Điều trị bướu nhân tuyến giáp bằng sóng cao tần

Trước đây, đối với nhân tuyến giáp lành tính thường được điều trị nội khoa (dùng thuốc), phẫu thuật cắt nhân tuyến giáp (nội soi hoặc mổ mở). Hiện nay, việc điều trị nhân tuyến giáp lành tính có thể được thực hiện bằng sóng cao tần.

Đây là phương pháp sử dụng dòng điện tần số cao để giảm kích thước các nhân tuyến giáp lành tính mà không cần phẫu thuật. Khi người bệnh tham gia phương pháp này sẽ được gây tê tại chỗ mà không cần gây mê toàn thân, bác sĩ chọc một mũi kim vào khối u để đốt bằng sóng cao tần dưới hướng dẫn của siêu âm, thời gian đốt chỉ khoảng 20 - 30 phút.

Phương pháp này có ưu điểm vượt trội so với phương pháp mổ thông thường là:

-  Độ an toàn cao

-  Hầu như không gây biến chứng

-  Không để lại sẹo

-  Đảm bảo tính thẩm mỹ

-  Không ảnh hưởng chức năng tuyến giáp

-  Không phải dùng thuốc hormon thay thế sau điều trị như các phương pháp khác

-  Tiết kiệm thời gian và chi phí điều trị…

Bướu nhân tuyến giáp là gì?

· Bướu nhân tuyến giáp còn gọi là u tuyến giáp, là tình trạng thay đổi cấu trúc, chức năng của tuyến giáp.

· Đây là tổn thương thường gặp trong cộng đồng khám lâm sàng, phát hiện 4 - 7% dân số, nữ mắc nhiều gấp 5 lần nam giới.

· Tỷ lệ phát hiện được bằng siêu âm lớn hơn rất nhiều, dao động từ 19 - 67% tùy nhóm nghiên cứu và tăng lên ở người già, ước tính xấp xỉ 50% số người trên 60 tuổi có bướu nhân tuyến giáp, tuy nhiên, chỉ có khoảng 1/20 số này là ác tính.

· Có 2 loại bướu nhân tuyến giáp: đơn nhân và đa nhân.

· Người ta thường chỉ sờ thấy các nhân lớn, nằm gần bề mặt; còn các nhân nhỏ có đường kính dưới 1cm rất khó bị phát hiện khi khám bằng tay, phải nhờ đến siêu âm.

· Trong một số trường hợp, nhân tuyến giáp lành tính có thể không phát triển hoặc nhỏ đi. Đa số các nhân tuyến giáp lành tính tiến triển rất chậm.

· Khi được chẩn đoán chính xác là nhân lành tính và theo dõi tái khám sức khỏe đều đặn, người bệnh có thể sống chung với nó.

Biểu hiện của bệnh bướu nhân tuyến giáp

· Thường bệnh được phát hiện khi nhân đã lớn, nhìn rõ từ bên ngoài, sờ vùng trước cổ có một hoặc nhiều nhân.

· Các nhân này có thể phát triển từ vùng của tuyến giáp bị viêm hoặc một thùy tuyến giáp bị teo bẩm sinh, thùy còn lại sẽ phì đại để bù trừ và phát triển thành nhân giáp...

· Tuy nhiên, nếu nhân phát triển lớn, nó có thể gây chèn ép tại chỗ, dẫn đến khó nuốt, nuốt vướng, có cảm giác tắc nghẹn hoặc khàn tiếng, thay đổi giọng nói.

· Trong một số trường hợp, nhân tuyến giáp hoạt động quá mức, gia tăng sản xuất hormon tuyến giáp gây rối loạn chuyển hóa trong cơ thể khiến người bệnh có biểu hiện cường giáp như mệt mỏi và yếu cơ, sụt cân hoặc tăng cân, tim đập nhanh, rối loạn giấc ngủ, sợ nóng, ra nhiều mồ hôi...

Vậy khi nào người bệnh nên đến gặp bác sĩ?

· Người bệnh tự phát hiện thấy vùng cổ to ra hoặc thấy khối tại vùng cổ

· Có biểu hiện như: nói khàn, nuốt nghẹn, khó thở, đau vùng cổ

· Người bệnh có các yếu tố nguy cơ: tiền sử gia đình có người bị ung thư tuyến giáp, đã có nhân tuyến giáp, tiền sử chiếu xạ tại vùng cổ.

