Bà Rịa-Vũng Tàu đón cơ hội lớn từ khu thương mại tự do

Nhiều lợi thế vượt trội

Bà Rịa - Vũng Tàu từ lâu đã khẳng định vị thế là một trong những địa phương có tiềm lực kinh tế hàng đầu cả nước. Với vị trí chiến lược bên bờ biển Đông, gần các tuyến hàng hải quốc tế quan trọng, tỉnh không chỉ nổi bật trong lĩnh vực cảng biển mà còn là trung tâm sản xuất công nghiệp, xuất khẩu và đầu tư nước ngoài (FDI).

Theo báo cáo của UBND tỉnh, năm 2023, Bà Rịa - Vũng Tàu thu hút hơn 3,5 tỷ USD vốn FDI, đứng trong nhóm các địa phương dẫn đầu cả nước. Đặc biệt, các dự án FDI tập trung vào các lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, năng lượng tái tạo và cảng biển, góp phần nâng cao chất lượng tăng trưởng và tạo giá trị gia tăng cao.

Ngoài ra, Bà Rịa - Vũng Tàu là trung tâm kinh tế của vùng Đông Nam Bộ, đóng vai trò dẫn dắt trong liên kết vùng. Hệ thống giao thông của tỉnh đang dần hoàn thiện với các dự án quan trọng như cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, đường vành đai 4, và sân bay quốc tế Long Thành cách đó chưa đầy 40 km. Chính sự đồng bộ về hạ tầng đã tạo điều kiện thuận lợi để tỉnh phát triển vượt bậc.

Nền kinh tế cảng biển và dịch vụ của Bà Rịa - Vũng Tàu là một trong những yếu tố then chốt cho việc thành lập khu thương mại tự do. Cụm cảng Cái Mép - Thị Vải được đánh giá là một trong 21 cụm cảng có năng lực khai thác lớn nhất thế giới, với khả năng tiếp nhận tàu trọng tải 200.000 DWT.

Trong năm 2023, tổng kim ngạch hàng hóa qua cảng đạt hơn 130 triệu tấn, tăng 10% so với năm trước, trong đó kim ngạch xuất khẩu chiếm tỷ trọng lớn.

Bên cạnh đó, lĩnh vực dịch vụ cũng có nhiều tiềm năng. Với thu nhập bình quân đầu người năm 2023 đạt 8.078 USD/năm, gấp đôi mức trung bình cả nước, người dân địa phương có khả năng tiêu dùng cao, tạo động lực phát triển thương mại, du lịch, và các dịch vụ tài chính. Theo kế hoạch, đến năm 2030, tỷ trọng ngành dịch vụ sẽ chiếm hơn 50% cơ cấu kinh tế của tỉnh, trong đó tập trung vào du lịch, tài chính, cảng biển và logistics.

Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) nhận định, chủ trương hình thành khu thương mại tự do gắn với cảng biển tại khu vực Cái Mép Hạ là một quyết định đúng đắn và mang tính chiến lược. Theo ông, đây là cơ hội quan trọng để Bà Rịa - Vũng Tàu cũng như các tỉnh vùng Đông Nam Bộ phát triển đột phá, tiếp tục khẳng định vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước trong giai đoạn đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045.

Theo ông Hải, khu thương mại tự do gắn liền với cảng biển sẽ không chỉ định hướng phát triển cho cụm cảng Cái Mép - Thị Vải mà còn mang lại nhiều hiệu quả trực tiếp như thu hút đầu tư nước ngoài, tạo thêm việc làm, thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu và gia tăng nguồn thu ngoại tệ.

Ngoài ra, ông cũng chỉ ra các hiệu quả gián tiếp mà khu thương mại tự do có thể mang lại như nâng cao kỹ năng lao động và thu hút nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy nâng cấp khoa học - công nghệ hiện đại, đa dạng hóa nền kinh tế và phát triển các ngành công nghiệp kỹ thuật cao, gia tăng giá trị của Bà Rịa - Vũng Tàu trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Ông Hải cho rằng, việc triển khai khu thương mại tự do gắn với cảng biển Cái Mép - Thị Vải sẽ tạo nên sức bật lớn, không chỉ cho tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu mà còn góp phần đưa vùng Đông Nam Bộ trở thành trung tâm kinh tế - thương mại mang tầm khu vực và quốc tế.

Cơ hội từ việc thành lập khu thương mại tự do

Các chuyên gia kinh tế nhận định, việc thành lập khu thương mại tự do tại Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ tạo đòn bẩy mạnh mẽ, đưa tỉnh trở thành điểm sáng trong hội nhập quốc tế. Một khu thương mại tự do sẽ giúp tỉnh tận dụng tối đa lợi thế địa lý, hạ tầng hiện có, đồng thời thu hút các nguồn vốn đầu tư mới, đặc biệt là từ các tập đoàn đa quốc gia.

Khu thương mại tự do không chỉ là nơi thu hút đầu tư mà còn là không gian thử nghiệm các chính sách kinh tế đột phá. Các ưu đãi về thuế, thủ tục hải quan đơn giản và cơ chế tự do trong thương mại và đầu tư sẽ tạo ra sự hấp dẫn đặc biệt.

Theo báo cáo từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các khu thương mại tự do trên thế giới thường có mức tăng trưởng GDP cao hơn từ 2 - 3 lần so với khu vực xung quanh, đồng thời tạo ra hàng nghìn việc làm chất lượng cao.

Bên cạnh đó, khu thương mại tự do tại Bà Rịa - Vũng Tàu có thể trở thành trung tâm logistics quốc tế, kết nối với các trung tâm kinh tế lớn trong khu vực như TP.HCM, Đồng Nai và Bình Dương. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng mà còn gia tăng sức cạnh tranh cho các doanh nghiệp xuất khẩu.

Để chuẩn bị cho sự ra đời của khu thương mại tự do, Bà Rịa - Vũng Tàu đã không ngừng cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh. Các thủ tục hành chính được đơn giản hóa, hệ thống chính sách ưu đãi được xây dựng phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp. Trong năm 2023, tỷ lệ giải quyết hồ sơ hành chính đúng hạn của tỉnh đạt 98%, tạo niềm tin lớn cho các nhà đầu tư.

Song song với đó, tỉnh cũng chú trọng đến phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Hàng loạt chương trình đào tạo, hợp tác với các trường đại học và viện nghiên cứu trong và ngoài nước đã được triển khai, nhằm đáp ứng nhu cầu nhân lực cho các ngành công nghiệp hiện đại và dịch vụ cao cấp.

Việc thành lập khu thương mại tự do tại Bà Rịa - Vũng Tàu không chỉ mang lại lợi ích cho tỉnh mà còn tạo sự cộng hưởng cho vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Với vai trò là một trong những cực tăng trưởng của cả nước, khu vực này sẽ có thêm động lực để phát triển bền vững, gia tăng năng lực cạnh tranh quốc gia.

Trong tương lai, Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ tiếp tục khai thác tối đa các lợi thế sẵn có, đồng thời đẩy mạnh hợp tác quốc tế, nâng cao chất lượng dịch vụ, và phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn. Khu thương mại tự do không chỉ là biểu tượng của sự chuyển mình mạnh mẽ mà còn là minh chứng cho tầm nhìn dài hạn, quyết tâm phát triển kinh tế bền vững của tỉnh.

Với những bước đi chiến lược và nền tảng vững chắc, Bà Rịa - Vũng Tàu đang tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành trung tâm kinh tế, thương mại, và logistics hàng đầu khu vực, góp phần định hình tương lai phát triển của cả vùng Đông Nam Bộ và cả nước.