Gà trên núi Cơi Pòn

- Téc… te… te… e… Có tiếng gà gáy trên cây đào ngoài sân. Ồ, tiếng gà sao nghe lạ quá. Không giống tiếng gáy của con trống chuồng, cũng chẳng phải tiếng gáy của mấy con trống choai mà bà Vùa mới mua về để chuẩn bị làm cưới. Tiếng gáy nghe như tiếng khèn của người mới tập thổi. Nó cứ è è, khàn khàn như bị nghẹn, như bị đuối hơi khiến bà Vùa đang nấu nồi rượu ngô phải bỏ dở việc đứng dậy đi ra ngoài...

Ở bản nhà nào cũng phải có một cái sừng trâu bên trái của con trâu đực to. Cắt lấy đoạn đầu sừng nhọn nhất chẻ ra làm hai mảnh đặt lên ban thờ để dùng khi nhà có người ốm, người chết, khi làm cái lễ đặt tên cho đứa trẻ… Cái sừng nó sẽ cho biết người nhà vì sao mà ốm, đứa trẻ được ma ông bà cho cái tên gì, ma bố mẹ về đòi ăn cúng con gì…

Có được cái sừng thiêng, lão Vạng vội đến ông mo già xin làm lễ để trở thành thầy cúng trùm khăn. Lão Vạng đi khắp bản để khoe lão đã được người mo già làm lễ cấp phong cho làm thầy cúng lớn, lại còn được truyền cho cái khăn trùm thiêng cùng những bài cúng bí truyền. Mọi người nghe đều tin lời của lão. Những bản gần, bản xa có việc cúng đều tìm đến lão năn nỉ...

Thồng và Máy bàng hoàng không còn tin vào tai mình. Sao nả lại nghe cái lời còn xấu hơn con chuột hôi, còn độc hơn con rắn xanh mùa đẻ của lão Vạng ấy. Máy đã được ma nhà ta nhìn mặt thì thành người của nhà ta rồi, mà trong bụng Máy đã có đứa con của con rồi đấy, nả ơi nả đừng đuổi Máy về nhà...

Con đường lên núi Cơi Pòn vừa xa vừa dốc, lại phải leo qua những mỏm đá tai mèo lởm chởm, nên đi từ sáng sớm đến tận quá trưa mới lên được tới đỉnh. Bà Vùa thấy đôi chân mỏi như muốn rụng hẳn ra, mặt tái nhợt vì mệt, vì đói, chẳng còn sức đâu mà bước tiếp. Bà ngồi phịch xuống tảng đá ven đường mà thở. - Téc… te… te… e… Có tiếng gà gáy quanh đây nghe rất gần...