Tháng 5 trời nắng như đổ lửa, gió biển rít từng hồi bỏng rát, dọc các bãi đá ở xã Kỳ Ninh (thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh) xuất hiện những người phụ nữ bịt kín mặt mũi, cặm cụi gõ mạnh vào phiến đá rồi nhanh chóng cho “chiến lợi phẩm” vào chiếc rổ nhựa.
Thủy triều xuống, bãi đá lộ thiên cũng chính là lúc họ bắt đầu công việc đẽo đá “hái” ra tiền. Có những lúc cao điểm, bãi đá chật kín khoảng 20 người tham gia đục hàu.
Theo nghề đục hàu từ nhỏ, bà Trần Thị Dư được xem là một “tay” lão luyện nhất trong làng chài xã Kỳ Ninh. Mỗi ngày, người phụ nữ gần 50 tuổi này có thể đục được 60-70 kg hàu giống, bỏ túi 200.000 – 300.000 đồng.
Bà Dư có biết, do thời tiết nắng nóng nên công việc đục hàu vất vả hơn mọi khi. “Hàu bám chi chít vào những viên đá nhưng phải biết cách đục để khi về nuôi chúng có thể sinh trưởng tốt. Nghề này cũng chỉ phụ nữ chúng tôi mới làm được vì cần sự tỉ mỉ, nhẫn nại và hơn hết là chịu khó”, bà Dư nói.
Cũng giống như những người phụ nữ trong làng, chị Nguyễn Thị Ly sinh ra đã gắn bó với nghề đục hàu. Dù cực nhọc nhưng nhờ nghề này mà chị có thêm thu nhập nuôi sống gia đình.
“Di chuyển trên những mỏm đá phải nhẹ nhàng uyển chuyển, chỉ cần sơ sẩy trượt chân là bị hàu cứa chảy máu. Đục hàu cũng cần tỉ mỉ và cần mẫn, mổ chính xác vào con hàu không được vội vàng, nóng nảy”, chị Ly chia sẻ.
Loại hàu ký sinh tại bãi đá xã Kỳ Ninh là hàu sữa. Chỉ cần 1 cái đục hoặc một con dao cũ là những người phụ nữ này có thể hành nghề.
Hàu sống và hàu chết giống nhau nên phải biết cách nhận biết tránh mổ nhầm hàu, vừa mất thời gian vừa tốn sức.
Vỏ hàu sắc lẹm nên khi đục hàu người dân phải mang theo găng tay tránh bị thương.
Đối với những con hàu to, người dân sẽ tách ra và bán ruột với giá 100.000 đồng/kg, còn những con nhỏ được bán cho các chủ vựa nuôi hàu để làm giống.
Hàu giống được thu mua với giá 4.000 – 5.000 đồng/kg tính luôn vỏ. Sau khi mua về, chủ vựa thả hàu xuống khu vực bãi bồi được vây lại bằng cọc tre. Khoảng 4-5 tháng sau sẽ thu hoạch hàu thành phẩm.
Công việc đục hàu kéo dài khoảng 3 giờ đồng hồ, khi con nước bắt đầu lên, những người phụ nữ ì ạch vác bì tải chất đầy hàu vào bờ.
“Làm nghề này phải phơi nắng, phơi sương nên đa số phụ nữ ở đây đều già hơn so với tuổi. Dù nhọc nhằn là thế nhưng đối với những người phụ nữ miền biển như chúng tôi kiếm được mỗi ngày vài ba trăm ngàn đã đủ nuôi sống gia đình”, chị Nguyễn Thị Hạnh chia sẻ.
Bình luận