Tọa đàm trực tuyến 'Làm gì để giảm nguy cơ cháy nổ hiện nay?'

Thời gian qua, công tác PCCC đã được Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện và đã đạt được nhiều kết quả tích cực, từng bước nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy, kiềm chế được số vụ cháy và thiệt hại do cháy gây ra, góp phần giữ vững an ninhchính trị, trật tự, an toàn xã hội, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước.

Hồi đầu tháng 11, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có công điện về việc tăng cường công tác phòng cháy, chữa cháy. Theo đó, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương huy động lực lượng, phương tiện triển khai đồng bộ các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn các vụ cháy tại nơi có nguy cơ cháy cao, như: Khu công nghiệp, chợ, trung tâm thương mại, nhà cao tầng, nhà liền kề, cơ sở kinh doanh dịch vụ giải trí…, nhất là thời điểm từ nay đến Tết Nguyên đán 2017.

Một trong những nhiệm vụ Thủ tướng giao là yêu cầu các cơ quan thông tin đại chúng tăng thời lượng tuyên truyền, phổ biến, giáo dục kiến thức pháp luật, kỹ năng về phòng cháy, chữa cháy, nhất là các biện pháp thoát nạn, cứu người để các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và nhân dân biết, tự giác thực hiện. Tập trung công khai phê phán các hành vi vi phạm nghiêm trọng về phòng cháy, chữa cháy của chủ cơ sở, cá nhân trên các phương tiện thông tin đại chúng để giáo dục, phòng ngừa chung.

Thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền này, vào 9h sáng nay, ngày 10/11, Báo Điện tử Tổ Quốc phối hợp với Báo điện tử: VietNamnet; VTC News; Gia đình Việt Nam tổ chức Tọa đàm trực tuyến: “Làm gì để giảm nguy cơ cháy nổ hiện nay?”. Buổi Tọa đàm mong muốn góp phần tuyên truyền trong nhân dân và làm rõ trách nhiệm của các đơn vị liên quan trong công tác phòng cháy, chữa cháy. 

Tham gia buổi tọa đàm trực tuyến có Thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh, Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ trực thuộc Bộ Công an; một số lãnh đạo, chuyên gia của Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ.

DƯỚI ĐÂY LÀ MỘT SỐ NỘI DUNG BUỔI TỌA ĐÀM

+ Nhà báo Nguyễn Thanh Liêm: Gần 2 giờ đồng hồ đã trôi qua, cuộc tọa đàm cũng tới thời điểm kết thúc. Xin mời Thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh gửi thông điệp tới người dân!

+ Thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh: Chúng tôi chỉ mong người dân nhận thức về ý nghĩa và tầm quan trọng của PCCC được nâng cao. Khoảng cách giữa nhận thức, hành động phải thu hẹp lại và bằng hành động thực tế. Điều này đồng nghĩa với việc người dân phải có kiến thức, trải nghiệm để bảo vệ mình và bảo vệ mọi người. 

Tôi cũng rất mong phong trào toàn dân tham gia PCCC phát triển thật là sâu rộng và có nhiều mô hình tự quản, các gương điển hình tiên tiến trong phong trào này và cuối cùng: an toàn là hạnh phúc của mọi gia đình, mọi người và của chúng ta. 

Tôi xin chân thành cảm ơn các đồng chí!

+ Nhà báo Nguyễn Thanh Liêm: Trong lúc cháy, người dân thường hoảng loạn, khi có sự cố không biết thoát nạn như thế nào. Vừa qua Cục PCCC và CNCH chia sẻ nhiều clip rất hay và nhiều bạn đọc quan tâm. Vậy thời gian tới, Cục hợp tác như thế nào nào với các cơ quan truyền thông trong PCCC.

+ Thượng tá Phạm Văn Quang (Phó trưởng Phòng Tuyên truyền): Tôi rất cảm ơn báo chí thời gian qua đã phối hợp tuyên truyền về PCCC và kỹ năng thoát hiểm trong các tình huống. Ngoài việc tuyên truyền theo hướng truyền thông, chúng tôi chủ động phối hợp với truyền hình, báo điện tử... để đổi mới các phương thức tuyên truyền bằng những hình ảnh, clip ngắn thôi nhưng dễ hiểu và dễ thực hiện.

Cách thức tuyên truyền này rất có hiệu quả, mong rằng các cơ quan truyền thông cùng tiếp tục sát cánh với chúng tôi, chúng tôi luôn mở lòng với các đồng chí để người dân hiểu được kiến thức cơ bản nhất để họ có thể tự cứu được mình khi sự cố xảy ra.

+ Thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh chia sẻ thêm: Chúng tôi mong có kênh truyền hình riêng về lĩnh vực này, hiện nay vẫn không thường xuyên lắm, chỉ khi tới kỳ cuộc thì chúng ta mới truyền thông và người dân không biết vào đâu để vào xem. Cần có các chuyên mục trên các báo, hiện kênh truyền hình ANTV đang làm rất tốt với chuyên mục Alo 114.

+ Nhà báo Nguyễn Thanh Liêm: Một câu hỏi rất thực tế, tôi đang ở chung cư, tầng 12, nếu xảy ra cháy sẽ phải làm gì lúc đó? Ví dụ đang cháy tầng 1 rồi thì việc đầu tiên tôi và gia đình phải làm là gì?

