(VTC News) - Nợ của các “ông lớn” là vấn đề thường xuyên được nhắc tới nhưng không phải ai cũng quan tâm đến sự cấp bách khi các khoản nợ hàng trăm tỷ đồng sắp đến ngày đáo hạn đang đe dọa doanh nghiệp.
“Bom” nợ đáo hạn sắp nổ
Điển hình là các khoản nợ sắp đến hạn của Quốc Cường Gia Lai (QCG - Hose). Công ty bất động sản gây ồn ào với “tên tuổi” của Cường đô la - cái tên được tìm kiếm trên google nhiều hơn cả các siêu sao showbiz Việt. Tuy nhiên, khác với tên tuổi của “cậu ấm” (Cường đô la là con của bà Nguyễn Thị Như Loan - Chủ tịch HĐQT của Quốc Cường Gia Lai), Quốc Cường Gia Lai kinh doanh bết bát như bao công ty bất động sản khác trên sàn chứng khoán.
Hiện QCG đang phải đối mặt với khoản nợ gần 3.000 tỷ đồng. Sẽ là không quá lo ngại nếu khoản nợ đó không sắp đến ngày đáo hạn.
Cụ thể, QCG đang phải đối mặt với khoản nợ sắp đến ngày phải trả lên tới hơn 241 tỷ đồng. Trong đó, cuối tháng này, QCG phải trả 55,5 tỷ đồng (lãi suất 17%/năm) cho Ngân hàng liên doanh Việt - Nga - Chi nhánh Đà Nẵng. Ngày 21/7/2012, hợp đồng vay vốn 26 tỷ đồng với Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai đáo hạn,… Tới cuối năm nay, QCG phải thanh toán 51,7 tỷ đồng cho Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh 1.
Như vậy, tới cuối năm nay, QCG phải trả nợ ngân hàng hơn 214 tỷ đồng, trong đó khoản “nóng nhất” là hai hợp đồng đáo hạn trị giá hơn 80 tỷ đồng trong tháng 6 và tháng 7/2012. Trong khi đó, tiền mặt của QCG chỉ hơn 9 tỷ đồng.
Quốc Cường Gia Lai là một trong các doanh nghiệp đang phải đối mặt với nợ đáo hạn.
Một “con nợ khủng” thường xuyên được điểm danh trong thời gian này là Công ty cổ phần Sông Đà - Thăng Long (STL - HNX). STL khiến nhà đầu tư giật mình với khoản nợ khổng lồ với đơn vị tính bằng nghìn tỷ đồng. Nhưng sẽ còn nghiêm trọng hơn khi biết rằng “bom” nợ sắp nổ khi khoản vay ngắn hạn của STL lên tới hơn 1.000 tỷ đồng.
Trong báo cáo tài chính, STL không công bố thời gian đáo hạn nợ nhưng rõ ràng, trong năm nay, STL khó tránh khỏi việc phải thanh toán cả nghìn tỷ đồng. Tiền mặt của STL chỉ còn hơn 13 tỷ đồng, các khoản phải thu chỉ hơn 80 tỷ đồng. Vì vậy, dòng tiền sẵn có chẳng thấm vào đâu so với nợ phải trả.
Một công ty ngập nợ khác chính là Công ty Cổ phần Y Dược phẩm Vimedimex (VMD - HNX). Vay ngắn hạn và các khoản vay dài hạn đến hạn trả nợ của VMD lên tới hơn 613 tỷ đồng mà tiền mặt chỉ hơn 81 tỷ đồng.
Không chỉ đại gia ngành bất động sản và dược bị nợ “hành”, đại gia ngành tiêu dùng là Công ty Cổ phần Cà phê An Giang (AGC - Hose) cũng quay cuồng trong nợ ngắn hạn. Theo báo cáo tài chính quý I/2012, nguồn vốn chủ sở hữu cuối quý I/2012 của AGC - Hose là âm 63,67 tỷ đồng, dư nợ phải trả cuối quý I là 449,36 tỷ đồng trong đó vay, nợ ngắn hạn là 384,83 tỷ đồng.
AGC không thuyết minh cụ thể AGC đang vay, nợ ngân hàng nào nhưng trong số 353,88 tỷ đồng dư nợ vay ngắn hạn thì có 100 tỷ đồng là trái phiếu chuyển đổi và 253,88 tỷ đồng vay ngân hàng.
Gây xôn xao dư luận gần đây chính là khoản nợ của Tập đoàn Sông Đà. Theo kế hoạch trả nợ năm 2012, phần vốn phải trả Ngân hàng Natixis (CH Pháp) là khoảng 437 tỷ đồng. Kế hoạch vay này gồm 03 kỳ: kỳ ngày 22/6/2012, kỳ ngày 22/12/2012 và kỳ ngày 22/6/2013.
