Cuộc đời rắc rối của con trai Tổng thống Mỹ - Hunter Biden

Hôm thứ Tư (11/1), ở bước đầu tiên trong cuộc điều tra đã nhen nhóm từ lâu, các đảng viên Cộng hòa trong Ủy ban Giám sát Hạ viện yêu cầu Bộ Tài chính Mỹ cung cấp thông tin về các giao dịch ngân hàng của gia đình Biden. Trong một báo cáo trước đó về gia đình Biden nhằm đặt nền móng cho các phiên điều trần mà họ muốn diễn ra, đảng Cộng hoà nói có bằng chứng “chứng minh sự lừa dối có chủ ý, lặp đi lặp lại, đối với người dân Mỹ; lạm dụng cơ quan hành pháp vì lợi ích cá nhân; sử dụng quyền lực của chính phủ để cản trở cuộc điều tra”… và nhiều hơn nữa.

Câu chuyện thực sự của Hunter Biden rất phức tạp và rất khác ở những điểm quan trọng so với câu chuyện do đảng Cộng hòa đang cố thổi phồng - nhưng lại gây rắc rối theo cách riêng của nó.

​Khi người cha trở thành Phó tổng thống, Hunter Biden - 52 tuổi, một luật sư tốt nghiệp Đại học Yale - đã tạo dựng các mối quan hệ kinh doanh với các doanh nhân nước ngoài. Chúng mang lại cho anh hàng triệu USD, nhưng cũng đặt ra câu hỏi liệu anh có kiếm tiền từ danh tiếng của gia đình hay không. Điều này báo động các quan chức chính phủ về khả năng xung đột lợi ích, và tạo điều kiện cho đảng Cộng hòa bắt đầu những cuộc tấn công kéo dài nhiều năm nhắm vào đương kim Tổng thống Mỹ.

Đảng Cộng hoà tin rằng, Tổng thống Joe Biden có những lợi ích trong các mối quan hệ kinh tế của người con trai Hunter Biden ở nước ngoài. (Ảnh: NYT) 

Sau cái chết của người anh trai Beau vào năm 2015, Hunter rơi vào vòng xoáy nghiện ngập, phóng túng, và những hành vi tự hủy hoại bản thân. Hiện anh đã thoát khỏi nghiện ngập và không còn dính líu vào những thương vụ nước ngoài nữa. Hunter có sự hiện diện rõ ràng hơn trong đời sống của cha mình: Con gái lớn của anh, cháu nội Tổng thống Mỹ, đã kết hôn tại Nhà Trắng vào tháng 11 vừa qua và anh cũng tham dự một bữa tối cấp cao hồi tháng trước.

Tuy nhiên, những phiền toái của Hunter vẫn là tâm điểm của Washington cả về mặt pháp lý và chính trị.

David C. Weiss, công tố viên liên bang của Delaware, chuẩn bị đưa ra quyết định về việc có truy tố Hunter Biden từ những cáo buộc xuất phát từ hành vi của anh trong những năm rắc rối trước đây hay không.

Các điều tra viên đã xem xét các tài liệu liên quan và thẩm vấn các nhân chứng về những giao dịch kinh doanh ở nước ngoài của Hunter. Chúng bao gồm vai trò của anh trong hội đồng quản trị của Burisma - một công ty năng lượng của Ukraine. Công ty này do một nhà tài phiệt đứng đầu và người này bị điều tra tội tham nhũng ở thời điểm Joe Biden còn làm Phó tổng thống và giám sát chính sách của chính quyền Obama ở Ukraine.

Các tài liệu cũng bao gồm cổ phần của Hunter trong một liên doanh với Trung Quốc, và một liên doanh thất bại khác của ông với một tài phiệt Trung Quốc, người đã ve vãn những chính trị gia Mỹ có quan hệ tốt ở cả hai đảng. Nhà tài phiệt này có thời điểm đã tặng Hunter Biden một viên kim cương lớn làm quà, nhưng sau đó đã bị Bắc Kinh truy tố.

