Cục ATTP: Quản lý ATTP vừa phải tiền kiểm, vừa hậu kiểm

Một số hiệp hội thực phẩm và doanh nghiệp cho rằng, thủ tục cấp giấy công bố phù hợp quy định ATTP là “hành” doanh nghiệp bằng các “giấy phép con” trong khi hiệu quả quản lý hạn chế…

Đồng thời, có một số phản ánh cho hay, thời gian cấp công bố phù hợp quy định ATTP đối với các thực phẩm đã có, tuy nhiên, việc thẩm định hồ sơ thường kéo dài hơn quy định… Cục trưởng Cục ATTP (Bộ Y tế), PGS.TS Nguyễn Thanh Phong đã chính thức lên tiếng làm rõ nhiều thông tin quanh vấn đề này.

Theo PGS.TS Nguyễn Thanh Phong, đúng là hiện nay có nhiều nước ở châu Âu và một số nước tiên tiến ở châu Á như Singapore, Nhật Bản đang áp dụng rất thành công phương pháp quản lý bằng cách để doanh nghiệp tự công bố phù hợp quy định ATTP còn cơ quan quản lý nhà nước chỉ tập trung đi hậu kiểm, tức kiểm tra trên thị trường.

Tuy nhiên, đây là các nước rất tiên tiến, ý thức chấp hành pháp luật của người dân và doanh nghiệp ở nước họ rất cao. Còn thực tế, đa số các nước trong khu vực như Thái Lan, Indonesia, Malaysia hay Trung Quốc cũng đang áp dụng như Việt Nam, thậm chí họ còn quản chặt chẽ hơn, tất cả các sản phẩm thực phẩm trước khi ra thị trường đều phải đăng ký với cơ quan quản lý. Với Việt Nam hiện càng chưa thể xóa bỏ thủ tục cấp công bố sản phẩm và để doanh nghiệp tự công bố được.

Lý do vì điều kiện, quy mô sản xuất thực phẩm của nước ta còn nhỏ lẻ, đa số là cơ sở sản xuất nhỏ, hộ gia đình. Mặt khác, ý thức chấp hành pháp luật của doanh nghiệp, người dân ở nước ta còn hạn chế, tình trạng cố tình vi phạm, lách luật để vi phạm còn phổ biến như việc dân ta “trồng rau 2 luống, nuôi lợn 2 chuồng, một để ăn và một đem bán”.

Ngoài ra, muốn chuyển từ phương thức quản lý tiền kiểm sang hậu kiểm đòi hỏi một lực lượng thanh tra chuyên ngành, quản lý thị trường hùng hậu, chất lượng cao. Chẳng hạn tại Nhật Bản, hiện họ có đến 12.000 thanh tra chuyên ngành về ATTP, trong khi cả ngành y tế nước ta hiện chỉ có khoảng hơn 400 thanh tra chuyên ngành.

Liên quan đến thông tin “theo quy định thời gian cấp công bố phù hợp quy định ATTP với thực phẩm thông thường là 15 ngày nhưng tới ngày 13 thì cán bộ mới gọi doanh nghiệp lên bổ sung hồ sơ” gây mất thời gian và phiền hà doanh nghiệp, ông Phong cho biết: " Đây là thông tin phiến diện mà doanh nghiệp phản ánh, vì hiện việc cấp công bố thực phẩm của Cục ATTP thực hiện toàn bộ trên ứng dụng dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 - mức độ cao nhất, chỉ cần vào mạng internet, doanh nghiệp, người dân đều biết được hồ sơ của mình đã được chuyển đến đâu, đang được xử lý ra sao.

Thực tế vẫn có những hồ sơ không thể cấp được, phải làm đi làm lại nhiều lần vì hồ sơ xin cấp sai, không đạt đủ yêu cầu. Còn cá biệt trường hợp nào do cán bộ gây khó dễ cho doanh nghiệp thì Cục sẽ chỉ đạo xử lý nghiêm".

Video: Người dân sẵn sàng tuyên chiến với thực phẩm bẩn, chính phủ sẵn sàng hay chưa?

Theo ông Phong, thực tế trong dự thảo sửa đổi Nghị định 38 hiện nay, khi xây dựng cơ quan quản lý, Cục ATTP cũng đã giảm bớt nhiều thủ tục không cần thiết để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Cụ thể như: miễn đăng ký công bố sản phẩm cho những nguyên liệu nhập vào chỉ để xuất khẩu; miễn ghi nhãn tiếng Việt cho những sản phẩm nhập vào để gia công và xuất khẩu chứ không tiêu thụ trên thị trường Việt Nam; miễn kiểm tra Nhà nước với hàng thực phẩm nhập vào để bán tại các cửa hàng miễn thuế…

Tuy nhiên, với những thủ tục cần thiết thì vẫn phải giữ lại vì ATTP là mặt hàng trực tiếp liên quan đến sức khỏe, tính mạng con người. Ông Phong khẳng định: "Chúng tôi luôn cầu thị, lắng nghe ý kiến phản ánh của doanh nghiệp, tuy nhiên, cũng cần phải nhấn mạnh rằng không nên chồng lấn giữa thông thoáng với buông lỏng quản lý".