(VTC News) – Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội tại phiên họp thứ hai, Quốc hội khóa XIII.
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát giải trình 2 nhóm vấn đề, gồm: việc thực hiện chính sách đầu tư cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn, xây dựng nền nông nghiệp công nghệ cao, phát triển thị trường xuất khẩu và tạo dựng thương hiệu cho nông sản xuất khẩu của Việt Nam, giải pháp giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, thiên tai, lũ lụt; giữ 3,8 triệu ha diện tích đất trồng lúa.
Diện tích rừng trồng khả quan
Trước đó, Bộ trưởng Cao Đức Phát có văn bản trả lời chất vấn của Ủy viên thường trực Ủy ban Các vấn đề xã hội Nguyễn Thị Khá liên quan đến vấn đề cho nước ngoài thuê đất trồng rừng.
Trả lời chất vấn của ĐB Khá, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết: Tính đến hết tháng 8.2010 cả nước có tám dự án trồng rừng có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài với tổng diện tích như trên, tuy nhiên chính quyền địa phương mới hợp đồng cho các nhà đầu tư nước ngoài thuê 18.571ha.
Một số được miễn thuế đất 11 năm hoặc toàn bộ thời gian dự án. Qua rà soát, chỉ phát hiện tại tỉnh Lạng Sơn có một số diện tích đất giao trùng với đất đã giao cho dân và khu vực phòng thủ của huyện. Tuy nhiên, UBND tỉnh đã thống nhất với nhà đầu tư loại bỏ toàn bộ diện tích thuộc năm xã biên giới, khu vực điểm cao quân sự, khu vực chồng lấn, khu vực rừng nguyên liệu ra khỏi phạm vi dự án.
Đại biểu Nguyễn Thị Khá (Trà Vinh) đặt câu hỏi: Với việc chặt phá rừng bừa bãi, khai thác nước ngầm bừa bãi, quy hoạch treo, tác động của biến đổi khí hậu thì có giải pháp nào để ngăn chặn và giữ 3,8 triệu ha đất lúa trong những hoàn cảnh khó khăn như vậy?
Trả lời về vấn đề bảo vệ đất lúa, Bộ trưởng Phát cho biết: Đây là vấn đề lớn, đất lúa giảm có nhiều yếu tố, cả tự nhiên và con người. Cần phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, hạn chế mức tối thiểu tác động của biến đổi khí hậu và nước biển dâng, hạn chế lấy đất nông nghiệp chuyển sang phi nông nghiệp...
ĐB Nguyễn Ngọc Hòa chất vấn: Xin bộ trưởng làm rõ, hợp tác của người nông dân một cách tự phát hay Nhà nước có tác động, tham mưu hay có chính sách để thúc đẩy quá trình hợp tác này? Đối với vấn đề nông sản nhập khẩu, khi nào có hàng rào kỹ thuật để bảo vệ nông sản trong nước?
Bộ trưởng Phát khẳng định: Không phải tự phát mà ngành nông nghiệp đã liên tục rà soát, hướng dẫn nông dân hình thành các vùng trồng cao su, cà phê, chè, đầu tư xây dựng hệ thống thủy lợi, hướng dẫn nông dân áp dụng khoa học kỹ thuật.
Khi nào có hàng rào kỹ thuật, ngoài việc ban hành các văn bản pháp luật, Bộ đã chỉ đạo quyết liệt xây dựng những tiêu chuẩn kỹ thuật, có kế hoạch điều chỉnh tới gần 1.000 tiêu chuẩn, nhưng vẫn chưa đủ vì các mặt hàng ta có rất nhiều. Bộ vẫn nghiên cứu thêm tiêu chuẩn của quốc tế vì chúng ta đã hội nhập sâu với thế giới.
Bộ trưởng Phát khẳng định: Chúng tôi nhận thức rất rõ rằng rừng đem lại lợi ích chung cho đất nước. Nhưng rừng chỉ phát triển bền vững khi nó mang lại lợi ích chính cho người làm nghề rừng. Do vậy, giải pháp cơ bản nhất là đẩy mạnh giao đất giao rừng cho nông dân. Hiện nay, trong 16 triệu ha chúng ta mới chỉ giao 3 triệu ha rừng cho nông dân. Sắp tới sẽ nâng diện tích này lên mức cao hơn. Bên cạnh đó cũng sẽ hỗ trợ cho người trồng rừng.
