Nhiều DN phải chuyển nhượng, bán tài sản giá thấp, cần tiếp tục giảm lãi suất

Tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá XV sáng 22/5, báo cáo thẩm tra đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2022; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2023, ông Vũ Hồng Thanh nhận định, tình hình kinh tế - xã hội 4 tháng đầu năm 2023 tiếp tục bộc lộ những khó khăn, thách thức từ quý IV/2022, gây áp lực lớn trong điều hành kinh tế vĩ mô và khả năng hoàn thành mục tiêu tăng trưởng cả năm 2023.

Trong đó, mặt bằng lãi suất cho vay bình quân vẫn ở mức cao, khoảng 9,3%/năm. Điều này khiến doanh nghiệp rất khó tiếp cận vốn.

Cùng với đó, việc phát hành cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp cũng gặp khó khăn. Trong quý I, tổng giá trị huy động vốn qua phát hành cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp lần lượt đạt 1,7.000 tỷ đồng và 28,96.000 tỷ đồng, giảm 92% và 87,9% so với cùng kỳ năm trước.

“Thị trường và các doanh nghiệp bất động sản vẫn tiếp tục đối mặt với rất nhiều khó khăn về thanh khoản, dòng tiền, nhiều doanh nghiệp chậm thanh toán gốc, lãi trái phiếu. Đặc biệt trong bối cảnh áp lực đáo hạn và chờ đợi trái phiếu doanh nghiệp trong năm 2023 rất lớn, nhất là trong quý III dự kiến có khoảng 104.000 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn”, ông Thanh nhấn mạnh.

Theo ông Thanh, từ nay đến cuối năm 2023 dự báo khó khăn, thách thức sẽ nhiều hơn thời cơ, thuận lợi, do đó cơ quan thẩm tra nêu một số nội dung cần được lưu ý.

Cụ thể là chú trọng củng cố, tăng cường nền tảng kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, nâng cao năng lực nội tại và tính tự chủ của nền kinh tế trên cơ sở lành mạnh hoá, giữ vững sự phát triển ổn định, an toàn của hệ thống các tổ chức tín dụng, thị trường tiền tệ, thị trường bất động sản, thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp. Điều hành chính sách tài khóa có trọng tâm, trọng điểm, chia sẻ vai trò hỗ trợ phục hồi tăng trưởng kinh tế với chính sách tiền tệ.

Nghiên cứu phương án điều chỉnh tăng mức giảm trừ gia cảnh đối với thuế thu nhập cá nhân, giảm thuế giá trị gia tăng nhưng không làm giảm thu ngân sách và linh hoạt trong điều chỉnh thuế bảo vệ môi trường đối với mặt hàng xăng dầu.

Điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, hiệu quả, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khoá, chính sách vĩ mô khác với liều lượng hợp lý để thúc đẩy tăng trưởng nhưng cần tính toán đến áp lực lạm phát đang gia tăng.

"Cần chủ động xem xét tiếp tục hạ lãi suất điều hành nhằm hỗ trợ tăng trưởng. Thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, đồng thời tăng cường quản lý, giám sát các thị trường tiền tệ, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản; kiểm soát chặt chẽ việc cấp tín dụng sử dụng vốn, nhất là các doanh nghiệp, tập đoàn, dự án sân sau; bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư theo quy định của pháp luật", ông Thanh nhấn mạnh.

Mục tiêu tăng trưởng cả năm 6,5% là rất khó

Ông Thanh cũng nhìn nhận, tăng trưởng GDP quý I/2023 đạt 3,32%, mức rất thấp trong điều kiện nền kinh tế đã mở cửa sau khi kiểm soát dịch COVID-19 và trên nền thấp của cùng kỳ năm trước. Vì thế, việc hoàn thành mục tiêu tăng trưởng cả năm (6,5%) là rất khó khăn. 

“Tổng số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động giảm 2% so với cùng kỳ năm trước trong khi số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tăng 25% và xu hướng này có thể diễn biến phức tạp hơn trong thời gian tới. Nhiều doanh nghiệp đối diện áp lực trả nợ lớn nên phải chuyển nhượng doanh nghiệp, bán cổ phần với mức giá rất thấp, trong nhiều trường hợp bán cho các đối tác nước ngoài. Số lượng doanh nghiệp thiếu đơn hàng diễn ra phổ biến”, ông Thanh nhấn mạnh.

Vấn đề tiếp theo được cơ quan của Quốc hội lưu ý là thu NSNN 4 tháng ước giảm 6,9% so với cùng kỳ năm trước, nhiều địa phương lập dự toán thấp nhưng lại giao cao hơn so với dự toán Trung ương giao (43/63 địa phương).

Khu vực kinh tế trong nước tiếp tục nhập siêu lớn (6,62 tỷ USD). Lạm phát cơ bản tăng 4,9%, cao hơn chỉ số giá tiêu dùng bình quân biểu hiện khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế yếu, tác động của chính sách tiền tệ, chính sách tài khoá giảm đáng kể hiệu lực, ông Thanh nêu.