“Muốn chương trình hay, phóng viên phải đặt mình vào vị trí của người xem để biết họ cần gì”, đó là lời chia sẻ của trưởng phòng Thời sự nông thôn kênh VTC16 Phạm Văn Trung. Kể từ khi kênh Tam nông ra đời, những phóng viên của phòng Thời sự đã luôn tâm niệm như thế. Và với 9 bản tin mỗi ngày, họ đã thực sự tạo được sự đồng điệu với khán giả của mình.
14 phóng viên, 9 bản tin
Có 14 phóng viên, BTV nhưng phải thực hiện tới 9 bản tin lên sóng mỗi ngày đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn của cả phòng Thời sự kênh Tam nông. Mỗi ngày phòng có hai bản tin 30 phút (phát sóng vào lúc 11h30 và 18h30) mang đến cho khán giả những thông tin nóng hổi về mọi lĩnh vực Kinh tế, Chính trị, Xã hội, Y tế, Giáo dục, Khoa học Kỹ thuật… liên quan đến nông nghiệp, nông thôn, nông dân. Tuy rằng, các mảng đề tài rất rộng nhưng thông tin mũi nhọn vẫn là tất cả những gì gắn đến đời sống dân sinh của bà con nông dân.
Bên cạnh đó là hai bản tin Thị trường nông sản 10 phút (phát sóng vào 12h00 và 19h40) cung cấp những thông tin về giá cả, thị trường và những yếu tố tác động đến thị trường. Trưởng phòng Thời sự nông thôn cho biết, đây là 2 bản tin mang tính định hướng cao, giúp cho bà con nắm bắt kịp thời và lựa chọn hình thức sản xuất phù hợp. Đây cũng là bản tin nằm trong chương trình hợp tác với kênh truyền hình chuyên biệt về nông nghiệp, nông thôn của Mỹ. 
Chia sẻ về đối tượng khán giả đặc thù của mình, anh Phạm Văn Trung cho biết, khác với bà con nông dân miền Nam, bà con nông dân miền Bắc ít có thói quen đọc báo giấy mỗi ngày. Chính vì thế, chuyên mục Điểm báo 5 phút, phát sóng vào lúc 12h20 thực tế là “đọc báo” thay cho bà con. Ở đây, những thông tin về Nông nghiệp, nông thôn, nông sản… được các BTV điểm lại, giúp cho người xem có thể nắm được những thông tin chính trong ngày.
Hai bản tin thời tiết nông vụ lúc 6h15 và 18h20 cũng cần thiết với khán giả không kém khi nó không chỉ cung cấp thông tin về thời tiết đơn thuần mà còn đưa ra các dự báo, phát hiện sâu bệnh, tham khảo ý kiến chuyên gia… Đồng thời đưa ra các biện pháp phòng chống sâu bệnh hay các hệ lụy do thời tiết mang lại làm ảnh hưởng đến mùa màng. Khác với các bản tin thời tiết thông thường, bản tin thời tiết nông vụ đưa ra thời gian dự đoán tới những 5 ngày để bà con chủ động ứng phó. Bản tin có sự tham gia cố vấn của các cộng tác viên là các chuyên gia tư vấn. Họ chính là những người luôn luôn đồng hành cùng chương trình, đồng hành với bà con nông dân trong suốt quãng thời gian từ những ngày kênh VTC16 lên sóng cho đến tận bây giờ.
Đặc biệt, trong 9 bản tin của phòng thời sự, bản tin Thời tiết biển và ngư trường (phát sóng lúc 12h10 phút hàng ngày) không chỉ là điểm nhấn trong hệ thống chương trình của phòng mà còn là bản tin đầu tiên về biển và môi trường hợp tác với viện nghiên cứu biển Hải Phòng phát sóng trên truyền hình dành riêng cho bà con ngư dân. Đây là bản tin chuyên biệt về biển phục vụ khai thác đánh bắt hải sản. Nhờ có các nghiên cứu, đánh giá và dự báo của các chuyên gia mà ngư dân biết có thể khai thác vùng biển nào để thu hoạch lớn. Đúng như mong muốn của những người làm chương trình, đặt địa vị mình vào khán giả để biết họ cần gì, Thời tiết biển và ngư trường thực sự là người bạn cần thiết cho mỗi ngư dân trước mỗi lần ra khơi.
Chương trình Lao động việc làm (phát sóng vào 20h20 hàng ngày) cũng là chương trình có ý nghĩa rất thiết thực với bà con nông dân. Với 10 phút phát sóng mỗi ngày, chương trình đưa tin về thị trường lao động việc làm, về vấn đề đào tạo nghề, cả nông nghiệp và phi nông nghiệp; về xuất khẩu lao động; những cách làm, mô hình đào tạo nghề hiệu quả hay những bất cập trong đào tạo nghề hiện nay. Bên cạnh đó còn có phóng sự ngắn tư vấn nghề, thu nhập, học nghề ở đâu…
Ngoài ra, phòng còn đảm nhiệm thực hiện chương trình Đối thoại chính sách tam nông. Đối thoại với các khách mời là những nhà quản lý, nhà nghiên cứu, nhà khoa học… liên quan đến chính sách Nông nghiệp- Nông thôn.
Với 14 phóng viên và CTV thường xuyên, đội ngũ những người làm chương trình đã phải rất nỗ lực để 9 bản tin chạy thông suốt mỗi ngày. Bên cạnh những thuận lợi là được sự giúp đỡ nhiệt tình từ các chuyên gia và sự ủng hộ của bà con nông dân, những người làm thời sự giữa một kênh chuyên biệt như thế này cũng đã gặp phải vô vàn khó khăn. Trong rất nhiều những khó khăn của người làm thời sự nói chung, còn có những khó khăn rất đặc thù của kênh Tam nông.
