Quan chức Quốc hội: Vụ ông Chấn ngay từ đầu đã vội buộc tội dẫn đến oan sai

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng cần phải chú ý đến những tình tiết ngoại phạm chứ không phải ngay từ đầu đã xác định họ có tội.

(VTC News) – Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng cần phải chú ý đến những tình tiết ngoại phạm chứ không phải ngay từ đầu đã xác định có tội, dẫn đến oan sai, vụ ông Nguyễn Thanh Chấn là ví dụ.

Chiều 13/8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về các vấn đề lớn thuộc dự án Bộ luật tố tụng hình sự (sửa đổi) đang còn có nhiều quan điểm khác nhau.

Ông Nguyễn Thanh Chấn (Bắc Giang) đã bị oan 10 năm

Nhiều đại biểu cùng đưa ra ý kiến về nguyên tắc suy đoán vô tội (Điều 13) quy định “Người bị buộc tội được coi là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định và có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật”.

Quy định này để đáp ứng yêu cầu cụ thể hóa Hiến pháp, bảo đảm tôn trọng quyền con người, quyền công dân, nâng cao chất lượng tranh tụng trong xét xử, dự thảo luật quy định cụ thể nguyên tắc “suy đoán vô tội”.

Trong đó, Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật của Quốc hội Phan Trung Lý cho rằng tất cả các người tiến hành tố tụng, điều tra viên từ ban đầu phải xác định họ vô tội, chưa có tội sau.

"Khi điều tra phải chú ý đến tình tiết ngoại phạm của họ, xem có tình tiết nào vô tội và chú ý tình tiết bị can nói không phạm tội. Chứ không phải ngay từ đầu đã xác định họ có tội để thu thập chứng cứ buộc tội họ. Thực tế có tình trạng suy nghĩ như vậy và khiến dẫn đến oan sai. Như vụ ông Nguyễn Thanh Chấn (Bắc Giang) là một ví dụ", ông Phan Trung Lý lấy ra ví dụ dẫn chứng.

Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật của Quốc hội Phan Trung Lý

Cũng có cùng quan điểm này, bà Lê Thị Thu Ba, Phó Trưởng Ban thường trực, Ban chỉ đạo cải cách Tư pháp Trung ương cho rằng tránh việc không chú ý đến tình tiết gỡ tội cho bị can bị cáo mà chỉ chứng minh phạm tội để buộc tội.

“Thực tế nhiều khi lỡ bắt rồi nên vẫn cố chứng minh để xử một tội cho tương xứng, điều đó khiến người ta treo lơ lửng trong khi thực tế họ không mắc phải. Như vậy là vi phạm quyền con người", bà Lê Thị Thu Ba nêu ý kiến.

Quan điểm này cũng nhận được sự đồng tình của Viện trưởng Viện nghiên cứu lập pháp của Quốc hội Đinh Xuân Thảo.

Ông Thảo cho rằng: "Nguyên tắc suy đoán vô tội là phải nghĩ đến tìm chứng cứ gỡ tội cho người ta. Pháp luật các nước quy định cơ quan điều tra ngoài việc đưa ra chứng cứ buộc tội thì cũng phải đưa ra chứng cứ ngoại phạm cho bị cáo".

Video ông Chấn đồi bồi thường 9,3 tỷ đồng 

Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình cũng nhận định việc áp dụng nguyên tắc suy đoán vô tội là để có lợi cho người dân.

Bên cạnh đó, đa số các ý kiến của Ủy ban Thường vụ cũng đồng tình về vấn đề bắt buộc phải ghi âm ghi hình khi hỏi cung bị can.

Ông Phan Trung Lý đề nghị nơi nào lấy cung điều tra phải ghi âm ghi hình chứ không phải chỉ ghi âm ở nơi trụ sở điều tra.

Ông Lý Phân tích: "Bởi luật hiện hành còn cho phép hỏi cung ở nơi khác. Ví dụ đối với bị cáo chưa thành niên thì luật cho phép hỏi cung tại nơi ở của bị can. Cho nên cần phải ghi âm ghi hình ở nơi hỏi cung, đồng thời bố trí máy ghi hình phải bao quát hết quá trình hỏi cung chứ ghi ở phạm vi nhỏ thì không đảm bảo.

Còn theo bà Lê Thị Thu Ba thì, ở những nơi không ghi âm ghi hình được thì khi hỏi cung bị can phải có mặt của Kiểm sát viên và luật sư. Như thế mới có người giám sát, chứ mỗi điều tra viên và bị can là không khách quan.

Đồng tình với quan điểm này, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình cho rằng, thống nhất với Ủy ban tư pháp Bắt buộc ghi âm, ghi hình khi hỏi cung.

Phạm Thịnh