Nếu như trước kia, nhắc đến “bình dân học vụ”, người ta nhớ ngay đến phong trào xóa mù chữ những năm đầu nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, thì nay, trong kỷ nguyên công nghệ, Tây Ninh lại hồi sinh tinh thần ấy bằng một diện mạo mới: Bình dân học vụ số.
Đây là nỗ lực phổ cập kỹ năng số cho người dân, giúp mọi người - không phân biệt tuổi tác, nghề nghiệp hay trình độ - có thể tiếp cận, sử dụng và hưởng lợi từ công nghệ.
Phong trào bình dân học vụ số ở Tây Ninh ngày càng phát triển rộng khắp.
Nhu cầu tất yếu trong kỷ nguyên số
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 cùng với yêu cầu số hóa dịch vụ công buộc địa phương phải thay đổi cách tiếp cận với cộng đồng. Khi thủ tục hành chính dần chuyển sang môi trường trực tuyến, từ khai sinh, nộp thuế, đăng ký đất đai cho đến mua bán trực tuyến, người dân cần kỹ năng số cơ bản để không bị bỏ lại phía sau.
Tuy nhiên, thực tế ở Tây Ninh cho thấy một bộ phận không nhỏ - đặc biệt là người lớn tuổi, người lao động tự do, đồng bào ở vùng nông thôn, biên giới - vẫn còn gặp khó khăn với điện thoại thông minh hay Internet. Có người có thiết bị nhưng không biết sử dụng, có người biết thao tác nhưng không hiểu các bước bảo mật, lại có người sợ “làm sai” nên e dè trước các ứng dụng online.
Từ đó, tỉnh xác định việc nâng cao kỹ năng số cho cộng đồng là nhiệm vụ trọng tâm, và “bình dân học vụ số” trở thành phong trào rộng khắp. Với tinh thần mang công nghệ đến gần hơn với từng nhà, nhiều lớp hướng dẫn kỹ năng số được tổ chức ở khắp các địa phương trên địa bàn tỉnh. Nội dung học không lý thuyết khô khan, mà gắn với những thao tác thiết thực.
Điểm đặc biệt của phong trào là “học đâu - làm đó”. Người dân được cầm chính điện thoại của mình để thực hành, có cán bộ hoặc đoàn viên hướng dẫn từng bước. Không khí lớp học luôn gần gũi, nhẹ nhàng, có người lớn tuổi chưa quen thao tác nhưng chỉ sau một buổi đã biết nộp hồ sơ trực tuyến; có nông dân trước kia chỉ dùng điện thoại để nghe gọi, nay biết tra cứu giá phân bón, giống cây trồng hay cách bán nông sản trên sàn thương mại điện tử địa phương.
Một điểm sáng của bình dân học vụ số ở Tây Ninh chính là mạng lưới Tổ Công nghệ số cộng đồng. Đây là những nhóm hỗ trợ tại từng ấp, khu phố, gồm cán bộ địa phương, đoàn thanh niên, hội phụ nữ, thậm chí cả sinh viên về quê thực tập. Họ vừa là “giáo viên công nghệ”, vừa là người đồng hành giải thích cho bà con mỗi khi gặp khó khăn.
Chính sự linh hoạt của mô hình này đã giúp nhiều người dân cảm thấy không còn “sợ” công nghệ. Họ biết rằng ở ngay ấp mình luôn có người hỗ trợ, sẵn sàng ghé nhà để chỉ lại các thao tác. Ý nghĩa lớn nhất của phong trào không chỉ là kỹ năng, mà là giảm khoảng cách tâm lý giữa người dân và công nghệ.
Đoàn viên, thanh niên hướng dẫn người dân cách thức cài đặt, sử dụng ứng dụng VNelD, đăng ký dịch vụ công trực tuyến.
Tiếp tục đẩy mạnh phong trào
Tháng 8 vừa qua, UBND tỉnh Tây Ninh ban hành kế hoạch triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số” năm 2025, nhằm phổ cập kiến thức, kỹ năng số đến mọi tầng lớp nhân dân, xây dựng công dân số, tạo nền tảng vững chắc cho tiến trình chuyển đổi số toàn diện trên địa bàn tỉnh.
Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nguyễn Thanh Hải nhấn mạnh: Phong trào “Bình dân học vụ số” có ý nghĩa thiết thực, kế thừa tinh thần của phong trào Bình dân học vụ cách đây 80 năm, nhưng được cụ thể hóa trong bối cảnh kỷ nguyên số.
Nếu như thế kỷ XX “giặc dốt” là mù chữ, thì hôm nay, “giặc dốt” mới là sự thiếu hụt kỹ năng số. Do đó, phong trào nhằm huy động sức mạnh toàn dân, bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình chuyển đổi số, giúp người dân tự tin tiếp cận, ứng dụng công nghệ, góp phần xây dựng xã hội học tập số, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Phó Bí thư Tỉnh ủy yêu cầu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức chính trị - xã hội phải là lực lượng nòng cốt trong tuyên truyền, vận động, hướng dẫn Nhân dân học tập và ứng dụng công nghệ số. Đặc biệt, lực lượng thanh niên cần là hạt nhân tiên phong, trực tiếp “cầm tay chỉ việc” giúp người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thương mại điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt.
Các phong trào, hoạt động phải sâu rộng, thiết thực, gắn với đời sống hằng ngày, lấy người dân làm trung tâm, đặc biệt chú trọng đối tượng người cao tuổi, đồng bào dân tộc thiểu số, người yếu thế. UBND các cấp cùng các sở, ngành phải lồng ghép mục tiêu phổ cập kỹ năng số vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, cải cách hành chính, xây dựng chính quyền số và đô thị thông minh. Đồng thời, cần có cơ chế khen thưởng, khuyến khích tập thể, cá nhân đi đầu trong phong trào.
Theo kế hoạch, Tây Ninh phấn đấu đến cuối năm 2025 có trên 80% cán bộ, công chức, viên chức thành thạo các nền tảng, dịch vụ số; 100% học sinh trung học, sinh viên được trang bị kỹ năng số an toàn, sáng tạo; 80% người dân trưởng thành biết sử dụng thiết bị thông minh, dịch vụ công trực tuyến và các dịch vụ xã hội số thiết yếu; 40% người dân trưởng thành được xác nhận đạt chuẩn tri thức số trên nền tảng VNeID; 80% lao động trong doanh nghiệp có kiến thức, kỹ năng công nghệ số để nâng cao năng suất lao động.
Để đạt mục tiêu, UBND tỉnh chỉ đạo triển khai nhiều hoạt động trọng điểm: Tổ chức Chiến dịch Thanh niên, học sinh, sinh viên chung tay phổ cập kỹ năng số trong tháng 8/2025; Ngày hội toàn dân học tập số gắn với Ngày Chuyển đổi số quốc gia 10/10; đồng thời mở các lớp bồi dưỡng kiến thức về trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số cho cán bộ, công chức, viên chức…
Bình luận