Chuyên gia cảnh báo nguy cơ nguồn lây COVID-19 từ khu cách ly

Phó giáo sư Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), cố vấn Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam cho rằng, đối với ca bệnh chỉ điểm ở Hà Nam, mặc dù tỉnh này và những địa phương liên quan nhanh chóng triển khai các giải pháp phòng chống dịch, thần tốc truy vết, tuy nhiên hiện vẫn chưa xác định được nguồn lây của ca bệnh này.

Ông đưa ra một số giả thiết về nguồn lây của ca bệnh COVID-19 đầu tiên ở Hà Nam.

Tình huống thứ nhất, bệnh nhân có thể lây nhiễm trong khu cách ly, sau đó về nhà mới phát bệnh. Vừa rồi, Việt Nam cũng từng ghi nhận một số trường hợp lây nhiễm trong khu cách ly như tại Yên Bái...

Tình huống thứ hai, bệnh nhân có thể nhiễm bệnh từ nước ngoài nhưng thời gian ủ bệnh là 14 ngày hoặc dài hơn nên thời điểm lấy mẫu xét nghiệm lần 3 chưa phát hiện dương tính.

Phó giáo sư Trần Đắc Phu phân tích, trong thực tế vẫn có những ca bệnh COVID-19 ủ bệnh trên 14 ngày nhưng rất ít. Đó là lý do vì sao Bộ Y tế bắt buộc các trường hợp phải cách ly tập trung đủ 14 ngày với xét nghiệm 3 lần âm tính, sau đó tiếp tục về nhà giám sát, hạn chế tiếp xúc thêm 14 ngày.

Tình huống thứ ba, có thể trong quá trình di chuyển trên các phương tiện hoặc gặp gỡ người khác, người này lây nhiễm từ cộng đồng nhưng chưa xác định được.

Do đó, ông Phu nhấn mạnh, phải phân tích kỹ, điều tra thật kỹ để xác định nguyên nhân nhiễm bệnh của ca bệnh này vì đây là trường hợp dương tính sau khi hết thời hạn cách ly 14 và đã qua 3 lần xét nghiệm đều âm tính.

Nếu nguyên nhân mang mầm bệnh từ trong khu cách ly thì sẽ kiểm soát được nhanh. Bởi chúng ta đã kiểm soát được trường hợp F1, F2. Tuy nhiên, nếu lây ở cộng đồng thì phức tạp hơn, vì chưa rõ nguồn lây ở đâu, trên xe khách hay chính tại địa phương, sẽ khó truy vết được hết các trường hợp F1, F2.

Về công tác chống dịch trong đợt bùng phát thứ tư này, Phó giáo sư Trần Đắc Phu cho rằng, không có đợt bùng dịch nào giống nhau, đặc biệt, đợt dịch này vào đúng thời điểm nghỉ lễ ngày 30/4 và 1/5. Chỉ từ một ca F0 chỉ điểm ở Hà Nam có tốc độ lây lan nhanh trong thời gian rất ngắn ra thêm 3 tỉnh, thành khác chỉ qua đường tiếp xúc F1 trở thành F0, F2 cũng trở thành F0…

Việt Nam từng ghi nhận chủng lây lan nhanh là chủng ở Anh, Nam Phi và Ấn Độ. Do đó, không loại trừ ổ dịch xuất hiện tại nước ta lần này liên quan đến chủng lây lan nhanh nêu trêu. Đặc biệt, trường hợp COVID-19 đầu tiên Hà Nam cũng có thể liên quan đến chủng này.

Đồng thời, tại Hà Nội, nguy cơ đang rất cao vì sau dịp nghỉ lễ, nhiều người sẽ trở lại Thủ đô. Do đó, các địa phương phải quyết liệt nhanh chóng hơn nữa truy vết hết các F0, F1, F2.

Ông Phu khuyến cáo, các địa phương phải rà soát lại khu cách ly. Trường hợp lây nhiễm trong khu cách ly của Yên Bái gần đây nhất chính là bài học của các địa phương khác trong vấn đề cách ly. Nếu lơ là, không tuân thủ quy trình chống dịch thì dịch bệnh sẽ lây lan ngay trong chính khu cách ly.

Theo thống kê từ Bộ Y tế và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật các địa phương, liên quan đến ca siêu lây nhiễm ở Hà Nam, 1.569 mẫu kết quả âm tính, 18 trường hợp dương tính (gồm BN2899 và 17 người liên quan) và 867 người đang chờ kết quả xét nghiệm.

Các ca dương tính với SARS-CoV-2 gồm: Hà Nam 12 ca, Hà Nội 3 ca, Hưng Yên 2 ca, TP.HCM 1 ca.

Bộ Y tế và các địa phương thực hiện truy vết tổng số 690 người tiếp xúc gần (F1), trong đó Hà Nam 521 người, Hà Nội 73 người, Hưng Yên 34 người, TP.HCM 37 người, Thanh Hoá 9 người... Các trường hợp F1 trên đều được cách ly tập trung, lấy mẫu xét nghiệm. Tổng số F2 hiện là 1.890 người đang được cách ly, theo dõi sức khỏe tại nhà.