Bên lề phiên họp Quốc hội sáng 21/11, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã có cuộc trao đổi với báo chí về việc thông tin các thủy điện xả lũ gây thiệt hại đến người dân.
- Vừa qua, dư luận cho rằng, người dân ở miền Trung – Tây nguyên bị thiệt hại lớn là do yếu tố thủy điện xả lũ “bất thình lình”, Phó Thủ tướng đánh giá thế nào về việc này?
Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải. (Ảnh: Tuổi trẻ)
Thứ nhất, cơn bão số 15 mưa rất lớn, ảnh hưởng các tỉnh từ Huế đến Phú Yên. Một số con sông vượt lũ lịch sử, cùng triều cường, làm cho mức ngập cao hơn. Mọi khi mưa thì ngập ở hạ du trước sau đó ngập dần lên, nhưng lần này do mưa lớn, lại ngập tập trung ở miền núi trước, sau đó nó mới bắt đầu mưa xuống hạ du, lên lại chồng thêm nước ở vùng hạ du.
Đặc biệt, đêm 15-16/11, lượng nước về lớn làm khó khăn cho công tác sơ tán. Các phương tiện cứu hộ, cứu nạn, quân đội… rất vất vả. Tuy vậy, thiệt hại cũng rất đau xót khi có tới 43 người chết, 4 người mất tích, 70 người bị thương, trên 40 căn nhà bị sập, hàng trăm nghìn căn nhà bị ngập, 400.000 gia cầm chết, 30.000 gia súc chết…
Về các hồ chứa ở miền Trung có số lượng lớn nhưng đều được kiểm soát chặt và không có vỡ hồ. Các địa phương cũng nắm rõ quy trình, thông báo thời gian hạ mức nước và thời gian xả lũ cho người dân.
Khi kiểm tra thì các địa phương, Bộ Công thương, Bộ Nông nghiệp đều nắm vững được các lượng xả lũ của các hồ và cho đến nay chưa có một báo cáo nào nói rằng có hồ nào xả sai quy trình.
- Về thông tin thủy điện An Khê – Kanak xả lũ gây thiệt hại cho dân thì sao, thưa Phó Thủ tướng? 
Họ nói rằng khi lũ về mạnh thì số người chết lại ít nhất, những vùng ngập sâu, ngập nặng thì lại không chết nhiều bằng những vùng lại ngập ít hơn và lũ nhẹ. Và chết sau lũ lại nhiều hơn, tức lũ xuống rồi, đang giảm rồi, dân ra đi làm đồng, nhặt con cá, con tôm, hay đi giúp đỡ nhau…đều rất đáng tiếc. 
Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải
Về trường hợp của An Khê - Kanak thì tôi không đi, nhưng nghe báo cáo thì thông báo của chủ hồ cho người dân đều có đầy đủ. Nhưng việc này sẽ kiểm tra lại. Hồ chứa chỉ có xây trên cao, như một quả bom, nếu quản lý không tốt thì chỉ cần một hồ chứa thủy lợi nhỏ vỡ cũng đủ gây thiệt hại.
Việc các hồ chứa xả lũ đúng quy trình và có tham gia được cắt lũ là tốt, có vai trò của các địa phương. Việc xả lũ là chuyện bình thường nhưng nếu làm sai quy trình đó thì phải xử lý, kiểm soát thật chặt. Chúng tôi cũng đã chỉ đạo các hồ làm sai quy trình sẽ kiểm tra và xử lý hết sức nghiêm.
Bên cạnh đó, chúng ta cần phải rút kinh nghiệm về hệ thống quan trắc, cần phải có số liệu dự báo chính xác, sai số thấp nhất. Dự báo cần phải tốt hơn để cắt lũ đúng đỉnh. Tiếp tục theo dõi các quy trình hồ chứa để thấy những vấn đề bất hợp lý và điều chỉnh.
Về thông tin, phải phát huy các hệ thống truyền tin nhanh nhất đến người dân cũng cần phải xem xét và thực hiện.
- Tại sao thông tin truyền đạt đến mọi người như vậy nhưng số lượng người chết vẫn nhiều?
Tôi đã yêu cầu các địa phương làm rõ việc này. Họ nói rằng khi lũ về mạnh thì số người chết lại ít nhất, những vùng ngập sâu, ngập nặng thì lại không chết nhiều bằng những vùng ngập ít hơn và lũ nhẹ. Không những thế, người chết sau lũ lại nhiều hơn, tức lũ xuống rồi, đang giảm rồi, dân ra đi làm đồng, nhặt con cá, con tôm, hay đi giúp đỡ nhau… đều rất đáng tiếc.
Trong các danh sách người dân tử vong của Ban chỉ huy Tìm kiếm cứu nạn và phòng chống lụt bão Trung ương đều có lý do, thời điểm, tại sao chết…
- Đại biểu Quốc hội cho rằng ở miền Trung thủy điện có mật độ rất dày và sự vận hành liên hồ chưa được đảm bảo mới dẫn đến tác động như vậy? Nếu công trình không hợp lý, chúng ta có đình chỉ hay không?
Qua kiểm tra, các địa phương đánh giá các thủy điện đều vận hành đúng quy trình. Nếu không hợp lý, chỉ có gây hại mà không có gây lợi thì tất nhiên mình phải đình chỉ.
Chúng ta cần phải tiếp tục rà soát, tiếp tục xem và ban hành các quy trình liên hồ chứa. Thủ tướng cũng đã giao chúng ta phải làm cả liên hồ chứa mùa lũ và liên hồ chứa mùa cạn.
- Qua kiểm tra vừa rồi, chúng ta có thể yêu cầu thủy điện cần giảm sâu hơn nữa lưu lượng tích nước để tăng dung tích chống lũ hay không?
Việc này chúng ta phải quan trắc, đánh giá. Dù có hồ chứa có dung tích phòng lũ rất lớn và xả rất sâu nhưng nếu thông số dự báo không chính xác, vẫn không cắt được đỉnh lũ.
Vậy cần phải dự báo lúc nào là đỉnh, thì bắt đầu tích để cho dung tích đó chứa được đỉnh ấy. Nhưng dự báo sai, khi vừa tích đầy thì lũ về một đỉnh tiếp, lại to hơn đỉnh trước thì chắc chắn điều hành sẽ không hiệu quả.
- Các đại biểu quốc hội đề nghị cần phải điều tra việc xả lũ thủy điện gây hại cho dân, nếu sai phạm thì cần phải truy cứu trách nhiệm hình sự?
Nếu địa phương phát hiện ra, hoặc một Bộ phát hiện ra việc này làm sai thì sẽ tổ chức điều tra theo chức năng nhiệm vụ, và cơ quan pháp luật sẽ làm khi đủ yếu tố. Sai thì phải xử lý, gây thiệt hại thì phải đền bù thiệt hại.
Thủy điện xả lũ ‘bất thình lình’: Phó Thủ tướng nói gì?
(VTC News) – Phó Thủ tướng nói về nguyên nhân người dân bị thiệt hại nhiều khi thủy điện xả lũ.
(VTC News) – Phó Thủ tướng nói về nguyên nhân người dân bị thiệt hại nhiều khi thủy điện xả lũ.
Bình luận