+ Thiếu tá Vũ Công Hòa: Với nhà chung cư, khi gặp sự cố cháy nổ, người dân phải giữ bình tĩnh. Tại các khu chung cư có phương tiện chữa cháy tại chỗ như bình cứu hỏa thì phải sử dụng. Đồng thời gọi báo cáo cứu hộ, cứu nạn. Ở các chung cư đều có thang thoát nạn, tránh được khói, khi cháy người dân chạy vào cửa sẽ đóng. Thang này phải được kiểm tra thường xuyên, đảm bảo các tiêu chuẩn kỹ thuật. Ngoài ra, khi có cháy, có thể dùng các thiết bị có thể như đèn pin (tắt, bật) để báo hiệu cấp cứu. Tuyệt đối không chạy vào thang máy.

+ Nhà báo Nguyễn Thanh Liêm: Để giảm thiểu các nguy cơ cháy tại hộ gia đình, theo ông người dân phải thực hiện tối thiểu các biện pháp PCCC gì?

+ Trung tá Phạm Văn Điềm: Người dân cần chú ý:

1. Có biện pháp quản lý chặt chẽ và sử dụng an toàn các chất cháy, chất nổ, nguồn lửa, nguồn nhiệt, thiết bị và dụng cụ sinh lửa, sinh nhiệt, chất sinh lửa, sinh nhiệt, bảo đảm các điều kiện an toàn về PCCC, ví dụ như: Không để các hàng hóa vật tư dễ cháy, nổ ở gần nơi đun nấu; hệ thống điện trong gia đình phải được thiết kế và lắp đặt các thiết bị bảo vệ điện.

2. Hạn chế sử dụng các vật liệu dễ cháy như: gỗ, tấm nhựa, mút xốp... để  ốp tường, trần, vách ngăn nhằm hạn chế cháy lan. Không lắp lồng sắt, lưới sắt ở lan can trên các tầng nhà để khi xảy ra cháy tạo điều kiện cho việc chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ; chuẩn bị sẵn dụng cụ phá dỡ, thang, thang dây để tạo lối thoát nạn và thoát nạn khi cháy xảy ra.

3. Chủ động dự kiến các tình huống cháy, nổ có thể xẩy ra để có các giải pháp, biện pháp chữa cháy và thoát nạn. Trang bị dụng cụ trữ nước, xô thùng xách nước để vừa phục vụ sinh hoạt, vừa phục vụ chữa cháy, trang bị bình chữa cháy và mọi người trong gia đình phải học tập để sử dụng thành thạo các dụng cụ chữa cháy đã được trang bị.

4. Mỗi thành viên trong gia đình thường xuyên có ý thức kiểm tra, phát hiện và loại trừ kịp thời các nguy cơ gây mất an toàn PCCC, đặc biệt vào ban đêm trước khi đi ngủ hoặc trước khi ra khỏi nhà. 

5. Khi xảy ra cháy tìm mọi cách báo cháy nhanh nhất cho mọi người xung quanh biết, gọi điện thoại cho Cảnh sát PCCC theo số 114 hoặc đội dân phòng, chính quyền, Công an xã, phường gần nhất, đồng thời sử dụng phương tiện để chữa cháy và thoát nạn theo tình huống đã dự kiến.

+ Thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh: Ngoài các biện pháp cơ bản như Trung tá Phạm Văn Điềm đã nêu, theo tôi mỗi hộ gia đình nên lắp đặt thiết bị cảnh báo cháy cục bộ đơn giản để nếu có cháy, khói thì thiết bị có cảnh báo ngay. Cùng với đó phải có thiết bị cảnh báo rò rỉ khí ga, vì hiện nay nhiều hộ sử dụng bình ga đến hỏng thì thôi chứ không biết, không kiểm soát được khí bị rò rỉ. Nếu khí ga bị rò rỉ sẽ tích mỗi ngày một ít và gặp điều kiện cháy, sẽ cháy, nổ với tốc độ nhanh.

+ Nhà báo Nguyễn Thanh Liêm: Nếu xảy ra cháy, người dân phải làm gì ngay khi phát hiện cháy theo ông?

+ Thiếu tá Vũ Công Hòa: Thứ nhất, khi phát hiện xảy ra cháy, người dân cần phải bình tĩnh, bằng mọi cách báo động cho mọi người xung quanh cùng biết (hô to: Cháy! Cháy, ấn nút báo cháy, dùng kẻng...).

Thứ hai, báo cháy cho lực lượng PCCC chuyên nghiệp biết theo số điện thoạt số 114 và các lực lượng khác như lực lượng dân phòng, lực lượng PCCC tại chỗ, chính quyền địa phương và công an noi gần nhất để xử lý.

Thứ ba, cắt điện khu vực xảy ra cháy.

Thứ tư, tìm cách cứu người bị nạn (nếu có)

Thứ năm, sử dụng các phương tiện, dụng cụ chữa cháy tại chỗ để chữa cháy như: bình chữa cháy xách tay, chăn chiên, hệ thống chữa cháy vách tường... để chữa cháy

+ Nhà báo Nguyễn Thanh Liêm: Cứ khi xảy ra cháy, chống cháy lan có phải là nhiệm vụ đầu tiên. Xin ông giải thích rõ hơn về vấn đề này để người dân hiểu thêm?

