'Nhạc sĩ Văn Ký ra đi nhẹ nhàng như cánh chim bay về miền khát vọng'

Lễ viếng nhạc sĩ Văn Ký diễn ra vào ngày 30/10/2020 (tức ngày 14 tháng 9 âm lịch) tại Nhà tang lễ Bộ Quốc phòng, số 5 Trần Thánh Tông – Hà Nội.

Nhạc sĩ Văn Ký qua đời lúc 9h20' sáng 26/10 tại Bệnh viện Hữu Nghị Hà Nội sau 10 ngày cấp cứu vì mắc bệnh tuổi già, hưởng thọ 92 tuổi. Đến tiễn đưa nhạc sĩ Văn Ký về nơi an nghỉ cuối cùng, nhiều nhạc sĩ như Chu Minh, Doãn Nho, Đỗ Hồng Quân, Anh Quân, Huy Tuấn, Quốc Trung, Dương Cầm.... cùng các ca sĩ: Tấn Minh, Trọng Tấn, Minh Ánh, Lan Anh, Khánh Linh... đã bày tỏ niềm tiếc thương, mất mát trước sự ra đi của người nhạc sĩ đáng kính, người gắn bó với nhiều bước tiến của đất nước với những đóng góp lớn cho nền âm nhạc Cách mạng Việt Nam. 

Ghi vào sổ tang, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Hội nhạc sĩ Việt Nam, Trưởng Ban lễ tang viết: "Vĩnh biệt một trong những cây đại thụ của nền âm nhạc cách mạng Việt Nam, người có công sáng lập tổ chức hội từ ngày đầu tiên (1957). Sự nghiệp âm nhạc đồ sộ và phong phú của ông - từ ca khúc, hợp xướng đến giao hưởng - là tài sản vô giá đối với lịch sử âm nhạc nước nhà".

NSND Nguyễn Quang Vinh, Quyền Cục trưởng Cục nghệ thuật biểu diễn bày tỏ niềm tiếc thương đối với nhạc sĩ Văn Ký:"Ngành nghệ thuật Việt Nam vô cùng thương tiếc. Chia tay người anh cả mẫu mực của nền nghệ thuật Việt Nam". 

Bà Trương Mỹ Hoa - Nguyên Phó Chủ tịch nước - gửi vòng hoa viếng nhạc sĩ. Bà Hoa có kỷ niệm gắn liền ca khúc "Bài ca hy vọng" của ông. Năm 1969, khi bị bắt giam ở nhà tù Côn Đảo, bà và các tù nhân nữ hát vang ca khúc để động viên tinh thần nhau.

Hơn 70 năm sáng tác, nhạc sĩ Văn Ký đã có nhiều đóng góp to lớn với hơn 400 tác phẩm thanh nhạc trải dài cả khí nhạc, nhạc múa, ca kịch... Những ca khúc của ông luôn có tính khái quát cao và có giá trị lâu dài, vượt thời gian, trở thành những tác phẩm kinh điển của nền âm nhạc Việt Nam.

Với giai điệu đẹp, ca từ giàu chất thơ, những ca khúc của ông mang đến những rung cảm sâu sắc mạnh mẽ mà lại lấp lánh chất trữ tình trong sáng, thiết tha. Đặc biệt ca khúc "Bài ca hy vọng" đã trở thành biểu tượng của niềm lạc quan tin tưởng vào sự nghiệp đấu tranh chính nghĩa của dân tộc, tương lai tươi sáng của đất nước.

Trong điếu văn đọc lúc 12h45 phút, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân gọi tác phẩm "Bài ca hy vọng" là "biểu tượng của niềm tin trong sự nghiệp đấu tranh vì chính nghĩa của dân tộc". Mượn hình ảnh cánh chim trong tác phẩm, Đỗ Hồng Quân đọc lời tiễn biệt: "Ông ra đi nhẹ nhàng như cánh chim bay về miền khát vọng. Bài ca hy vọng, Bay lên Việt Nam mãi là ước vọng của ông hướng đến những giá trị cao cả trong âm nhạc và cuộc đời".

Trong ký ức của những nhạc sĩ là đồng nghiệp, bạn bè thân thiết, nhạc sĩ Văn Ký là một người hiền lành, chan hoà, có phong cách giản dị, đôn hậu. Nhạc sĩ Chu Minh xúc động chia sẻ về kỷ niệm với nhạc sĩ Văn Ký: "Tôi và anh Văn Ký gặp nhau khi cùng đi công tác trên Tây Bắc. Thời gian ở mảnh đất này, anh đã sáng tác nên ca khúc Cô giáo Tày cầm đàn lên đỉnh núi. Đây là ca khúc tôi thích nhất trong những sáng tác của anh Văn Ký bởi giai điệu, ca từ rất đẹp.