Thí điểm bảo hiểm nông nghiệp được hưởng ứng
Mở đầu phiên chất vấn, đại biểu Nguyễn Thái Học (Phú Yên) đặt câu hỏi: Hiện nay người nông dân khi được mùa rớt giá, khi được giá mất mùa, đời sống khó khăn. Do vậy người nông dân quan tâm tới thí điểm bảo hiểm trong nông nghiệp. Bộ trưởng cho biết về thực hiện vấn đề này?
Ngành nông nghiệp hình thành các viện nghiên cứu, khuyến nông, khuyến ngư, còn bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế. Người dân, nhất là miền núi khó có điều kiện tiếp cận với khoa học kỹ thuật, vậy biện pháp khắc phục như thế nào?
Bộ trưởng Phát cho biết: Thứ nhất, về thí điểm bảo hiểm nông nghiệp, khi triển khai đã nhận được sự hưởng ứng tích cực của bà con nông dân. Bộ cố gắng triển khai. Tình hình cụ thể hơn, xin phép Quốc hội để Bộ Tài chính sẽ có báo cáo chính xác hơn.
"Về hoạt động các Viện còn xa nông dân, chúng tôi nhận thấy mặc dù có nhiều cố gắng, nhưng hệ thống các cơ sở nghiên cứu khoa học còn nhiều tồn tại, yếu kém, trước hết về hiệu quả, việc phục vụ trực tiếp nhu cầu của nông dân.
Các nhà khoa học đã cố gắng trong hoàn cảnh, có đóng góp tích cực trong việc nâng cao hiệu quả nền nông nghiệp, nhưng so với yêu cầu của bà con nông dân vẫn chưa đáp ứng được. Chúng tôi yêu cầu phải liên tục đổi mới, các Viện đừng đem báo cáo khoa học đến Bộ trưởng mà hãy đem đến những bông lúa, trái cây được cải tiến có hàm lượng tốt hơn. Đã bắt đầu có chuyển biến và sẽ tiếp tục cải thiện".
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang) hỏi: Mặc dù có chính sách hỗ trợ cho nông nghiệp, cải tiến giống lúa Việt Nam, tuy nhiên vừa qua, chất lượng giống lúa có vấn đề. Các trung tâm cấp giống không đủ, nên người dân phải mua ở ngoài mà không nắm rõ nguồn gốc giống. Bộ trưởng có nắm được không? Bộ trưởng có giải pháp gì để lúa gạo Việt Nam đủ sức cạnh tranh với quốc tế? Thứ hai là chủ trương của Bộ trưởng về làm lúa vụ ba?
Bộ trưởng Phát cho biết: Bộ NN&PTNT hàng năm liên tục giới thiệu giống lúa mới và trở nên đắt hàng, nhanh chóng khan hiếm. Bộ vẫn liên tục chỉ đạo các Viện nghiên cứu để đưa ra các giống mới nhưng không kịp.
"Chúng tôi áp dụng xã hội hóa tại các địa phương để bà con nhân rộng, nhưng cũng vẫn không đáp ứng yêu cầu nên bà con vẫn phải đi mua giống trên thị trường. Về quản lý giống, chúng ta có văn bản pháp quy, yêu cầu địa phương quản lý chặt, nhưng trên thực tế ở nơi này nơi khác bà con nông dân vẫn mua phải những giống không tốt. Tôi xin tiếp thu để làm tiếp", ông Phát cho biết.
Về vấn đề lúa vụ 3, trước đây cho rằng chỉ là vụ làm thêm. Nhưng gần đây, nhìn tới tương lai tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng, nên Bộ chủ trương điều chỉnh lại cơ cấu mùa vụ ở ĐBSCL. Khuyến khích phát triển vụ 3 là vụ gieo cấy ở trên đồng bằng đang nhiều nước, thu hoạch vào cuối vụ mưa, đầu vụ khô. Tôi hiểu rõ, nếu làm vụ 3 không có bờ bao thì rủi ro rất cao nên đã chỉ đạo các địa phương chỉ làm vụ 3 khi có bờ bao. Trên tổng số hơn 640.000ha chỉ có 7.000ha bị vỡ bờ và mất. Sắp tới sẽ tiến hành củng cố hệ thống bờ bao, áp dụng KHKT.
Đối phó với thiên nhiên, biến đổi khí hậu
Đại biểu Ngô Văn Minh (Quảng Nam) hỏi: Việc nâng cấp quốc lộ 1A, lại thành đê chắn sóng, không thoát nước lũ, gây ngập lúa của dân. Trách nhiệm của Bộ NNPTNT như thế nào?