Các xét nghiệm để chẩn đoán

Xét nghiệm sinh hóa:

Đầu tiên là đo nồng độ các hormon tuyến giáp là FT3, FT4 và TSH. Đa số các trường hợp bướu nhân có xét nghiệm hormon bình thường; nếu nồng độ hormon tăng hoặc giảm so với giá trị bình thường, người bệnh sẽ được bác sĩ đánh giá, chỉ định thêm các xét nghiệm để phát hiện các bệnh lý về tuyến giáp có cường giáp hoặc suy giáp.

Siêu âm tuyến giáp:

Siêu âm có nhiều giá trị khác nhau để đánh giá nhân tuyến giáp: phát hiện chính xác các nhân không khám thấy trên lâm sàng ; đánh giá đầy đủ đặc điểm của nhân tuyến giáp: số lượng, vị trí, kích thước, tính chất nhân giáp (đa phần các nhân giáp dạng hỗn hợp hoặc tổ chức đặc có nguy cơ ác tính nhiều hơn là nhân dạng nang).

Ngoài ra, siêu âm tuyến giáp còn có giá trị trong hỗ trợ chẩn đoán là chọc hút tế bào tuyến giáp dưới hướng dẫn của siêu âm và điều trị là hút dịch, tiêm cồn, điều trị laser cùng theo dõi hiệu quả điều trị. Dưới hướng dẫn của siêu âm có thể làm giảm tỷ lệ kết quả chọc hút tế bào không xác định từ 15% xuống 4%.

Chọc hút tế bào tuyến giáp bằng kim nhỏ dưới hướng dẫn của siêu âm

Đây là kỹ thuật đơn giản nhưng rất có giá trị vì nó có thể cung cấp các thông tin trực tiếp và đặc hiệu về một nhân tuyến giáp. Chọc hút tế bào tuyến giáp bằng kim nhỏ dưới hướng dẫn của siêu âm được chỉ định khi có nhân tuyến giáp ≥ 5mm và kết quả thăm dò tế bào học nhân giáp giúp lựa chọn chỉ định điều trị

Kết quả chọc hút tế bào tuyến giáp có thể có 4 dạng:

· Ác tính (dương tính): khoảng 4 – 5 % các trường hợp, có thể là ung thư thể nhú, ung thư thể nang, ung thư thể tủy và ung thư thể không biệt hóa.

· Lành tính (âm tính): chiếm khoảng 69 – 74% với các dạng như bướu keo, viêm tuyến giáp Hashimoto, viêm tuyến giáp bán cấp, nang tuyến giáp.

· Nghi ngờ (không xác định): Quá sản nang, quá sản tế bào Hurthle, và các kết quả khác nghi ngờ (nhưng không khẳng định) ung thư.

· Không xác định: Hoặc chỉ thấy tế bào bọt (Foam cell), hoặc chỉ thấy dịch nang, hoặc có quá ít tế bào, hoặc quá nhiều hồng cầu hoặc làm khô quá mạnh. Những trường hợp này nên chọc hút tế bào lại dưới hướng dẫn của siêu âm.

Xác định bướu nhân tuyến giáp lành hay ác tính

· Siêu âm vùng cổ giúp xác định vị trí, kích thước và số lượng một hay nhiều nhân tuyến giáp;

· Phân biệt các nhân là u nang chứa dịch đặc hay lỏng.

· Tuy nhiên, siêu âm khó có khả năng phân biệt các nhân đó là lành tính hay ác tính.

Bệnh viện đa tỉnh Phú Thọ là bệnh viện tuyến tỉnh đi đầu trong việc áp dụng những kỹ thuật cao, kỹ thuật mới, kỹ thuật ít xâm lấn giúp cho việc chẩn đoán và điều trị cho người bệnh đạt hiệu quả cao, trong đó có kỹ thuật đốt sóng cao tần điều trị bướu nhân tuyến giáp lành tính. Mọi chi tiết xin liên hệ tư vấn Bác sĩ Trần Quang Lục - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ - Điện thoại: 0989966337.

BS. Quang Lục