Ăn mặn, tập thể dục quá sức hay thiếu ngủ kéo dài đều có thể khiến huyết áp tăng dần theo thời gian. Theo ThS.BS Trần Quốc Việt, khoa Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, nếu không kiểm soát tốt, tăng huyết áp có thể dẫn đến đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy tim, suy thận và nhiều biến chứng nguy hiểm khác.
Ăn quá mặn hoặc quá nhạt
Muối là gia vị quen thuộc nhưng cũng là yếu tố âm thầm ảnh hưởng đến huyết áp. Việc nạp quá nhiều muối ẩn trong nước chấm, đồ hộp, thực phẩm chế biến sẵn dễ khiến cơ thể giữ nước, tăng gánh nặng cho tim và thận, từ đó làm huyết áp tăng. Ngược lại, ăn quá nhạt kéo dài cũng không có lợi, có thể gây rối loạn điện giải và làm huyết áp tăng phản ứng trong các tình huống stress hay gắng sức.
Thay vì kiêng muối tuyệt đối, bác sĩ khuyến cáo mỗi người chỉ nên tiêu thụ tối đa khoảng 5 g muối mỗi ngày, ưu tiên natri tự nhiên từ rau củ và hạn chế thực phẩm chế biến sẵn.
Lạm dụng thực phẩm “không đường, ít béo”
Nhiều người chọn nước ngọt không đường, sữa tách béo hay bánh ít calo với mong muốn bảo vệ tim mạch. Tuy nhiên, không ít sản phẩm chứa chất tạo ngọt nhân tạo hoặc natri ẩn, nếu dùng thường xuyên có thể làm huyết áp tăng.
Việc loại bỏ hoàn toàn chất béo không bão hòa – nhóm chất béo có lợi – cũng có thể ảnh hưởng đến độ đàn hồi của thành mạch. Chế độ ăn nên ưu tiên thực phẩm tươi, ít chế biến, giàu kali, magie, chất xơ và chất béo lành mạnh như dầu ô liu, các loại hạt, quả bơ. Đọc kỹ nhãn dinh dưỡng là thói quen cần thiết.
Tăng huyết áp là bệnh mạn tính nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu khám sức khỏe định kỳ. (Ảnh minh hoạ)
Uống quá nhiều nước
Uống đủ nước giúp cơ thể khỏe mạnh, song uống vượt quá khả năng đào thải của thận lại có thể gây tích nước trong lòng mạch và mô kẽ, khiến huyết áp tăng. Nhu cầu nước của người trưởng thành thường dao động 1,5-2 lít mỗi ngày, tùy thể trạng, mức độ vận động và thời tiết. Người có bệnh lý tim mạch, thận cần tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh rối loạn huyết động.
Tập thể dục quá sức
Vận động đều đặn giúp kiểm soát huyết áp, nhưng tập quá nặng có thể phản tác dụng, nhất là ở người có bệnh nền. Khi gắng sức quá mức, tim phải làm việc nhiều hơn, huyết áp tăng tạm thời và có thể gây loạn nhịp, nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.
Người tăng huyết áp nên ưu tiên các bài tập vừa phải như đi bộ nhanh, đạp xe nhẹ, bơi lội 30-45 phút mỗi ngày, khoảng 5 ngày mỗi tuần. Tránh tập cường độ cao, tập nặng hoặc sát giờ ngủ vì dễ kích thích hệ thần kinh, làm tim đập nhanh và huyết áp tăng.
Thiếu ngủ kéo dài
Ngủ không đủ giấc khiến hệ thần kinh giao cảm hoạt động mạnh, gây co mạch và tăng nhịp tim, từ đó làm huyết áp khó kiểm soát. Ngủ bù quá nhiều vào cuối tuần hay ngủ rải rác trong ngày cũng không giúp bù đắp tác hại của thiếu ngủ mạn tính mà còn làm rối loạn nhịp sinh học.
Người trưởng thành nên duy trì giấc ngủ đều đặn 7-8 giờ mỗi đêm, ngủ trưa ngắn 15-30 phút. Trường hợp ngủ nhiều nhưng vẫn mệt mỏi có thể liên quan đến hội chứng ngưng thở khi ngủ – một yếu tố nguy cơ của tăng huyết áp.
Theo bác sĩ Trần Quốc Việt, tăng huyết áp là bệnh mạn tính nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu điều chỉnh lối sống hợp lý, khám sức khỏe định kỳ và tuân thủ điều trị. Những thay đổi nhỏ mỗi ngày có thể tạo khác biệt lớn cho sức khỏe tim mạch.
Bình luận