Việc nâng cấp quốc lộ tạo ra đê gây ngập lụt. Bộ NN phối hợp với Bộ GTVT rà soát quy hoạch, thiết kế các công trình giao thông không chỉ riêng ở địa bàn Quảng Nam mà trên cả nước. Rà soát các tuyến đường giao thông và các tuyến đê ven biển. Cách chúng ta thiết kế công trình cũng chỉ ở một mức độ, giới hạn nhất định, vì thế chúng ta phải áp dụng nhiều biện pháp đồng bộ để phòng chống thiên tai - Bộ trưởng Phát trả lời.
Đại biểu Huỳnh Thành Đạt (TP.HCM) chất vấn: Thời gian qua ta chưa đầu tư đúng mức, xây dựng giải pháp hữu hiệu đối phó với các thảm họa thiên nhiên, biến đổi khí hậu. Xin Bộ trưởng cho biết kế hoạch đối phó?
Bộ trưởng Phát trả lời: "Theo thông tin tôi có được, biến đổi khí hậu là không thể tránh được và Việt Nam sẽ là nước bị ảnh hưởng mạnh trên thế giới. Chính phủ đã chỉ đạo các bộ ngành, cơ quan chức năng đề xuất các biện pháp".
Chính phủ thông qua chiến lược ứng phó với biến đổi khí hậu, xây dựng kịch bản Biến đổi khí hậu cụ thể, chi tiết. Chiến lược ứng phó với biến đổi khí hậu chỉ có tác dụng khi toàn thể hệ thống chính trị cùng vào cuộc với sự quyết tâm của nhân dân và tuyên truyền, làm cho người dân hiểu rõ những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu.
Dạy nghề cho nông dân cũng khả quan
Đại biểu Đỗ Mạnh Hùng (Thái Nguyên) phản ánh: Dạy nghề cho nông dân là chủ trương đúng. Nhà nước đã rót rất nhiều tiền cho vấn đề này. Nhưng hiện cử tri cho rằng có 4 không: Không đúng (tập trung vào cơ sở dạy nghề, nhưng không ai học), không trúng (nội dung dạy nghề vừa thiếu, vừa cũ, nhiều nghề dân muốn học không có), không cao và không mạnh. Bộ trưởng có giải pháp gì phối hợp với Bộ LĐTBXH?
Về ý kiến "4 không" này, Bộ trưởng Phát trả lời: Các đồng chí có thể nói một cách hình ảnh để cảnh báo. Hiện nay, Bộ LĐTBXH phối hợp với các bộ ngành địa phương đang rất cố gắng triển khai chương trình này, chú ý tới chất lượng chứ không hoàn toàn “4 không” như ý kiến nêu. Còn chúng tôi được giao xác định danh mục ngành nghề, thí điểm đào tạo nghề cho nông dân thông qua phát thẻ. Chúng tôi đang thực hiện và thấy kết quả khả quan.
Đại biểu Bùi Đặng Dũng (Kiên Giang) nêu câu hỏi : Tổn thất sau thu hoạch của chúng ta hiện nay rất lớn và là tồn tại nhiều năm qua chưa cải thiện được, đặc biệt tổn thất lớn nhất ở khâu bảo quản gây thiệt hại lên tới 10.000 tỷ đồng. Bộ NN&PTNN có giải pháp gì?
Xung quanh vấn đề này, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho rằng: Thời gian qua, thực hiện Nghị quyết TW 7, Chính phủ đã có nghị quyết về vấn đề giảm tổn thất sau thu hoạch. Bộ NN&PTNT đã tổ chức xây dựng kho giữ lúa với quy mô trữ được 1.120.000 tấn/2.800.000 tấn. Sắp tới sẽ tiếp tục thúc đẩy việc xây dựng hệ thống kho bãi.
Các Bộ trưởng 'hỗ trợ' Bộ trưởng Phát
Xung quanh vấn đề tổng mức đầu tư cho nông nghiệp và thí điểm bảo hiểm nông nghiệp, Bộ trưởng Vương Đình Huệ cho biết tổng mức chi đầu tư cho nông nghiệp nông thôn luôn tăng qua các năm và năm 2012 dự kiến đạt 40% đầu tư của toàn xã hội.
Về thí điểm bảo hiểm nông nghiệp, từ năm 2011 đến 2013 tập trung bảo hiểm rủi ro thiên tai và dịch bệnh. Dự kiến năm 2012 sẽ dành 1.200 tỷ đồng cho việc bảo hiểm nông nghiệp.
Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng tham gia với Bộ Nông nghiệp về vấn đề nhập khẩu nông sản, sau khi gia nhập WTO chúng ta vẫn đảm bảo bảo hộ bốn mặt hàng nông sản trong nước: Muối, trứng gà, đường ăn và lá thuốc lá.