Sau này khi tôi công tác ở trường còn anh ở Hội nhạc sĩ Việt Nam thì ít có thời gian gặp gỡ. Nhưng đối với chúng tôi, anh Văn Ký luôn là người anh cởi mở, giản dị, quan tâm đến các thế hệ trẻ". 

Bất ngờ trước sự ra đi của nhạc sĩ Văn Ký, ca sĩ Lan Anh xúc động tại lễ tang: "Tôi cảm thấy rất buồn, thương tiếc khi thời gian gần đây, thế hệ các nhạc sĩ ra đi. Gần đây khi đến thăm, tôi thấy bác vẫn còn khoẻ nên không nghĩ bác sẽ ra đi sớm như vậy. Trong ấn tượng của Lan Anh, bác Văn Ký là người lúc nào cũng nhẹ nhàng, tình cảm.

Là ca sĩ thể hiện những tác phẩm của nhạc sĩ Văn Ký nhiều nhất, Lan Anh chia sẻ kỷ niệm: "Bác cho tôi biết ý nghĩa của Bài ca hy vọng. Thời sinh viên, tôi chỉ cảm nhận nhạc phẩm có giai điệu hay, ca từ trong sáng, bay bổng. Sau khi biết bài hát từng là nguồn động lực lớn của nhiều tù nhân chính trị, tôi hát với tâm thế khác, có thêm sự hào sảng, niềm tự hào. Đây là một trong những ca khúc tôi không bao giờ chán dù biểu diễn nhiều lần. Mỗi khi hát, tôi đều cảm thấy yêu đời, yêu cuộc sống hơn". 

Dù biết rằng vì tuổi già, sức yếu phải ra đi nhưng những tác phẩm của nhạc sĩ Văn Ký sẽ luôn còn mãi với thế hệ các nhạc sĩ, ca sĩ và công chúng.

Ca sĩ Tấn Minh, Giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long bày tỏ niềm thành kính: "Nhạc sĩ Văn Ký là tượng đài của nền âm nhạc Việt Nam. Ông là một trong những nhạc sĩ gạo cội không còn nhiều. Những tác phẩm của ông có giá trị để lại muôn đời sau và có sức ảnh hưởng lớn đến cộng đồng. Tôi tin chắc rằng, các thế hệ sau này vẫn tìm đến các tác phẩm có giá trị như thế này. Cá nhân tôi là thế hệ con cháu chỉ biết nói rằng vô cùng yêu mến và khâm phục tài năng của nhạc sĩ Văn Ký".

Nhạc sĩ Văn Ký, tên đầy đủ là Vũ Văn Ký, sinh ngày 1/8/1923 tại xóm Nhì, xã Liên Minh, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. Ông nổi tiếng với những ca khúc "Bình Trị Thiên quật khởi", "Cô giáo Tày cầm đàn lên đỉnh núi", "Nha Trang mùa thu lại về", "Trời Hà Nội xanh", "Hà Nội mùa xuân",....

Tác phẩm nổi tiếng nhất của ông, "Bài ca hy vọng" - ra đời năm 1958, gắn với tên tuổi nhiều giọng ca như Trung Kiên, Lê Dung, Quang Thọ, Lan Anh, Khánh Linh,...

Ở tuổi hơn 90, trước diễn biến COVID-19, ông phổ nhạc bài thơ "COVID phải lùi xa" của tác giả Lê Chín. Ông nói trong chương trình "Cuộc sống vẫn tiếp diễn", phát sóng hồi tháng 5: "Tôi vẫn yêu cuộc sống, vẫn muốn mọi người hát lên những âm điệu tươi trẻ".

Với những đóng góp không mệt mỏi cho nền âm nhạc cách mạng Việt Nam, nhạc sĩ Văn Ký đã được Nhà nước tặng thưởng nhiều huân huy chương cao quý.

Năm 2011, ông đã được phong tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật cùng Huân chương Kháng chiến hạng Nhất, Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng, và nhiều huy chương của các ngành, đoàn thể. Ông là một trong những nhạc sĩ sáng lập ra Hội Nhạc sĩ Việt Nam (năm 1957) và công tác tại đây cho đến khi nghỉ hưu với nhiều cương vị quan trọng: Uỷ viên Ban chấp hành, Uỷ viên Ban thường vụ, Chánh Văn phòng, Thường trực Hội nhạc sĩ Việt Nam.

Nhạc sĩ Văn Ký có năm người con, một người đã mất. Hai con trai - anh Vũ Chí Nguyện và Vũ Ngọc Hà - nối nghiệp nhạc sĩ. Vợ nhạc sĩ Văn Ký qua đời từ 12 năm trước.

Trên nền nhạc “Bài ca hy vọng", gia đình nhạc sĩ Văn Ký cùng người thân, bạn bè đã đi vòng quanh linh cữu để tiễn biệt ông lần cuối cùng. Thi hài nhạc sĩ sẽ được chôn cất tại nghĩa trang quê ông ở Vụ Bản, Nam Định.