Tôi đến VTCI khi nhà báo Phan Chí Thanh, TGĐ công ty, Giám đốc Kênh truyền hình NetViet VTC10 cùng tập thể lãnh đạo và nhân viên đang chuẩn bị tiễn chân đoàn phóng viên kênh NetViet VTC10 lên đường sang Châu Âu đón Tết cùng bà con kiều bào. Không khí nô nức; những món quà quê giản dị được lèn chặt trong vali; những lời chúc ấm áp gửi gắm anh em trước giây phút khởi hành khiến cho ai có mặt cũng thấy bâng khuâng xúc cảm trong lòng…
Hình như, Tết với VTCI luôn gắn với những chuyến đi như thế này, thưa ông?
Nhà báo Phan Chí Thanh, Giám đốc Kênh truyền hình NetViet VTC10.
.
Mỗi chuyến đi công tác nước ngoài của phóng viên kênh NetViet VTC10 luôn mang theo một sứ mệnh ý nghĩa, kết nối những yêu thương của quê nhà đến với bà con kiều bào, đặc biệt là những dịp Tết đến xuân về. Bạn cũng đã thấy khí thế bừng bừng của anh em trước khi lên đường rồi đấy. Ngoài ra, không hiểu có một cái “duyên” gì hay không, nhưng với VTCI, cứ mỗi độ Xuân về, lại cũng là mùa chúng tôi thu hoạch quả chín.
Từ cuối năm 2009, chúng tôi phải tiếp quản đơn vị cũ là bộ phận còn lại của kênh VTC4 trong tình trạng chất lượng chương trình yếu kém, kinh doanh thua lỗ triền miên.Tuy nhiên, đến những ngày giáp Tết đón Xuân Canh dần, là thời điểm VTCI bắt đầu giải quyết được các vấn đề tồn đọng và gây dựng lại đội ngũ. Tết năm 2009 là một kỷ niệm đáng nhớ vì khi đó ở VTCI chấm dứt cảnh nhân viên phải ăn đong chậm lương, kinh doanh đã bắt đầu có lãi; các chương trình Văn hóa Việt đi vào lòng khán giả với điểm nhấn là chương trình truyền hình trực tiếp do VTC10 thực hiện: “Lễ hội xuân Hoàng Thành Thăng Long” với sự tham gia của hàng ngàn kiều bào trở về từ khắp năm châu bốn bể.
Cuối năm 2010, cũng vào dịp đón xuân, VTCI đón nhận một niềm vui mà lẽ ra, chúng tôi dự tính phải mất từ 3 đến 5 năm, với một chặng đường cam go mới hoàn thành mục tiêu: Đó là đưa chương trình truyền hình đối ngoại vào được thị trường Mỹ. Bởi ai cũng biết đó là địa bàn vô cùng khó khăn. Cộng đồng người Việt ở Mỹ phần lớn là những người ra đi sau năm 1975, đã cách rất xa quê nhà, cả từ khoảng cách địa lý đến những cách trở trong nhận thức.Việc tiếp cận đã khó.Việc để bà con hiểu, rồi yêu mến những món quà văn hóa tinh thần gửi sang từ quê hương, là chuyện không hề đơn giản. Nhưng rồi, mùa Xuân Tân Mão, cánh sóng NetViet đã lên trên xứ cờ hoa xa xôi.
Cuối năm 2011, Kênh truyền hình Văn hóa Việt VTC10 hoàn thành mục tiêu lên sóng đủ 6h sản xuất phát mới hàng ngày. Đó là một khối lượng rất lớn, không phải Kênh truyền hình nào trong thời điểm này cũng đủ “lực” để làm vậy. Chuẩn bị đầy đủ đội ngũ nhân lực và trang thiết bị làm tiền đề cho một Kênh truyền hình Đối ngoại tương lai.