Do đó các sản phẩm khác chúng ta chỉ bảo hộ bằng biện pháp kỹ thuật. Vừa qua, nhập khẩu rau quả từ Trung Quốc tăng cao, vừa có lợi vừa không có lợi. Năm 2010 xuất 76 triệu USD nhưng nhập 60 triệu USD, có nghĩa là xuất siêu.
Tiêu thụ sản phẩm và xây dựng hệ thống phân phối đặc biệt với 11 mặt hàng thiết yếu như gạo, muối, phân bón, thức ăn gia súc… Tuy nhiên, mức độ đầu tư cho hệ thống phân phối khác nhau nên hiệu quả cũng khác nhau.
Chẳng hạn gạo thực hiện rất tốt, muối cũng có những đảm bảo nhất định cho diêm dân. Tuy nhiên, riêng mặt hàng thức ăn gia súc, phân bón thì còn có một số hạn chế. Thời gian tới cần phải kêu gọi nhiều thành phần tham gia vào hệ thống phân phối để đảm bảo lợi ích cho người nông dân.
Vấn đề yếu nhất trong phân phối và tiêu thụ là lĩnh vực rau quả, do chưa có biện pháp căn cơ. Thời gian tới sẽ tập trung vào lĩnh vực này. Xuất khẩu nông sản sẽ tăng cường việc ký kết các hiệp định thương mại tự do, đẩy mạnh xúc tiến thương mại.
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường Nguyễn Minh Quang nói thêm về giải pháp để giữ 3,8 triệu ha đất lúa. Bộ trưởng cho rằng trong số này chỉ 3,2 triệu ha lúa hai vụ, còn lại là lúa nương (100.000 ha) và lúa một vụ (500.000 ha).
Sắp tới sẽ có biện pháp khuyến khích địa phương giữ đất lúa, còn với những vùng chưa sử dụng đất trồng lúa hiệu quả thì xây dựng các phương án để tăng hiệu quả sử dụng đất… Nếu diện tích cần chuyển đổi mục đích thì địa phương phải có giải pháp và đề xuất cụ thể.
Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tư Bùi Quang Vinh cho biết, trong số các dự án trồng rừng từ 1995 đến nay, có 10 dự án được cấp phép, trong đó chỉ có hơn 18.000 ha có ký kết hợp đồng trồng rừng và hiện tại đã được sử dụng.
Qua rà soát, cơ bản các địa phương thực hiện đúng theo quy trình cấp phép, trình tự. Đất rừng cho thuê chủ yếu là đất trống, đồi núi trọc. Từ khi Thủ tướng có chủ trương dừng cấp phép, đến nay không có thêm một dự án nào được cấp phép. "Chúng tôi đã tiếp thu và thực hiện nghiêm túc", Bộ trưởng Vinh nhấn mạnh.
| Bộ trưởng Cao Đức Phát |
Diện tích rừng trồng khả quan
Trước đó, Bộ trưởng Cao Đức Phát có văn bản trả lời chất vấn của Ủy viên thường trực Ủy ban Các vấn đề xã hội Nguyễn Thị Khá liên quan đến vấn đề cho nước ngoài thuê đất trồng rừng.
Trả lời chất vấn của ĐB Khá, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết: Tính đến hết tháng 8.2010 cả nước có tám dự án trồng rừng có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài với tổng diện tích như trên, tuy nhiên chính quyền địa phương mới hợp đồng cho các nhà đầu tư nước ngoài thuê 18.571ha.
Một số được miễn thuế đất 11 năm hoặc toàn bộ thời gian dự án. Qua rà soát, chỉ phát hiện tại tỉnh Lạng Sơn có một số diện tích đất giao trùng với đất đã giao cho dân và khu vực phòng thủ của huyện. Tuy nhiên, UBND tỉnh đã thống nhất với nhà đầu tư loại bỏ toàn bộ diện tích thuộc năm xã biên giới, khu vực điểm cao quân sự, khu vực chồng lấn, khu vực rừng nguyên liệu ra khỏi phạm vi dự án.
Tại phiên chất vấn, Đại biểu Lê Như Tiến (Quảng Trị) hỏi, tại một kỳ họp của Quốc hội khóa trước các đại biểu đã chất vấn về việc 10 tỉnh cho nước ngoài thuê 300 ngàn ha đất rừng, vậy hiện nay có bao nhiêu tỉnh cho thuê, diện tích là bao nhiêu, trong đó có bao nhiêu rừng phòng hộ, rừng liên quan đến quốc phòng an ninh?