+ Thiếu tá Vũ Công Hòa: Trong thời gian vừa qua, công tác tổ chức chữa cháy, cứu người bị nạn rất khó khăn. Số lượng các vụ cháy lớn hàng năm chỉ trên 1% nhưng thiệt hại lại đến 80%, có năm lên trên 90%. Có những vụ gây thiệt hại lớn về người. Để tổ chức cứu chữa các đám cháy một cách có hiệu quả và hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do cháy gây ra nó phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố nhưng cần thiết nhất là trang bị cho người dân kiến thức cơ bản để tránh cháy nổ.

 Vừa qua, do nhận thức của người dân còn hạn chế nên việc tổ chức chữa cháy tại chỗ của nhân dân không hiệu quả. Như vụ cháy quán karaoke trên phố Trần Thái Tông vừa qua, nếu người dân biết dùng bình cứu hỏa thì hạn chế được. Hơn nữa là việc báo thông tin chậm.

Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và các đô thị lớn khác hệ thống giao thông đi lại khó khăn, có nhiều ngõ nhỏ, hẻm sâu, dân cư đông đúc, nhà cửa chật chội, hệ thống dây dẫn điện chằng chịt, nhiều nơi người dân tự ý xây trụ bê tông hoặc hàn thanh ngang để cản đường ô tô... nên các xe chữa cháy thông thường được trang bị hiện nay không hoạt động được.

Bên cạnh đó, tại những khu vực này, đặc biệt là đối với những khu dân cư cũ, hệ thống mạng lưới cấp nước chữa cháy gần như không có, hoặc xuống cấp không được đầu tư nâng cấp, cải tạo không sử dụng được, nên khi có cháy xảy ra việc tiếp cận và triển khai tổ chức chữa cháy tại những nơi này gặp rất nhiều khó khăn. Các khu dân cư như phố cổ, việc đầu tư cho chữa cháy như nguồn nước tại chỗ khó khăn, có khu dân cư không có. Nên khi triển khai chúng tôi phải đi lấy nước rất xa. Nên tạo điều kiện cho đám cháy bùng phát trở lại.

Vấn đề nữa là ý thức trách nhiệm của người dân, người đứng đầu cơ sở không đầu tư cho đảm bảo an toàn cháy nổ từ ban đầu nên việc cháy nổ diễn biến phức tạp.

Đó là những nguyên nhân khiến chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn trong công tác chữa cháy. Để giải quyết vấn đề này, trước hết cần có sự vào cuộc của các cấp chính quyền tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực tham gia công tác PCCC, rỡ bỏ các ụ bê tông, thanh ngang chắn đường tạo điều kiện hoạt động cho xe chữa cháy ở những nơi xe chữa cháy có thể vào được.

Tại những nơi xe chữa cháy không tiếp cận được thì giải pháp đầu tư các trang thiết bị, phương tiện chữa cháy loại nhỏ là phù hợp và hiệu quả như máy bơm chữa cháy, xe máy chữa cháy, ô tô chữa cháy mini và đặc biệt là phải tính toán đầu tư xây dựng mạng lưới các bể chữa cháy, trụ nước chữa cháy, hệ thống máy bơm, đường ống dẫn nước đáp ứng yêu cầu công tác chữa cháy, để khi có sự cố xảy ra là có thể sử dụng được ngay để chữa cháy

+ Thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh: Về nguyên tắc, khi xảy ra cháy thì theo chiến thuật chữa cháy, chúng tôi phải truy xét đám cháy, phải truy xét nguồn gốc lửa ở đâu và xem có người trong đám cháy hay không. Việc đầu tiên là phải cứu người và tập trung hết sức cho vấn đề này. Đây là nguyên tắc tiên quyết.

Nếu đám cháy lớn quá, thông báo tin cháy chậm thì công tác cứu chữa rất khó khăn. Khi cứu người trong đám cháy thì nếu người còn tỉnh táo, chúng tôi sẽ hướng dẫn để họ thoát theo hướng an toàn. Song song đó là công tác chữa cháy, chống cháy lan sang những công trình lân cận để tránh thiệt hại. Tuy nhiên, nếu cháy lớn thì kiểu gì cũng thiệt hại.

Muốn chữa cháy hiệu quả thì phải đảm bảo được nguồn nước. Chia sẻ với các bạn rằng, xe cứu hỏa chỉ có 4 khối- 6 khối nước, phun với tốc độ 7 lít /1 giây thì mấy phút là hết, nên phải có nguồn nước liên tục. Nhiều nơi chúng tôi đến cứu cháy thì lại hết nước, vấn đề này rất căng.

Tôi cho rằng, sau này nếu phát triển về mạng lưới đô thị, hoặc quy hoạch thành phố phải tính đến vấn đề nguồn nước. Tại các thành phố lớn hiện nay, phổ biến tình trạng ngõ nhỏ, nhà nhỏ, phố nhỏ. Như vậy thì phải đầu tư phương tiện chữa cháy cơ động hơn, ví dụ môtô chữa cháy loại nhỏ.

Giải quyết được vấn đề này thì công tác phối hợp chữa cháy với địa bàn dân cư rất hiệu quả. Công tác chữa cháy đạt hiệu quả cao nhất là 10 phút trở lại sau khi xảy ra cháy, trong thời gian này nếu ứng cứu nhanh thì chỉ 1 gáo nước là dập tắt, sau 10 phút thì hệ quả khôn lường bởi vì tốc độ cháy, lan rất nhanh.

+ Nhà báo Nguyễn Thanh Liêm: Trong hoàn cảnh ngân sách đầu tư cho công tác PCCC khó khăn, nhưng diễn biến cháy nổ lại hết sức phức tạp. Vậy cần có giải pháp nào?

+ Thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh: Phải đẩy mạnh xã hội hóa. Hiện nay, kinh phí Nhà nước và việc để Nhà nước gánh như hiện nay là không đảm bảo, các cơ sở phải tự lo, đảm bảo theo phương châm 4 tại chỗ, đảm bảo lực lượng, con người để ứng phó với các sự cố xảy ra. Phải trang bị phương tiện tùy theo nhu cầu của cơ sở mình. Ví dụ với cơ sở xăng dầu phải chuẩn bị bọt chứ không thể dùng nước được.

Lực lượng phương tiện phải thường trực. Mong muốn giảm tải cho ngân sách và đảm bảo phản ứng nhanh thì PCCC phải từ cơ sở, đó là cái gốc. Tới đây sẽ triển khai mạnh mẽ điều này và mong người dân nhận thức rõ hơn. Lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ, chỉ huy tại chỗ, hậu cần tại chỗ đảm bảo. Lực lượng CS PCCC phải chính quy, hiện đại, tinh nhuệ, kịp thời giải quyết nhưng tình huống lớn xảy ra.

+ Nhà báo Nguyễn Thanh Liêm: Trên thực tế, nhờ có phong trào quần chúng PCCC nên nhiều sơ hở thiếu sót có nguy cơ gây cháy ở các cơ sở sản xuất và khu dân cư đã được phát hiện và khắc phục kịp thời và chính lực lượng này đã phối hợp với nhân dân phát hiện và dập tắt, ngăn chặn nguy cơ cháy lớn, góp phần kiềm chế sự gia tăng về số vụ cháy và thiệt hại do cháy gây ra. Vậy trong thời gian tới, mô hình này có tiếp tục được nhân rộng và rút kinh nghiệm để phát huy hiệu quả hơn nữa?

+ Thượng tá Phạm Văn Quang (Phó Trưởng phòng Tuyên truyền và xây dựng phong trào toàn dân PCCC và CNCH): Quần chúng nhân dân là người phát hiện và xử lý sự cố cháy nổ ngay từ khi mới phát sinh. Hàng năm, lực lượng này đã phát hiện và tổ chức dập tắt trên 50% tổng số vụ cháy xảy ra, góp phần kiềm chế được số vụ và thiệt hại do cháy gây ra.

Lực lượng Cảnh sát PCCC dù có cố gắng, nỗ lực hết mức nhưng nếu không được sự giúp đỡ, ủng hộ của quần chúng nhân dân thì cũng khó có thể hoàn thành nhiệm vụ. Do đó việc phát triển và nhân rộng các mô hình tiêu biểu về phong trào PCCC luôn được coi trọng.

Qua thực hiện chúng tôi liên tục nghiên cứu rút kinh nghiệm và nhân rộng các mô hình phong trào hiệu quả; áp dụng tốt phương châm 4 tại chỗ đó là đảm bảo lực lượng, phương tiện, chỉ huy và hậu cần.

+ Nhà báo Nguyễn Thanh Liêm: Cục có thể chia sẻ kinh nghiệm các nước trên thế giới như thế nào? Việc xử phạt của họ đối với những vi phạm về PCCC có khác với Việt Nam hoặc mình có thể học hỏi điều gì? Vi phạm trong thẩm định thẩm duyệt phải phạt nặng như thế nào?

+ Thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh: Chúng tôi có trao đổi với các nhà quản lý ở nước ngoài như như tại Hàn Quốc, người ta cũng quản lý bằng pháp luật thôi. Chúng ta cũng vậy. Nhưng bên đó cán bộ quản lý thanh tra, kiểm tra, lập biên bản lần một là nhắc nhở và đến lần thứ ba là lập hồ sơ truy tố.

Như vậy, bên Hàn Quốc chỉ cần ba lần nhắc nhở sẽ bị truy tố bởi khi anh hứa, cam kết mà không thực hiện được thì có nghĩa anh vi phạm luật và lập hồ sơ truy tố ngay. Họ cương quyết lắm và rất thượng tôn pháp luật.

 + Nhà báo Nguyễn Thanh Liêm: Thực tế các vụ cháy nổ xảy ra mà gần đây nhất là vụ cháy ở quán karaoke trên phố Trần Thái Tông (Hà Nội) theo chúng tôi được biết có 15 người trong phòng hát tuy nhiên 13 người thiệt mạng (đáng chú ý là có 2 người trong phòng thoát được), vậy nhận định của ông về cách thoát nạn của 2 người này?

+ Thượng tá Phan Mạnh Hà, Trưởng phòng Công tác cứu nạn cứu hộ: Trước tiên có thể nói, việc tìm cách thoát ra khỏi khu vực nguy hiểm, đe dọa đến tính mạng là phản ứng tự nhiên, bản năng của mỗi con người, tuy nhiên để có thể đạt được hiệu quả thì mỗi người cần trang bị những kỹ năng xử trí cơ bản như: Sử dụng khăn ướt để che mũi, miệng trong những khu vực bị nhiễm khói nhất và nhất là phải bằng mọi cách thoát ra khỏi khu vực nguy hiểm để ra nơi an toàn, tuyệt đối không nên chui vào các phòng, khu vực kín nhằm tránh nạn vì như vậy khả năng sống sót sẽ giảm đi và nguy cơ tử vong rất cao.