Còn Tết Quí Tỵ 2013 này, thì đúng là “đại hỷ” với VTCI. Chúng tôi đón nhận nhiều tin vui: Thủ tướng Chính phủ phê duyệt qui hoạch thông tin đối ngoại từ nay đến năm 2020, trong đó khẳng định và phân công nhiệm vụ cho VTC10 là Kênh truyền hình dành cho kiều bào. Cũng trong năm này, Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông đã có quyết định công nhận NetViet VTC10 là Kênh truyền hình thiết yếu quốc gia. Song hành cùng với đứa con tinh thần của mình, VTCI chững chạc trên con đường trở thành đơn vị dẫn đầu trong khối dịch vụ truyền hình của VTC về lợi nhuận và doanh thu.
2012 là một năm khó khăn chung về kinh tế, nhưng có vẻ NetViet VTC10 lại rất khởi sắc?
Năm qua, không chỉ kinh tế thế giới, kinh tế đất nước khủng hoảng mà nền kinh tế truyền thông cũng gặp rất nhiều khó khăn. Hàng ngàn doanh nghiệp làm truyền thông đã tan rã, thua lỗ. Trụ lại để sống sót trong giông bão khủng hoảng đã là điều mừng. Nhưng đứng vững để rồi vươn lên mới là điều khó gấp bội. May mắn là VTCI chúng tôi đã có thể trụ lại, đứng vững, thậm chí trở thành một trong số không nhiều doanh nghiệp kinh doanh có lãi và hiệu quả của Tổng công ty VTC.
Vậy, đâu là “chìa khóa” của thành công?
Chìa khóa thành công của VTCI chính là xác định đúng chiến lược phát triển. Xác định được sản phẩm cốt lõi để mạnh dạn và tập trung đầu tư sản xuất. Trong 3 năm qua, chúng tôi đã thử nghiệm, triển khai nhiều việc thậm chí có lúc nhận được những bài học đau xót để rồi nhận ra: Mình đang đứng ở đâu, và cần phải làm gì! Rõ ràng thế mạnh của VTCI và VTC10 là con người và kinh nghiệm làm truyền hình.Vậy thì bên cạnh những sản phẩm truyền thông thông thường, chúng tôi phải tập trung vào gói dịch vụ truyền hình đối ngoại do Chính phủ đặt hàng. Và chúng tôi đã định vị thêm một sản phẩm mới: Làm dịch vụ truyền thông đối ngoại cho các Bộ ngành và địa phuơng trong cả nước.
Sản phẩm này vừa đảm bảo cốt lõi là dịch vụ truyền hình, lại song hành với nhiệm vụ Chính phủ đã giao: Làm công tác thông tin đối ngoại. Một công đôi việc. VTCI đã đón Tết năm nay trong niềm vui với hợp đồng đầu tiên ký với tỉnh Quảng Ninh. Hợp đồng còn có cái tên đẹp như mong ước của những người làm truyền hình Đối ngoại: “Quảng Ninh hội tụ và lan tỏa”. Đầu xuân mới này, thủ đô Hà Nội sẽ là địa phương thứ hai phối hợp với chúng tôi. Quả thật, Tết đến Xuân về, VTCI hái thêm quả ngọt mùa Xuân. 
Để có được những “quả ngọt”, chắc hẳn phải đánh đổi bằng những khó khăn vun trồng?
Xin được sửa lại “Khó khăn” bằng “Nhọc nhằn”. Truyền hình đối ngoại là công việc chưa từng có tiền lệ. Nhưng nhiệm vụ đã giao, nhất định phải hoàn thành. Chúng tôi thường nói vui không ở đâu câu ngạn ngữ “Dò đá qua sông” lại ứng đúng với chúng tôi như hoàn cảnh lúc này. Đến với những quốc gia xa lạ, tập quán, thể chế khác biệt, và gặp những người chưa từng quen biết, cán bộ của chúng tôi đã từng phải đứng chôn chân hàng giờ ngoài trời mưa tuyết, để nhẫn nại thuyết phục gia đình một kiều bào trở thành thuê bao. Hay có những ngày di chuyển bằng đường bộ đến cả ngàn km từ quận Cam, Los Angeles đến thành phố Sanfrancisco, chỉ vì nghe thông tin ở có đầu mối có thể thương thảo hợp đồng truyền dẫn…
Có thể nói, sau bao cực nhọc, cán bộ, phóng viên của VTCI đã mở được cánh cửa hợp tác, mở được cả cánh cửa trái tim, để cánh sóng NetViệt VTC10 trở thành nhịp cầu nối hai bờ yêu thương giữa Cộng đồng và quê hương.