Bộ trưởng Phát cho hay, Chính phủ đã giao các bộ kiểm tra nghiêm túc vấn đề này và đã chỉ đạo dừng không cho thuê mới. Với các dự án đã cấp giấy chứng nhận, nếu nằm trong khu vực nhạy cảm về an ninh quốc phòng thì loại.
Đại biểu Nguyễn Thị Khá (Trà Vinh) đặt câu hỏi: Với việc chặt phá rừng bừa bãi, khai thác nước ngầm bừa bãi, quy hoạch treo, tác động của biến đổi khí hậu thì có giải pháp nào để ngăn chặn và giữ 3,8 triệu ha đất lúa trong những hoàn cảnh khó khăn như vậy?
Trả lời về vấn đề bảo vệ đất lúa, Bộ trưởng Phát cho biết: Đây là vấn đề lớn, đất lúa giảm có nhiều yếu tố, cả tự nhiên và con người. Cần phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, hạn chế mức tối thiểu tác động của biến đổi khí hậu và nước biển dâng, hạn chế lấy đất nông nghiệp chuyển sang phi nông nghiệp...
| ĐB Nguyễn Thị Khá (Trà Vinh). Ảnh: Ngọc Thắng |
ĐB Nguyễn Ngọc Hòa chất vấn: Xin bộ trưởng làm rõ, hợp tác của người nông dân một cách tự phát hay Nhà nước có tác động, tham mưu hay có chính sách để thúc đẩy quá trình hợp tác này? Đối với vấn đề nông sản nhập khẩu, khi nào có hàng rào kỹ thuật để bảo vệ nông sản trong nước?
Bộ trưởng Phát khẳng định: Không phải tự phát mà ngành nông nghiệp đã liên tục rà soát, hướng dẫn nông dân hình thành các vùng trồng cao su, cà phê, chè, đầu tư xây dựng hệ thống thủy lợi, hướng dẫn nông dân áp dụng khoa học kỹ thuật.
Khi nào có hàng rào kỹ thuật, ngoài việc ban hành các văn bản pháp luật, Bộ đã chỉ đạo quyết liệt xây dựng những tiêu chuẩn kỹ thuật, có kế hoạch điều chỉnh tới gần 1.000 tiêu chuẩn, nhưng vẫn chưa đủ vì các mặt hàng ta có rất nhiều. Bộ vẫn nghiên cứu thêm tiêu chuẩn của quốc tế vì chúng ta đã hội nhập sâu với thế giới.
Bộ trưởng Phát khẳng định: Chúng tôi nhận thức rất rõ rằng rừng đem lại lợi ích chung cho đất nước. Nhưng rừng chỉ phát triển bền vững khi nó mang lại lợi ích chính cho người làm nghề rừng. Do vậy, giải pháp cơ bản nhất là đẩy mạnh giao đất giao rừng cho nông dân. Hiện nay, trong 16 triệu ha chúng ta mới chỉ giao 3 triệu ha rừng cho nông dân. Sắp tới sẽ nâng diện tích này lên mức cao hơn. Bên cạnh đó cũng sẽ hỗ trợ cho người trồng rừng.
Thí điểm bảo hiểm nông nghiệp được hưởng ứng
| Đại biểu Nguyễn Thái Học (Phú Yên). Ảnh: TTXVN |
Ngành nông nghiệp hình thành các viện nghiên cứu, khuyến nông, khuyến ngư, còn bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế. Người dân, nhất là miền núi khó có điều kiện tiếp cận với khoa học kỹ thuật, vậy biện pháp khắc phục như thế nào?
Bộ trưởng Phát cho biết: Thứ nhất, về thí điểm bảo hiểm nông nghiệp, khi triển khai đã nhận được sự hưởng ứng tích cực của bà con nông dân. Bộ cố gắng triển khai. Tình hình cụ thể hơn, xin phép Quốc hội để Bộ Tài chính sẽ có báo cáo chính xác hơn.
"Về hoạt động các Viện còn xa nông dân, chúng tôi nhận thấy mặc dù có nhiều cố gắng, nhưng hệ thống các cơ sở nghiên cứu khoa học còn nhiều tồn tại, yếu kém, trước hết về hiệu quả, việc phục vụ trực tiếp nhu cầu của nông dân.