Như chúng ta đã biết khi xảy ra cháy hoặc các sự cố, tai nạn thì đối với các công trình, nhà ở nhiều tầng…tình trạng diễn biến hết sức phức tạp, đối với cháy thì nhiệt độ gia tăng dẫn đến bức xạ nhiệt lên bề mặt cấu kiện công trình và tốc độ cháy lan sẽ tăng theo thời gian và khi đạt tới nhiệt độ đủ lớn còn tạo ra các đám cháy nhảy cóc hoặc cháy lan lên trên và xuống dưới, lúc này việc tổ chức chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ gặp rất nhiều khó khăn và nạn nhân sẽ khó trụ vững sau 3-5 phút trong môi trường có khói, khí độc (phát sinh do cháy các sản phẩm độc hại như: Nhựa, xốp, keo dán…).

Đối với sự cố sập đổ công trình, việc thoát nạn cần phải rất nhanh và quan trọng nhất là phải nhanh chóng thoát ra ngoài bằng mọi cách, không nên có tâm lý chui vào các khu vực, phòng khác vì như vậy sẽ rất nguy hiểm do công trình vẫn còn nguy cơ sập tiếp hoặc có những biến dạng, sập đổ từ công trình lân cận.

Tóm lại, qua nghiên cứu, phân tích nguyên nhân gây tử vong cho nạn nhân trong các vụ cháy, sự cố, tai nạn  cho thấy thời gian ban đầu là rất quan trọng và quyết định của con người đang trong tình trạng nguy hiểm là phải khẩn trương thoát ra bên ngoài, hạn chế tối đa việc ẩn nấp bên trong công trình (bên trong các phòng kín, nhà vệ sinh…chưa bị cháy hoặc chưa bị đe dọa sập đổ…).

Việc 2 người đã dũng cảm dùng chăn che mũi, miệng để chạy ra ngoài mà không chui vào phòng kín có 13 người trú ẩn bên trong đã chứng minh điều đó.

+ Nhà báo Nguyễn Thanh Liêm: Sau khi công trình được thẩm duyệt xong thì nhiệm vụ quản lý về việc chấp hành quy định PCCC của chủ đầu tư do ai quản lý? VD: như đối với quán karaoke bị cháy ở phố Trần Thái Tông vừa qua, ai cấp phép về PCCC (Cục hay Sở), ai quản lý và giám sát chủ đầu tư chấp hành về PCCC?

+ Đại úy Lê Minh Hải: Sau khi cơ quan Cảnh sát PCCC thực hiện thẩm duyệt công trình, trước hết chủ đầu tư phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm trong quá trình thi công, nghiệm thu theo quy định của Luật PCCC; cơ quan Cảnh sát PCCC thực hiện công tác kiểm tra an toàn PCCC, kiểm tra nghiệm thu về PCCC đối với công trình và tổ chức quản lý trong quá trình hoạt động của cơ sở. Đối với quán karaoke bị cháy ở phố Trần Thái Tông vừa qua, việc thẩm duyệt, nghiệm thu về PCCC thuộc thẩm quyền của cơ quan Cảnh sát PCCC địa phương.

+ Nhà báo Nguyễn Thanh Liêm: Liên quan tới thẩm duyệt, mong Cục cho biết thêm về việc phân quyền: thẩm định chung cư cao cấp thì địa phương ở cấp nào và Cục ở cấp nào, thưa ông?

+ Đại úy Lê Minh Hải (Phó trưởng phòng Thẩm duyệt): Hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quy định về quy hoạch xây dựng tương đối đầy đủ, tuy nhiên, tại các đô thị đã được quy hoạch và xây dựng từ trước sẽ bất cập về hạ tầng, giao thông và mật độ dân cư gây ảnh hưởng đến công tác tổ chức chữa cháy và CNCH.

Cục đã triển khai và chỉ đạo cơ quan Cảnh sát PCCC địa phương xây dựng Quy chế phối hợp với các cơ quan quản lý xây dựng trong việc thẩm định, phê duyệt dự án quy hoạch, hạ tầng kỹ thuật và công trình cao tầng.

Quy định về mật độ giao thông, phân bố dân cư, quy mô và chiều cao công trình không thuộc diện quản lý của cơ quan Cảnh sát PCCC nhưng trong quá trình thẩm duyệt đều có kiến nghị đối với cơ quan quản lý có thẩm quyền. Đồng thời, nghiên cứu, triển khai các giải pháp về giao thông, nguồn nước, trang bị phương tiện PCCC và lực lượng chữa cháy tại chỗ để chữa cháy kịp thời

+ Nhà báo Nguyễn Thanh Liêm:Việc phân cấp trong quản lý, thẩm duyệt hồ sơ với các cơ sở kinh doanh, khu chung cư, nhà đơn lẻ của người dân… hiện nay được thực hiện như thế nào thưa ông?

+ Thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh:Tôi phải nói thêm rằng, nhiều doanh nghiệp cho rằng chúng tôi nếu kiểm tra thấy các trang thiết bị về PCCC không đảm bảo theo yêu cầu thì lại cho rằng chúng tôi gây phiền hà. Nhưng rõ ràng, vì hồ sơ không đạt yêu cầu, không nắm được tiêu chuẩn kỹ thuật, lại cứ đưa hồ sơ lên. Khi nhận hồ sơ không được thì chúng tôi phải trả về, còn họ lại nghĩ chúng tôi gây phiền hà.

 + Nhà báo Nguyễn Thanh Liêm:Liệu có tình trạng họ vẫn lách luật mà xây dựng được công trình hay không thưa ông? 

+ Thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh:Tôi cho rằng việc này cần phải có giám sát quyết liệt từ chinh quyền cơ sở. 

+ Tổng biên tập Nguyễn Thanh Liêm: Chúng tôi cũng rất chia sẻ với lực lượng PCCC khi lực lượng mỏng, công việc thì nhiều, trong khi làm thủ tục cấp phép, thẩm duyệt, một số doanh nghiệp, chủ đầu tư lại thường có xu hướng muốn giảm tối đa chi phí, nhiều khi cắt bớt các hạng mục về công tác PCCC.

Vậy Cục đã có những giải pháp nào để tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác thẩm duyệt thiết kế và nghiệm thu công trình đảm bảo an toàn phòng cháy, chữa cháy?

+ Đại úy Lê Minh Hải (Phó trưởng phòng Thẩm duyệt): Qua tổ chức thực hiện, kiểm tra, giám sát và thống kê số liệu thẩm duyệt của lực lượng Cảnh sát PCCC cho thấy bên cạnh việc chủ đầu tư đã tương đối chấp hành các quy định của pháp luật về PCCC, tuy nhiên còn một số chủ đầu tư do yêu cầu về mục đích kinh doanh, lợi ích kinh doanh chưa nắm bắt hoặc cố ý không chấp hành quy định dẫn đến vi phạm về PCCC trong đầu tư xây dựng hoặc quản lý sử dụng như: công trình đã thi công hoặc cải tạo, thay đổi tính chất sử dụng nhưng không trình hồ sơ thẩm duyệt, đưa công trình vào sử dụng nhưng không đưa vào thẩm định thi công sai so với thiết kế được duyệt, đưa vào sử dụng nhưng chưa được nghiệm thu về PCCC nên không bảo yêu cầu PCCC.

Những trường hợp này, Cơ quan Cảnh sát PCCC đã tổ chức kiểm tra, xử lý vi phạm và kiến nghị chủ đầu tư thực hiện quy định của pháp luật.

Trong thời gian qua, để nâng cao nghiệp vụ thẩm duyệt, Cục tổ chức thực hiện và chỉ đạo các địa phương thực hiện có hiệu quả công tác thẩm duyệt, nghiệm thu về PCCC, gồm: Tham mưu đề xuất cho các cấp nghiên cứu, xây dựng mới, sửa đổi bổ sung các văn bản pháp luật, tiêu chuẩn, quy chuẩn về PCCC để tạo hành lang pháp lý đầy đủ và thống nhất trong quá trình thực hiện đáp ứng thực tiễn phát triển của xã hội.

Tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn, tập huấn cho CBCS để nâng cao nghiệp vụ, thực hiện công tác thẩm duyệt theo quy trình, quy định đáp ứng yêu cầu về chất lượng, thời hạn.

Đồng thời Cục tăng cường công tác kiểm tra giám sát để kịp thời hướng dẫn, chỉ đạo những vướng mắc và xử lý những trường hợp vi phạm quy định trong quá trình thực hiện. Phối hợp với cơ quan quản lý về đầu tư, xây dựng để nắm bắt thông tin và thực hiện các công tác quản lý Nhà nước về PCCC; tổ chức công tác kiểm tra, hướng dẫn, giám sát việc chấp hành quy định về PCCC và xử lý vi phạm trong trong đầu tư xây dựng.

Chỉ đạo các địa phương tổ chức tuyên truyền, tập huấn cho đối tượng là chủ đầu tư, đơn vị tư vấn thiết kế, đơn vị thi công, chủ cơ sở để nắm bắt các quy định của pháp luật nhằm nâng cao ý thức chấp hành quy định của pháp luật đối với các đối tượng này.

+ Thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh: Để làm tốt công tác thẩm định công tác PCCC, chúng tôi đặt ra vấn đề về năng lực của doanh nghiệp đầu tư thi công, thẩm định về công tác PCCC phải rất cao, đủ năng lực mới làm được. Nếu năng lực yếu, thi công lắp đặt không hiểu kỹ thuật thì không thể nghiêm thu được.

Thường chủ đầu tư phải thuê các đơn vị tư vấn, thi công, giám sát về PCCC, những đơn vị này đều đòi hỏi phải có năng lực cao, không đủ năng lực thì thôi không nên làm. Tuổi thọ và độ bền của hệ thống PCCC phải tương xứng với độ bền và tuổi thọ của công trình.

+ Nhà báo Nguyễn Thanh Liêm: Thời gian qua, tình hình cháy, nổ diễn biến phức tạp, Cục Cảnh sát PCCC và CNCH đã chỉ đạo lực lượng Cảnh sát PCCC triển khai những biện pháp gì để giảm thiểu các vụ cháy nổ cũng như thiệt hại?

+ Thiếu tá Nguyễn Khắc Đoán (Trưởng phòng tham mưu): Thời gian qua, tình hình cháy, nổ trên cả nước tiếp tục diễn biến phức tạp, đặc biệt, đã xảy ra một số vụ cháy tại khu công nghiệp, nhà cao tầng, cơ sở vui chơi giải trí, tập trung đông người... gây thiệt hại lớn về người, tài sản và ảnh hướng tới an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

Trước tình hình đó, Cục Cảnh sát PCCC và CNCH đã bám sát chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và Bộ Công an, chỉ đạo lực lượng Cảnh sát PCCC toàn quốc triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ nhằm kiềm chế tình hình cháy, nổ, góp phần ổn định an ninh, trật tự, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Cụ thể như sau:

Chủ động tham mưu với cấp ủy, chính quyền các cấp tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về PCCC, đặc biệt là Chỉ thị số 47 của Ban Bí thư, Chương trình hành động 1635 của Thủ tướng Chính phủ về PCCC.