Thách thức lớn nhất đối với VTC10 khi triển khai Truyền hình đối ngoại là gì thưa ông?
Chính là nhân lực. Thông tin đối ngoại là một mặt trận vô cùng phức tạp. Cán bộ đòi hỏi vừa phải có bề dày kiến thức văn hóa, vừa phải có sự nhạy bén, đôi khi là sự nhạy cảm.Trong khi đó, VTCI mới chỉ thành lập được 3 năm, đội ngũ phóng viên còn non trẻ. Vì thế công ty triển khai công việc đúng như cách gọi “vừa xếp hàng vừa hành quân”. Đến giờ chúng tôi hoàn toàn tự tin khi nói đội ngũ đã chỉnh tề và chạy khá nhanh so với mục tiêu kế hoạch đặt ra.
Nhân lực vẫn luôn là vấn đề cốt lõi của doanh nghiệp. Khẳng định điều này, VTCI cũng đang duy trì và phát triển một trung tâm đào tạo. Phải chăng, đây là một hướng kinh doanh trong tương lai của VTCI?
Đúng vậy. Từ khi thành lập, VTCI đã triển khai công tác đào tạo cán bộ phóng viên như một nhiệm vụ sống còn. Với cán bộ làm nhiệm vụ Hợp tác quốc tế, chúng tôi “ném” vào các “lò” đào tạo chuyên sâu, kể cả việc mời chuyên gia nước ngoài huấn luyện.Với các biên tập viên, chỉ ít ngày sau khi thành lập Kênh, đã tham gia các khóa học về truyền hình đối ngoại với nhiều giảng viên tên tuổi như nhà báo Thomas, chuyên gia truyền hình đối ngoại Thụy Điển, Nhà báo Quang Vinh, 20 năm làm truyền hình Reuters, nhà báo Lê Nghiêm, Cục trưởng Cục thông tin đối ngoại...
Mô hình trung tâm đào tạo vẫn đầy tiềm năng để kinh doanh, dù doanh số chưa cao, nhưng chỉ nhìn vào danh sách các học viên đăng ký tham gia các khóa học chúng tôi cũng thấy hy vọng vào loại hình kinh doanh mới mẻ và khá thú vị này.
Ông từng nói, mục tiêu của VTCI trong năm 2013 là đưa kênh truyền hình NetViet VTC10 trở thành một kênh truyền hình Đối ngoại dành cho kiều bào. Vậy, hành trình mở sóng của VTCI đã đi đến đâu?
Mục tiêu của VTCI là mong muốn đưa các chương trình phục vụ kiều bào thông qua các hình thức truyền dẫn phát sóng đến được mọi địa bàn có đông bà con ta sinh sống trên thế giới. Suốt 3 năm vừa qua, các đoàn công tác của VTCI đã tỏa ra trên khắp các châu lục, triển khai làm việc với hàng trăm đối tác. Kết quả, chúng ta đã mở sóng được ở những địa bàn trọng điểm nhất. Với năm 2013 này, mục tiêu của chúng tôi đó là đến được hơn 10 quốc gia, trong đó phải kể đến những khu vực có đông kiều bào sinh sống như Nga, Đức, Séc, Australia… Ở châu Á, sẽ là Hàn Quốc, Đài Loan, Thái Lan, Lào, Campuchia… Với châu Âu, mới đây nhất, Đường truyền từ Hà nội đi Paris đã tổ chức xong, khung chương trình phiên bản châu Âu đã hoàn thiện. Chúng tôi đang hoàn tất những phần việc cuối cùng để Kênh truyền hình NetViệt VTC10 sẽ đến với bà con kiều bào ở Pháp và Tây Âu đúng dịp đón Xuân Quí Tỵ này.