Các nhà khoa học đã cố gắng trong hoàn cảnh, có đóng góp tích cực trong việc nâng cao hiệu quả nền nông nghiệp, nhưng so với yêu cầu của bà con nông dân vẫn chưa đáp ứng được. Chúng tôi yêu cầu phải liên tục đổi mới, các Viện đừng đem báo cáo khoa học đến Bộ trưởng mà hãy đem đến những bông lúa, trái cây được cải tiến có hàm lượng tốt hơn. Đã bắt đầu có chuyển biến và sẽ tiếp tục cải thiện".
Đại biểu Nguyễn Ngọc Hòa lo ngại trước việc một nước thiên về nông nghiệp như ta, nhưng lại tràn ngập nông sản nước ngoài, nhất là Trung Quốc, chất lượng không đảm bảo. Từ đó, ông Hòa cũng đặt vấn đề, Bộ có giải pháp gì để bảo hộ sản phẩm trong nước.
Bộ trưởng Phát cho rằng, để kiểm soát nông sản nhập khẩu, Bộ đã đưa ra những giải pháp phù hợp cam kết với các tổ chức quốc tế. Chúng ta đã ban hành thông tư, các nước xuất khẩu vào nước ta phải thông báo trước về chất lượng ở nước đó, năng lực công ty làm việc xuất khẩu vào nước ta. Ông Phát cho biết, tới đây sẽ thực hiện việc cử người đến tận nơi sản xuất ở nước ngoài để kiểm soát chất lượng.
Các giống lúa mới nhanh chóng đắt hàng, khan hiếm| Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (đoàn Kiên Giang) |
Bộ trưởng Phát cho biết: Bộ NN&PTNT hàng năm liên tục giới thiệu giống lúa mới và trở nên đắt hàng, nhanh chóng khan hiếm. Bộ vẫn liên tục chỉ đạo các Viện nghiên cứu để đưa ra các giống mới nhưng không kịp.
"Chúng tôi áp dụng xã hội hóa tại các địa phương để bà con nhân rộng, nhưng cũng vẫn không đáp ứng yêu cầu nên bà con vẫn phải đi mua giống trên thị trường. Về quản lý giống, chúng ta có văn bản pháp quy, yêu cầu địa phương quản lý chặt, nhưng trên thực tế ở nơi này nơi khác bà con nông dân vẫn mua phải những giống không tốt. Tôi xin tiếp thu để làm tiếp", ông Phát cho biết.
Về vấn đề lúa vụ 3, trước đây cho rằng chỉ là vụ làm thêm. Nhưng gần đây, nhìn tới tương lai tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng, nên Bộ chủ trương điều chỉnh lại cơ cấu mùa vụ ở ĐBSCL. Khuyến khích phát triển vụ 3 là vụ gieo cấy ở trên đồng bằng đang nhiều nước, thu hoạch vào cuối vụ mưa, đầu vụ khô. Tôi hiểu rõ, nếu làm vụ 3 không có bờ bao thì rủi ro rất cao nên đã chỉ đạo các địa phương chỉ làm vụ 3 khi có bờ bao. Trên tổng số hơn 640.000ha chỉ có 7.000ha bị vỡ bờ và mất. Sắp tới sẽ tiến hành củng cố hệ thống bờ bao, áp dụng KHKT.
Đối phó với thiên nhiên, biến đổi khí hậu
Đại biểu Ngô Văn Minh (Quảng Nam) hỏi: Việc nâng cấp quốc lộ 1A, lại thành đê chắn sóng, không thoát nước lũ, gây ngập lúa của dân. Trách nhiệm của Bộ NNPTNT như thế nào?
Việc nâng cấp quốc lộ tạo ra đê gây ngập lụt. Bộ NN phối hợp với Bộ GTVT rà soát quy hoạch, thiết kế các công trình giao thông không chỉ riêng ở địa bàn Quảng Nam mà trên cả nước. Rà soát các tuyến đường giao thông và các tuyến đê ven biển. Cách chúng ta thiết kế công trình cũng chỉ ở một mức độ, giới hạn nhất định, vì thế chúng ta phải áp dụng nhiều biện pháp đồng bộ để phòng chống thiên tai - Bộ trưởng Phát trả lời.
Đại biểu Huỳnh Thành Đạt (TP.HCM) chất vấn: Thời gian qua ta chưa đầu tư đúng mức, xây dựng giải pháp hữu hiệu đối phó với các thảm họa thiên nhiên, biến đổi khí hậu. Xin Bộ trưởng cho biết kế hoạch đối phó?
Bộ trưởng Phát trả lời: "Theo thông tin tôi có được, biến đổi khí hậu là không thể tránh được và Việt Nam sẽ là nước bị ảnh hưởng mạnh trên thế giới. Chính phủ đã chỉ đạo các bộ ngành, cơ quan chức năng đề xuất các biện pháp".