Trọng tâm là: Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác PCCC và CNCH; tạo sự chuyển biến tích cực từ nhận thức đến hành động của các cấp, các ngành, của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội đối với công tác PCCC và CNCH.

Đổi mới, đa dạng hóa công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật về PCCC và CNCH. Chỉ đạo địa phương đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, phổ biến rộng rãi, phúc hợp từng đối tượng nhân dân để người dân có kỹ năng phòng cháy, thoát nạn... có hình ảnh để dân dễ thực hiện. Ngoài ra là những hình ảnh đẹp của lực lượng PCCC, phê phán hành vi vi phạm PCCC để người dân hiểu...

Xử lý các vi phạm về PCCC. Phối hợp với các cơ quan phát thanh, truyền hình xây dựng các tin, bài, phóng sự tuyên truyền về công tác PCCC, CNCH, tuyên truyền đậm nét trong các dịp mùa hanh khô, Tết nguyên đán, lễ hội và các kỳ cuộc lớn của đất nước.

Kịp thời tôn vinh, biểu dương những điển hình tiên tiến về PCCC, công khai phê phán những vi phạm an toàn PCCC và hướng dẫn quần chúng nhân dân các biện pháp thoát nạn, cứu người, cứu tài sản khi có tình huống cháy, nổ xảy ra...

Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm an toàn PCCC đối với các chuyên đề: Lễ hội, Chợ, trung tâm thương mại, cơ sở kinh doanh khí đốt hóa lỏng, cảng hàng không, khu công nghiệp, làng nghề truyền thống... Tiến hành Thanh tra việc chấp hành quy định pháp luật PCCC đối với các Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước...

Chủ động xây dựng chương trình huấn luyện nghiệp vụ chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ năm 2016 bảo đảm đối tượng, thời gian huấn luyện theo quy định. Tăng cường công tác thường trực sẵn sàng chiến đấu, xây dựng và bổ sung, chỉnh lý phương án chữa cháy, bảo vệ an toàn tuyệt đối các sự kiện chính trị, văn hóa, xã hội quan trọng của đất nước.

Tổ chức diễn tập phương án chữa cháy có sự tham gia của nhiều lực lượng. Tổ chức cứu chữa kịp thời, hiệu quả các vụ cháy, nổ, tai nạn, sự cố, hạn chế thấp nhất thiệt hại về người, tài sản có thể xảy ra...Lực lượng PCCC phản ứng rất nhanh, không cần xác minh tin, khi có báo cáo là triển khai. Nếu là tin báo giả thì đó là tập dượt.

Nâng cao hiệu quả công tác cứu nạn, cứu hộ. Chú trọng xây dựng, tổ chức thực tập phương án cứu nạn, cứu hộ có sự tham gia của nhiều lực lượng, phương tiện. Tăng cường công tác đào tạo, huấn luyện nâng cao kỹ năng, kỹ thuật cho CBCS; sử dụng thành thạo các trang thiết bị phục vụ công tác cứu nạn, cứu hộ...

Đối với những vụ cháy lớn gây thiệt hại nghiêm trọng như: vụ cháy chung cư CT4, Khu đô thị Xa La, Tp. Hà Nội; vụ cháy quán karaoke 68, đường Trần Thái Tông, Cầu Giấy, Tp. Hà Nội, Cục Cảnh sát PCCC và CNCH đã khẩn trương, kịp thời chỉ đạo Công an, Cảnh sát PCCC các đơn vị, địa phương: (1) Rà soát, tổng kiểm tra an toàn PCCC đối với các khu chung cư, nhà cao tầng, các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự (karaoke, quán bar, vũ trường)...; (2) Kiên quyết xử lý và áp dụng các biện pháp cứng rắn đối với các trường hợp vi phạm; (3) Tổ chức họp rút kinh nghiệm toàn diện trên toàn lực lượng Cảnh sát PCCC về công tác phòng ngừa đối với các loại hình cơ sở nêu trên để kịp thời đưa ra các biện pháp, giải pháp nhằm kiềm chế tình hình cháy, nổ xảy ra. 

Thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh:Trước đây lực lượng PCCC phải đến các chung cư để yêu cầu đảm bảo cho dân an toàn cháy nổ. Nhưng giờ nhận thức người dân đã tăng lên, họ chủ động yêu cầu chủ đầu tư phải đảm bảo an toàn cháy nổ cho họ. Một năm, cơ sở đặc biệt quan trọng thì lực lượng PCCC cũng chỉ được xuống nhắc nhở, kiểm tra 4 lần. Chúng tôi cho rằng cần công khai hóa những chủ đầu tư sai phạm trong công tác PCCC để nhân dân biết và giám sát, yêu cầu được đảm bảo.

+ Nhà báo Nguyễn Thanh Liêm: Xin chào tất cả quý vị và các bạn!

Sau đây, chúng tôi xin bắt đầu buổi tọa đàm. Các đại diện các đơn vị thuộc Cục PCCC và cứu hộ cứu nạn sẽ cùng giải đáp những câu hỏi mà quý vị độc giả gửi về Báo Điện tử Tổ Quốc trong thời gian qua.

