức chấp nhận đàm phán.

Ông Senovilla cũng lưu ý trở ngại lớn nhất nằm ở Moskva, khi ông Putin liên tục bỏ những đề xuất mà Ukraine cho rằng là hợp lý nhằm hướng tới một thỏa thuận ngừng bắn tối thiểu. Trong bối cảnh này, chưa rõ các cuộc đàm phán có mang lại thay đổi thực chất hay không. Tuy nhiên, xét về phương diện phòng thủ trên toàn tuyến Donetsk, việc mất Pokrovsk chắc chắn sẽ tác động mạnh đến cục diện chiến trường.

Kông Anh

Phóng viên

Email

(Nguồn: Tổng hợp)