Chính phủ thông qua chiến lược ứng phó với biến đổi khí hậu, xây dựng kịch bản Biến đổi khí hậu cụ thể, chi tiết. Chiến lược ứng phó với biến đổi khí hậu chỉ có tác dụng khi toàn thể hệ thống chính trị cùng vào cuộc với sự quyết tâm của nhân dân và tuyên truyền, làm cho người dân hiểu rõ những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu.
Đại biểu Đồng Hữu Mạo (Thừa Thiên - Huế) tỏ ý lo ngại trước tác động tiêu cực của thiên tai, bão lụt, đặc biệt miền Trung, mỗi năm đều gánh 3-4 trận bão, 7-8 trận lụt. Mỗi lần lụt bão, chính quyền lại phải tính phương án di chuyển người dân trong thời gian ngắn. Dù việc đó thể hiện trách nhiệm với dân nhưng cũng là cách đối phó ở thế bị động.
Ông Mạo đặt câu hỏi, không lẽ năm nào cũng tiếp tục chạy dân như vậy? Có giải pháp nào căn cơ để dân có thể sống chung với bão lũ an toàn hơn?
Đại biểu dẫn lại báo cáo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trình bày trước Quốc hội trước đây. Theo đó, Chính phủ chủ trương hỗ trợ mỗi gia đình vùng lũ xây dựng một ngôi nhà cao, kiên cố để người dân tránh trú bão, lũ. Ông Mạo cho rằng việc này không khó thực hiện trong điều kiện kinh tế đất nước hiện nay, nhưng sao chưa thấy Chính phủ triển khai, hiện thực hóa chủ trương.
Bộ trưởng NN&PTNT thừa nhận, việc di dân mỗi đợt bão lũ hàng năm là biện pháp tình thế. Ông Phát khẳng định mong muốn người dân có cuộc sống bình yên, không phải năm nào cũng sơ tán. Chính sách hỗ trợ người dân làm nhà, nhất là những vùng năm nào cũng ngập lụt sẽ sớm được triển khai, sao để mỗi hộ dân ít nhất cũng có một “gian nhà vượt lũ”, được xây cao vượt mức lũ trung bình, mái bê tông kiên cố để cả gia đình có thể trú chân trên nóc nhà, không phải sơ tán, di dân trong đêm, vất vả mà tiềm ẩn nguy hiểm.
Dạy nghề cho nông dân cũng khả quan
| ĐBQH tỉnh Thái Nguyên Đỗ Mạnh Hùng. Ảnh: Trung tâm báo chí VPQH |
Về ý kiến "4 không" này, Bộ trưởng Phát trả lời: Các đồng chí có thể nói một cách hình ảnh để cảnh báo. Hiện nay, Bộ LĐTBXH phối hợp với các bộ ngành địa phương đang rất cố gắng triển khai chương trình này, chú ý tới chất lượng chứ không hoàn toàn “4 không” như ý kiến nêu. Còn chúng tôi được giao xác định danh mục ngành nghề, thí điểm đào tạo nghề cho nông dân thông qua phát thẻ. Chúng tôi đang thực hiện và thấy kết quả khả quan.
Đại biểu Bùi Đặng Dũng (Kiên Giang) nêu câu hỏi : Tổn thất sau thu hoạch của chúng ta hiện nay rất lớn và là tồn tại nhiều năm qua chưa cải thiện được, đặc biệt tổn thất lớn nhất ở khâu bảo quản gây thiệt hại lên tới 10.000 tỷ đồng. Bộ NN&PTNN có giải pháp gì?
Xung quanh vấn đề này, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho rằng: Thời gian qua, thực hiện Nghị quyết TW 7, Chính phủ đã có nghị quyết về vấn đề giảm tổn thất sau thu hoạch. Bộ NN&PTNT đã tổ chức xây dựng kho giữ lúa với quy mô trữ được 1.120.000 tấn/2.800.000 tấn. Sắp tới sẽ tiếp tục thúc đẩy việc xây dựng hệ thống kho bãi.
Các Bộ trưởng 'hỗ trợ' Bộ trưởng Phát
| Bộ trưởng Vương Đình Huệ. (Ảnh: Phạm Hậu/TTXVN) |
Sau giờ giải lao, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ đã bổ sung ý kiến để làm rõ hơn một số nội dung được các đại biểu chất vấn Bộ trưởng Cao Đức Phát.