Hiện Tập đoàn Sông Đà hiện đang gặp khó khăn trong việc cân đối vốn trả nợ các ngân hàng nước ngoài do một khoản nợ lớn từ công ty thành viên – công ty cổ phần xi măng Hạ Long. Trong khi đó, gương mặt có khoản nợ “khủng” 15.600 tỷ đồng (bầu Đức giải trình là… chỉ 6.000 tỷ đồng) cũng chỉ phải đối mặt với nợ “nóng” gần 3,5 tỷ đồng.
Tháo “ngòi nổ” bằng cách nào?
Trong giai đoạn khó khăn như hiện nay, nhiều doanh thu của nhiều doanh nghiệp chỉ đủ trả lãi chứ chưa tính đến nợ gốc. Chính vì vậy, nhiều hợp đồng trị giá trăm tỷ đồng tới ngày đáo hạn thực sự là thách thức lớn với doanh nghiệp.
Mới đây, Bộ Xây dựng vừa có văn bản đề nghị Bộ Tài chính có ý kiến trình Thủ tướng Chính phủ chấp thuận cho Tập đoàn Sông Đà vay từ Quỹ tích lũy trả nợ nước ngoài Bộ Tài chính để trả nợ Ngân hàng Natixis (CH Pháp).
Như vậy, nếu Chính phủ “gật đầu”, áp lực nợ của Tập đoàn Sông Đà sẽ nhẹ đi rất nhiều. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng “may mắn” như Tập đoàn Sông Đà. Họ phải tự thân vận động để thoát khỏi “vũng lầy” nợ nần.
Bà T, Giám đốc một công ty chứng khoán có trụ sở tại Hà Nội cho biết khi vay nợ, các doanh nghiệp đã có kế hoạch trả nợ. Trong đó, cách phổ biến nhất là dùng nợ “đắp” nợ. Các doanh nghiệp phát hành trái phiếu thường lấy tiền trả nợ đáo hạn. Họ thường viện cớ cần tiền cho dự án A,B,C nào đó nhưng thực chất là trả nợ ngân hàng.
Có nhiều phương án tìm kiếm dòng tiền trả nợ nhưng không dễ thực hiện.
Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế chưa có nhiều biến chuyển rõ nét như hiện nay, phát hành trái phiếu cũng đang gặp nhiều khó khăn. Trái phiếu thực chất cũng chỉ là một khoản nợ. Không có tài sản đảm bảo, doanh nghiệp khó tìm được dòng tiền.
Doanh nghiệp còn “phao” trái phiếu chuyển đổi và phát hành thêm cổ phiếu. Tuy nhiên, doanh nghiệp cũng khó kiếm được tiền từ kênh này vì cổ đông hiện hữu không ai muốn mua nữa, phát hành riêng lẻ thì không có đủ hấp dẫn nhà đầu tư khác.
Có một biện pháp đang được doanh nghiệp chờ mong nhưng dường như rất khó xảy ra đó là tiêu thụ được hàng hóa. Hiện nay, hàng tồn kho của doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp bất động sản đang ở mức báo động.
Có thể kể ra một số doanh nghiệp có chỉ số hàng tồn kho cao ngất ngưởng. Tính đến 31/3/2012, hàng tồn kho của STL là 1.086 tỷ đồng, của QCG là 3.350 tỷ đồng, của VMD là 1.782 tỷ đồng,… Thậm chí, có ông lớn trong ngành bất động sản đang đau đầu khi trị giá hàng tồn kho lên tới hơn 10.000 tỷ đồng.
Nếu giải phóng được lượng hàng tồn kho khổng lổ này, rõ ràng khoản nợ trăm tỷ không thể làm khó được các doanh nghiệp. Tuy nhiên, làm thế nào để bán được hàng lại đang là vấn đề nhức nhối. Bà T cho biết mặc dù lãi suất đang giảm nhưng chưa xuống đến vùng hấp dẫn, các ngân hàng cũng chưa thực sự mặn mà với cho vay bất động sản. Trong khi đó, nhà đầu tư lại chờ đợi giá bất động sản giảm sâu hơn nữa mới quyết định mua vào. Chính vì vậy, kỳ vọng tiêu thụ được hàng để lấy tiền trả nợ ngân hàng của các doanh nghiệp dường như rất khó khả thi.
Bà T nhận xét, nếu đã dùng mọi cách mà vẫn không có dòng tiền trả nợ, doanh nghiệp đành cố chây ỳ thành nợ xấu. Tuy nhiên, nợ xấu có thể gây thêm nhiều khó khăn cho doanh nghiệp vì thông thường các ngân hàng thường “phạt” nợ quá hạn lên tới 150%/năm thay vì con số lãi suất khoảng 17%, 18% được ký kết trong hợp đồng.
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa các doanh nghiệp đã “đường cùng” với nợ đáo hạn. Ví dụ, đại gia ngập nợ Bình An bất ngờ được Công ty CP Đầu tư và Khai thác Công trình Giao thông 584 “cứu” vào phút chót.
Khánh Vân
Bình luận