2012 cũng là năm VTC kết thúc hợp đồng 3 năm với Bộ Thông tin và Truyền thông trong việc thí điểm cung ứng dịch vụ truyền hình đối ngoại, trong đó, nòng cốt là phát triển kênh truyền hình công ích VTC10- NetViet. Chắc hẳn, thời khắc này rất có ý nghĩa với ông?
Không chỉ với tôi mà với hầu hết cán bộ công ty VTCI cũng như anh em phóng viên Kênh NetViet VTC10, 2012 là năm bản lề : Khép lại một giai đoạn thử nghiệm và mở ra một cánh cửa mới, hay còn được ví như một chân trời mới. Đó là được chính thức tham gia vào chiến lược thông tin Đối ngoại của quốc gia, phát triển Kênh truyền hình đối ngoại dành cho kiều bào.
Vừa là ngẫu nhiên về thời điểm, vừa là tất yếu về quy luật, sau quá trình thử nghiệm, thẩm định và đánh giá thì cuối năm 2012, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch về thông tin đối ngoại của cả nước đến năm 2020. Trong quy hoạch đó, Thủ tướng cũng đã khẳng định VTC10- NetViet như một sản phẩm được Chính phủ đặt hàng, giao nhiệm vụ và đưa vào lộ trình để trở thành một kênh truyền hình phục vụ cho kiều bào. Cũng từ năm 2012, VTC10- NetViet vinh dự được Bộ Thông tin truyền thông phê duyệt là 1 trong 10 kênh truyền hình thiết yếu của quốc gia, với nhiệm vụ truyền hình công ích phục vụ nhu cầu đối ngoại.
Với vai trò là kênh truyền hình công ích phục vụ kiều bào, VTC10- NetViet sẽ mang đến cho những người Việt xa quê “món quà” mới nào trong năm 2013?
Chúng tôi sẽ có thêm nhiều chương trình mới dành cho kiều bào. Có thể kể đến hai “món ăn” đặc sắc: Hộp thư tình cảm “Nhịp cầu Netviet”, ngoài việc trả lời, giải đáp những băn khoăn, tâm tư của kiều bào, còn sẵn sàng làm nhiệm vụ cầu nối cho bà con thăm thân, tìm người xưa lưu lạc, là nhịp cầu kết nối kiều bào với bà con trong nước. Đôi khi giản dị nhưng ấm cúng là chuyển tải một lễ giỗ Tổ, một cuộc gặp đồng hương, hay làm một ngày sinh nhật mà người con xa quê muốn tổ chức cho bà mẹ già đang còn ở trong nước qua cầu truyền hình… Chúng tôi đã nhận được những “ đơn đặt hàng” thú vị như vậy ở cộng đồng kiều bào Nga, Ba lan.
Bên cạnh đó, cũng sẽ có riêng một bản tin “Người Việt năm châu” dành để phản ánh các họat động cộng đồng. Có đi ra nước ngoài mới thấy nhu cầu đời sống cộng đồng của bà con lớn như thế nào. Cộng đồng này rất quan tâm cộng đồng kia đang sống như thế nào, làm ăn ra sao, có cơ hội gì có thể kết nối hợp tác… Bản tin “Người Việt năm châu” sẽ phản ánh những nhịp đập đời sống của cộng đồng để mang đến cho bà con kiều bào những thông tin đời thường, nhưng bổ ích và đầm ấm nhất.
Vâng, xin cảm ơn những chia sẻ của nhà báo Phan Chí Thanh.
Chúc cho VTCI và Kênh truyền hình NetViệt VTC10, với cái duyên của mình, tiếp tục đón những mùa Xuân mới đầy thành tựu và niềm vui!
Mộc Miên thực hiện
Bình luận