Xung quanh vấn đề tổng mức đầu tư cho nông nghiệp và thí điểm bảo hiểm nông nghiệp, Bộ trưởng Vương Đình Huệ cho biết tổng mức chi đầu tư cho nông nghiệp nông thôn luôn tăng qua các năm và năm 2012 dự kiến đạt 40% đầu tư của toàn xã hội.
Về thí điểm bảo hiểm nông nghiệp, từ năm 2011 đến 2013 tập trung bảo hiểm rủi ro thiên tai và dịch bệnh. Dự kiến năm 2012 sẽ dành 1.200 tỷ đồng cho việc bảo hiểm nông nghiệp.
Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng tham gia với Bộ Nông nghiệp về vấn đề nhập khẩu nông sản, sau khi gia nhập WTO chúng ta vẫn đảm bảo bảo hộ bốn mặt hàng nông sản trong nước: Muối, trứng gà, đường ăn và lá thuốc lá.
Do đó các sản phẩm khác chúng ta chỉ bảo hộ bằng biện pháp kỹ thuật. Vừa qua, nhập khẩu rau quả từ Trung Quốc tăng cao, vừa có lợi vừa không có lợi. Năm 2010 xuất 76 triệu USD nhưng nhập 60 triệu USD, có nghĩa là xuất siêu.
Tiêu thụ sản phẩm và xây dựng hệ thống phân phối đặc biệt với 11 mặt hàng thiết yếu như gạo, muối, phân bón, thức ăn gia súc… Tuy nhiên, mức độ đầu tư cho hệ thống phân phối khác nhau nên hiệu quả cũng khác nhau.
Chẳng hạn gạo thực hiện rất tốt, muối cũng có những đảm bảo nhất định cho diêm dân. Tuy nhiên, riêng mặt hàng thức ăn gia súc, phân bón thì còn có một số hạn chế. Thời gian tới cần phải kêu gọi nhiều thành phần tham gia vào hệ thống phân phối để đảm bảo lợi ích cho người nông dân.
Vấn đề yếu nhất trong phân phối và tiêu thụ là lĩnh vực rau quả, do chưa có biện pháp căn cơ. Thời gian tới sẽ tập trung vào lĩnh vực này. Xuất khẩu nông sản sẽ tăng cường việc ký kết các hiệp định thương mại tự do, đẩy mạnh xúc tiến thương mại.
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường Nguyễn Minh Quang nói thêm về giải pháp để giữ 3,8 triệu ha đất lúa. Bộ trưởng cho rằng trong số này chỉ 3,2 triệu ha lúa hai vụ, còn lại là lúa nương (100.000 ha) và lúa một vụ (500.000 ha).
Sắp tới sẽ có biện pháp khuyến khích địa phương giữ đất lúa, còn với những vùng chưa sử dụng đất trồng lúa hiệu quả thì xây dựng các phương án để tăng hiệu quả sử dụng đất… Nếu diện tích cần chuyển đổi mục đích thì địa phương phải có giải pháp và đề xuất cụ thể.
Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tư Bùi Quang Vinh cho biết, trong số các dự án trồng rừng từ 1995 đến nay, có 10 dự án được cấp phép, trong đó chỉ có hơn 18.000 ha có ký kết hợp đồng trồng rừng và hiện tại đã được sử dụng.
Qua rà soát, cơ bản các địa phương thực hiện đúng theo quy trình cấp phép, trình tự. Đất rừng cho thuê chủ yếu là đất trống, đồi núi trọc. Từ khi Thủ tướng có chủ trương dừng cấp phép, đến nay không có thêm một dự án nào được cấp phép. "Chúng tôi đã tiếp thu và thực hiện nghiêm túc", Bộ trưởng Vinh nhấn mạnh.
Đánh giá phiên chất vấn "thẳng thắn, nghiêm túc", Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của nông nghiệp - nông dân - nông thôn, vấn đề chiến lược, trọng đại, liên quan tới đời sống của hơn 70% dân số. Đặc biệt, những năm gần đây, ngành nông nghiệp chứng tỏ tầm quan trọng khi giúp đất nước vượt qua suy thoái, lấy lại đà phục hồi kinh tế.
Theo ông Hùng, trả lời của các bộ trưởng đã đưa ra được dự báo, cam kết thúc đẩy phát triển nông nghiêp lên trình độ cao hơn. "Chất vấn đã làm rõ nhiều vấn đề, nông thôn mới, giáo dục, dạy nghề, để người lao động nông thôn có trình độ cao hơn, chất lượng hơn và có thu nhập cao hơn", Chủ tịch Quốc hội chốt lại.
P.Việt
Bình luận