Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, sáng 10/12, với 433/440 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội thông qua Luật Tiết kiệm, chống lãng phí.
Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV.
Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo Luật trước giờ "bấm nút", Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Chính phủ nghiên cứu tiếp thu tối đa ý kiến và chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật.
Để khuyến khích toàn dân tiết kiệm, chống lãng phí, Luật quy định ngày 31/5 hàng năm là "Ngày toàn dân tiết kiệm, chống lãng phí". Chính phủ cho biết, ngày này được lấy theo ngày của bài viết "Thế nào là Kiệm" được đăng trên Báo Cứu Quốc (ngày 31/5/1949) để lan tỏa tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về tiết kiệm, chống lãng phí, góp phần xây dựng văn hóa tiết kiệm trong toàn xã hội.
"Quan điểm xuyên suốt của dự thảo Luật là việc thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục và phải trở thành 'tự giác', 'tự nguyện', 'cơm ăn nước uống, áo mặc hàng ngày'. Việc phát động thường niên 'Ngày toàn dân tiết kiệm, chống lãng phí' là để thúc đẩy, lan tỏa phong trào toàn xã hội nêu cao ý thức tiết kiệm, chống lãng phí", ông Nguyễn Văn Thắng nêu rõ.
Về phạm vi, đối tượng, trong quá trình thẩm tra dự án Luật, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, việc quy định hoạt động sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng của cá nhân, hộ gia đình thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật có thể chưa phù hợp với Hiến pháp về quyền tự do kinh doanh, quyền sở hữu tài sản. Do vậy, đề nghị tiếp tục rà soát để bảo đảm tính hợp hiến và chỉ giới hạn áp dụng bắt buộc với cơ quan, tổ chức, cá nhân sử dụng nguồn lực công.
Về vấn đề này, Chính phủ cho biết, việc quy định hoạt động sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng của cá nhân, gia đình thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật là kế thừa của quy định tại Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí hiện hành. Ngoài ra, quy định trên như dự thảo luật thể hiện tính chất khuyến khích (không có quy định mang tính chất bắt buộc), không làm ảnh hưởng đến quyền tự do kinh doanh, tiêu dùng của nhân dân.
"Quan điểm xuyên suốt của dự thảo Luật là chỉ quy định mang tính bắt buộc đối với các tổ chức, cá nhân trong khu vực nhà nước và khu vực tư nhân trực tiếp quản lý, sử dụng các nguồn lực công (bao gồm tài sản công, tài chính công, tài nguyên,…), tiết kiệm chống lãng phí trong hoạt động sản xuất kinh doanh và tiêu dùng của Nhân dân là các quy định mang tính chất khuyến khích, vận động, không can thiệp, không quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng của Nhân dân", báo cáo giải trình của Chính phủ khẳng định.
Về cơ chế bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị rà soát, bảo đảm thống nhất, không trùng lặp, đồng thời đề nghị cân nhắc, bổ sung quy định về quyền, nghĩa vụ của người đấu tranh chống lãng phí tương tự như quy định tại Luật Tố cáo.
Tiếp thu ý kiến này của cơ quan thẩm tra, Chính phủ rà soát, chỉnh lý lại nội dung dự thảo Luật đảm bảo đồng bộ, thống nhất với Luật Tố cáo, Luật Tiếp công dân, Bộ Tố tụng hình sự và pháp luật có liên quan.
Dự thảo Luật trình Quốc hội thông qua sáng nay cũng được chỉnh lý theo hướng quy định cụ thể hơn về việc bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí.
Bao gồm: Quyền và trách nhiệm của người đấu tranh chống lãng phí; Phạm vi bảo vệ, cơ quan có thẩm quyền áp dụng biện pháp bảo vệ, trình tự, thủ tục và các biện pháp bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí; Các trường hợp người đấu tranh chống lãng phí không được bảo vệ, chấm dứt bảo vệ; Hành vi nghiêm cấm trong bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí.
Theo Chính phủ, hiện nay, Bộ luật Tố tụng hình sự và Luật Tố cáo đã có các quy định cụ thể về bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí theo các hình thức là tố giác và tố cáo.
Theo đó, tại khoản 3 Điều 8 dự thảo Luật quy định việc bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí (phạm vi bảo vệ, cơ quan có thẩm quyền áp dụng biện pháp bảo vệ, trình tự, thủ tục và các biện pháp bảo vệ) thực hiện theo quy định pháp luật tương ứng theo từng loại chủ thể.
Cụ thể: Đối với người tố cáo hành vi gây lãng phí được thực hiện theo quy định của pháp luật về tố cáo; Đối với người tố giác tội phạm về hành vi gây lãng phí được thực hiện theo quy định của pháp luật về tố tụng hình sự; Đối với người phản ánh về hành vi gây lãng phí được áp dụng các quy định về bảo vệ như bảo vệ người tố cáo.
Bình luận