Vừa qua Đảng, Nhà nước liên tiếp đưa ra những chỉ đạo lớn về công tác PCCC, Thiếu tướng có thể cho độc giả biết về những nét nổi bật của những chỉ đạo này và ý nghĩa của công tác toàn dân PCCC?

+ Thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh:

Thay mặt Đảng ủy, Lãnh đạo Cục Cảnh sát Phòng cháy Chữa cháy (C66), Cảnh sát PCCC Việt Nam, gửi lời cảm ơn, chúc sức khỏe tới các nhà báo, ban lãnh đạo, các báo Vietnamnet, VTC News, Gia đình Việt Nam, các phóng viên báo đài, các cộng tác viên đã giúp lực lượng chúng tôi trong suốt thời gian qua.

Thực sự thời gian qua với sự nỗ lực của lực lượng Cảnh sát PCCC có nhiều cố gắng, đạt được nhiều kết quả phấn khởi trong đảm bảo quy định của nhà nước về PCCC và cứu hộ cứu nạn, đồng hành cùng các cơ quan báo chí giúp đỡ chúng tôi.

Phải nói là thời gian qua, công tác tuyên truyền đạt hiệu quả rất cao, nhiều người trao đổi với tôi rằng, mấy năm vừa rồi họ mới hiểu công tác PCCC là của toàn dân, không phải của riêng ai, của riêng PCCC và CHCN. Qua đó thấy rằng, qua truyền thông để nâng cao nhận thức và không chỉ dừng lại ở người dân đâu mà gồm cả lãnh đạo các cấp, chủ hộ gia đình... đều có hiểu biết rộng rãi.

Vừa qua chúng tôi mừng lắm vì đã thấy có sự chuyển từ nhận thức tới hành động, quan tâm vào cuộc của các cấp ủy đảng. Tôi rất cảm ơn các đồng chí trong thời gian qua. Phải làm thế nào để khoảng cách giữa nhận thức và hành động gần lại, để người dân có kiến thức, trải nghiệm để tự bảo vệ tài sản, tính mạng của mình.

Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước luôn dành sự quan tâm đặc biệt, sát sao, qua đó ban hành nhiều văn bản chỉ đạo đối với công tác PCCC và CNCH. Một trong những chỉ đạo trọng tâm, xuyên suốt trong thời gian qua, đó là: 2013 luật bổ sung PCCC, tổ chức thực hiện quy định, hành lang pháp lý khá đầy đủ, vấn đề tổ chức hiện nay như thế nào để hiệu quả.

Ngày 25/6/2015, Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 47-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác PCCC. Đây là văn bản chỉ đạo đầu tiên Ban Bí thư đối với công tác PCCC, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng đối với công tác PCCC.

Ngày 23/9/2015, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1635/QĐ-TTg ban hành “Chương trình hành động thực hiện Chỉ thị số 47-CT/TW”. Chỉ thị của Ban Bí thư và Chương trình hành động của Thủ tướng Chính phủ đã đưa ra 08 nhiệm vụ, giải pháp cơ bản và phân công trách nhiệm cụ thể đối với từng bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức trong việc triển khai thực hiện: (1) Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác PCCC và CNCH; (2) Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến kiến thức, pháp luật về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ; (3) Huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân vào việc thực hiện nhiệm vụ PCCC và CNCH; (4) Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về PCCC; (5) Đẩy mạnh xã hội hóa công tác PCCC, CNCH; (6) Triển khai đồng bộ các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, hạn chế các vụ cháy, nổ lớn, nhất là ở các nơi có nguy cơ cháy, nổ cao; (7) Nâng cao hiệu quả công tác cứu nạn, cứu hộ của lực lượng phòng cháy, chữa cháy và (8) Xây dựng lực lượng Cảnh sát PCCC chính quy, chuyên nghiệp, từng bước hiện đại, nắm vững pháp luật, tinh thông nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Trong đó, trọng tâm là: Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác PCCC và CNCH, tạo sự chuyển biến tích cực từ nhận thức đến hành động của các cấp, các ngành, của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội đối với công tác PCCC và CNCH...Mong muốn khoảng cách, nhận thức, hành động gần lại để mọi người dân có kiến thức, trải nhiện tự bảo vệ tài sản tính mạng của mình.

Bên cạnh đó, trước tình hình cháy, nổ trên cả nước liên tục có những diễn biến phức tạp, xảy ra một số vụ cháy gây thiệt hại nghiêm trọng về người, tài sản, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự và đời sống của nhân dân, ngày 11/12/2015, Thủ tướng Chính phủ ban Văn bản chỉ đạo số 2266/TTg-NC về việc tăng cường công tác PCCC đối với chung cư, nhà cao tầng; Công điện số 1926/CĐ-TTg ngày 02/11/2016 về việc tăng cường công tác PCCC đối với các cơ sở kinh doanh dịch vụ giải trí, nhà dân.

Trong đó, tập trung chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương triển khai các biện pháp nghiệp vụ (tuyên truyền, thanh tra - kiểm tra, xử lý vi phạm PCCC, thực tập, diễn tập phương án PCCC...) nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về công tác PCCC. Dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, sự chỉ đạo quyết liệt của chính quyền các cấp, sự vào cuộc của các Bộ, ngành, trong đó nòng cốt là lực lượng Công an, Cảnh sát PCCC, tình hình cháy, nổ đã được kiềm chế, góp phần ổn định an ninh, trật tự, bảo vệ cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân, phục vụ sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.