Những khó khăn của người làm Thời sự Tam nông
Khó khăn đầu tiên khiến anh Trung vừa kể vừa… cười ấy là việc số lượng phóng viên nữ của phòng thời sự chiếm tới 2/3 nhân sự của phòng. Hệ quả của việc “âm thịnh dương suy” này đối với phòng thời sự này là sau hai năm tuyển vào, nhiều phóng viên nữ lập gia đình, sinh con. Mỗi một phóng viên nghỉ là công việc phải chia đều lên những phóng viên còn lại. Nhân sự đã ít, việc lại nhiều nên khó khăn lại thêm phần khó khăn.
“Thế nên mới có câu chuyện đùa của phòng thời sự là ai muốn đẻ thì phải đăng ký với… trưởng phòng”, anh Trung hóm hỉnh cười. Chưa kể phóng viên nữ thì… mau nước mắt. Bù lại, sự nhạy cảm của họ lại góp phần làm cho các phóng sự đặc biệt các phóng sự về bà con miền núi, vùng sâu, vùng xa thêm mềm mại hơn. “Chẳng hạn như phóng sự về trẻ em vùng cao gặp hoàn cảnh đáng thương nhân dịp 1-6, cô phóng viên làm chương trình này sau khi xem lại để xử lý hậu kỳ thì vừa xem vừa khóc. Điều ấy cho thấy, phóng viên của chúng tôi đã sống đời sống của người nông dân một cách chân thành, cộng với đam mê công việc”, anh Phạm Văn Trung chia sẻ.
Một thuận lợi nhưng đồng thời cũng là một khó khăn khác của kênh ấy là đội ngũ phóng viên còn rất trẻ. Trẻ thì năng động, nhanh nhẹn, không ngại khó ngại khổ. Ấy thế nhưng cũng vì trẻ, kinh nghiệm tác nghiệp chưa nhiều, khả năng phát hiện đề tài còn hạn chế. Tuy nhiên, để bù đắp những hạn chế này, mỗi tuần phòng thời sự lại có một buổi sinh hoạt nghiệp vụ mời những nhà báo có kinh nghiệm về chia sẻ kỹ năng cũng như góp ý cách chọn đề tài, cách triển khai, nội dung phỏng vấn, viết lời bình ra sao. Thậm chí, các phóng viên cũng có thể đề xuất đề tài để được giảng viên tư vấn… 
Ngoài ra, mỗi tuần phòng duy trì một cuộc họp giao ban rút kinh nghiệm trong tuần và bàn về đề tài sẽ triển khai trong tuần tới. Nhờ vậy mà phóng viên của phòng thời sự nói riêng và kênh nói chung tiến bộ rõ nét mỗi ngày. Có lẽ, chưa có kênh nào mà đội ngũ trưởng phòng, trưởng ban và chủ nhiệm chương trình lại trẻ và trưởng thành nhanh như VTC16.
Khó khăn của phòng còn đến từ những điều kiện khách quan khác nữa. Hiện nay kênh có gần 40 mũ chương trình, trong điều kiện một kênh truyền hình còn trẻ, cơ sở vật chất kỹ thuật còn hạn chế trong khi đó do đặc thù của công việc, phóng viên phải tác nghiệp chủ yếu ở vùng sâu, xa, dài ngày. Khó tránh khỏi có những đề tài muốn triển khai mà chưa triển khai ngay được. Rồi phải kể đến việc vì tác nghiệp ở vùng sâu, xa là chính cho nên điều kiện tác nghiệp, ăn, nghỉ gặp nhiều khó khăn.
Các cụ nói “cái khó, ló cái khôn” quả không sai. Trong điều kiện khó khăn như vậy, phòng thời sự đã tìm thấy sự hợp tác của các phòng, ban và các đài địa phương khác. Hiện nay, VTC16 đã có sự hợp tác của khoảng 20 đài địa phương như Quảng Trị, Quảng Bình, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Kiên Giang, Cà Mau và nhiều tỉnh phía Bắc. Sự hợp tác này giúp cho cân bằng nội dung vùng miền trong các chương trình của kênh. Ngoài ra, phòng thời sự cũng có thể tìm thấy sự hỗ trợ từ các ban khác trong kênh như phòng Chuyên đề, phòng Khoa giáo… Anh Trung đùa, “phòng thời sự nhưng cũng là phòng ngoại giao, quan hệ rộng nhất kênh”.
Mỗi lần nói về khó khăn, những người làm chương trình lại nói, “thôi nói về khó khăn làm gì, đã là phóng viên ở đâu, chương trình nào chẳng vất vả, bận rộn cơ chứ”. Không có ngày nghỉ, thậm chí vào ngày Báo chí cách mạng 21-6 “nhận được lời chúc của mọi người, chúng tôi cũng không dám nhận vì tôi nghĩ rằng, ngày ấy nên dành để chúc mừng và cảm ơn những người đã chịu đựng mình. Họ mới là những người vất vả nhất”, anh Trung nói. Tuy nhiên, tôi lại có cách nghĩ khác, nói ra khó khăn không phải để chúng ta “kể khổ” mà là để thấy rằng, mọi người đều có quyền tự hào với những gì mình đã vượt qua, đã mang đến cho những khán giả trung thành và luôn tin tưởng mình.
Minh Minh
Bình luận