Sáng 25/6, thảo luận về dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi), đại biểu Lã Thanh Tân (đoàn Hải Phòng) đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, bổ sung các trường hợp phải công chứng trong hoạt động của doanh nghiệp.
Theo đại biểu Tân, doanh nghiệp ngày càng có vai trò quan trọng trong nền kinh tế và trong xã hội, tuy nhiên các giao dịch thoả thuận dân sự để hình thành doanh nghiệp hoặc mua bán, sáp nhập doanh nghiệp lại chưa được quy định phải công chứng. Thực tiễn cho thấy, thời gian qua nhiều trường hợp thành lập, mua bán, sáp nhập doanh nghiệp nhằm mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tài sản đã diễn ra.
"Vụ án Vạn Thịnh Phát với hàng loạt hành vi làm giả hồ sơ doanh nghiệp, lập hồ sơ vay vốn khống, thuê người đứng tên cổ phần là một trong những điển hình về tình trạng giả mạo chữ ký trong điều lệ doanh nghiệp, biên bản của hội đồng quản trị, hội đồng thành viên và các văn bản nội bộ doanh nghiệp đã và đang diễn ra dẫn đến nhiều vụ án liên quan và để lại hậu quả rất lớn", vị đại biểu đoàn TP Hải Phòng lấy dẫn chứng.
Đại biểu Lã Thanh Tân.
Ông Tân cho biết thêm, các quy định hiện hành về doanh nghiệp không bắt buộc công chứng hồ sơ thành lập doanh nghiệp. Lợi dụng các thủ tục thông thoáng, nhiều trường hợp thành lập doanh nghiệp, mua bán, sáp nhập doanh nghiệp nhằm mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, mua bán hoá đơn...
Một trong các biện pháp trước tiên đại biểu chỉ ra là cần có cơ chế đảm bảo tính xác thực là hợp pháp của hồ sơ. Theo quy định của luật doanh nghiệp thì cơ quan có thẩm quyền cấp đăng ký kinh doanh sẽ tiếp nhận và xử lý hồ sơ thành lập doanh nghiệp.
Cơ quan này không có cơ chế để đánh giá tính hợp pháp, xác thực các giao dịch của hồ sơ. Ví dụ xác định những ai là cổ đông hoặc thành viên góp vốn, giao dịch có được đồng thuận của đa số hội đồng thành viên hay không, hoặc văn bản đó có đúng do các thành viên ký hay không.
Vì vậy, đại biểu Lã Thanh Tân Tân cho rằng việc quy định bắt buộc công chứng đối với hồ sơ thành lập doanh nghiệp, điều lệ doanh nghiệp là giải pháp hàng đầu cần được xem xét, tính đến đảm bảo tính hợp pháp, xác thực trong thành lập doanh nghiệp.
Quy định bắt buộc công chứng đối với hồ sơ thành lập doanh nghiệp và các văn bản nội bộ doanh nghiệp sẽ mang lại lợi ích khắc phục được tình trạng giả chữ ký trong hồ sơ thành lập doanh nghiệp, hạn chế tình trạng lập công ty ma và tình trạng lạm quyền của người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp; kiểm soát được việc khai vốn điều lệ, ngăn chặn được hành vi rửa tiền, mua bán hoá đơn...; đảm bảo quyền lợi của bên thứ ba khi giao dịch.
Đại biểu Lã Thanh Tân đề nghị bổ sung quy định về các trường hợp phải công chứng và bổ sung trường hợp công chứng hồ sơ thành lập doanh nghiệp, điều lệ doanh nghiệp, các biên bản họp hội đồng quản trị, đại hội cổ đông, hội đồng thành viên trong doanh nghiệp là trường hợp phải công chứng trong dự thảo Luật. Quy định này vừa đáp ứng được yêu cầu cấp thiết của thực tiễn, đồng thời cũng phù hợp với thông lệ quốc tế về công chứng, điển hình là các nước phát triển như Nhật Bản, Pháp, Đức…
Về mô hình tổ chức của Văn phòng công chứng quy định tại Điều 20, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Bình Thuận) cho rằng dự án Luật kế thừa các quy định hiện hành. Tuy nhiên, khoản 1, Điều 20 của dự thảo Luật quy định Văn phòng công chứng được tổ chức và hoạt động theo loại mô hình là công ty hợp danh.
Đại biểu Nguyễn Hữu Thông nhìn nhận quy định trên vẫn còn nhiều băn khoăn vì trên thực tế ở vùng sâu, vùng xa, những nơi có mật độ giao dịch dân sự, kinh tế còn thấp, nhu cầu sử dụng dịch vụ công chứng của người dân chưa cao thì có thể cho phép thành lập loại hình Văn phòng công chứng do một công chứng viên làm chủ là rất là phù hợp.
Đại biểu Nguyễn Hữu Thông.
Quy định như vậy vừa góp phần thúc đẩy mạnh mẽ chủ trương là xã hội hóa hoạt động công chứng, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng hải đảo sớm tiếp cận với lại dịch vụ công chứng mà không cần thiết phải đi xa để thực hiện nội dung này.
Ngoài ra, hiện nay, đối với những nơi trên, việc thành lập và duy trì mô hình công chứng với hai công chứng viên là không cần thiết, có thể là gây lãng phí nguồn lực công chứng viên và nguồn thu để đảm bảo hoặc là duy trì hoạt động của tổ chức thành người công chứng với hai công chứng viên là rất là khó.
Do đó, đại biểu Nguyễn Hữu Thông đề nghị là cơ quan chủ trì soạn thảo cần cân nhắc, tính toán kỹ việc quy định loại hình tổ chức hành nghề công chứng. Bên cạnh loại hình là công ty hợp danh như quy định hiện hành thì nên chăng là ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn thì được thành lập loại hình văn phòng công chứng chỉ là một công chứng viên, tức là loại hình doanh nghiệp tư nhân. Vì thực tế hiện nay, phần lớn các văn phòng công chứng chỉ có một công chứng viên điều hành hoạt động của Văn phòng công chứng.
Bình luận