David C. Weiss, công tố viên liên bang ở Delaware - người có quyền quyết định liệu có kết tội con trai đương kim Tổng thống Mỹ hay không. (Ảnh: AP)

Cứ như vậy, các điều tra viên tập trung tìm kiếm thông tin về những giao dịch giữa Hunter Biden cùng cha anh với các đối tác kinh doanh nước ngoài.

Tuy nhiên, theo những người gần gũi với cuộc điều tra, công tố viên Weiss dường như tập trung vào những cáo buộc ít mang tính chính trị hơn, chẳng hạn việc Hunter không khai thuế đúng hạn vào năm 2016 - 2017 hay câu hỏi về việc liệu ông có khai man ít nhất 30.000 USD khấu trừ chi phí kinh doanh.

Ông Weiss cũng được cho là đang xem xét buộc tội Hunter Biden, người đã công khai thừa nhận nhiều năm đấu tranh với ma túy và rượu, tội nói dối trong mẫu đơn ông điền năm 2018 để mua một khẩu súng lục. Trong mẫu đơn này, Hunter khai mình không sử dụng ma túy - một khẳng định mà các công tố viên có thể thách thức dựa trên hành vi bất thường của anh cùng những lời kể của nhân chứng về việc anh sử dụng ma túy trong khoảng thời gian đó.

Là một công tố viên kỳ cựu, ông Weiss được Tổng thống Donald J. Trump đề cử làm công tố viên liên bang vào năm 2017. Ông được Bộ trưởng Tư pháp Merrick B. Garland giữ lại sau khi Tổng thống Biden nhậm chức để tránh bất kỳ sự can thiệp chính trị nào vào cuộc điều tra. Ông Weiss đã được Bộ Tư pháp trao quyền về việc có buộc tội hay không và có thể đưa ra quyết định bất cứ lúc nào.

Các luật sư của Hunter Biden đã tranh luận với các công tố viên rằng những cáo buộc trên quá nhỏ, đến mức ngay cả khi các công tố viên tin rằng họ có thể chứng minh chúng, chúng sẽ được xử như những vụ kiện dân sự mà không bị buộc tội hình sự.

Bất kể bộ tư pháp quyết định thế nào, đảng Cộng hòa, hiện đang kiểm soát Hạ viện, sẽ tăng cường giám sát Hunter Biden nhằm gây ảnh hưởng đến khả năng tái tranh cử của Tổng thống Biden vào năm 2024.

Bất chấp những nỗ lực trong nhiều năm (bao gồm cả việc ông Trump cố gắng ép buộc Ukraine giúp ông hạ bệ gia đình Biden, một hành động liều lĩnh dẫn đến cuộc luận tội đầu tiên đối với chính Trump), các đảng viên Cộng hòa vẫn chưa thể chứng minh được Tổng thống Biden liên quan đến các giao dịch kinh doanh của con trai mình hay đã thực hiện bất kỳ hành động nào nhằm mang lại lợi ích cho bản thân hoặc các đối tác nước ngoài.

Và những thứ đảng Cộng hòa đưa ra làm bằng chứng ám chỉ Tổng thống Biden dính líu tới hành vi đáng ngờ của con trai ông – chẳng hạn như khẳng định 2 người có chung tài khoản ngân hàng, hay Tổng thống Biden đã hợp tác với con trai trong thương vụ chết yểu với doanh nhân Trung Quốc — đều tỏ ra mâu thuẫn hoặc không đáng tin cậy khi nhìn kỹ lưỡng vào các hoạt động của Hunter Biden.

Một cuộc điều tra độc lập của tờ New York Times về cuộc điều tra của ông Weiss và cuộc đời của Hunter Biden cho đến thời điểm này đã không cung cấp cho bên nào câu chuyện mà họ muốn.

Beau Biden, trái, và Hunter Biden, phải, đi bên cạnh cha mình sau lễ nhậm chức Phó tổng thống của ông vào năm 2009. (Ảnh: Reuters)

Cuộc điều tra cho thấy Hunter đã hỗ trợ các đối tác nước ngoài, những người mong muốn tận dụng mối quan hệ hai bên để thúc đẩy lợi ích của họ. Nhưng nó cũng cho thấy các cáo buộc pháp lý có khả năng xảy ra nhất đối với Hunter hoàn toàn xa rời với những vấn đề đang được đảng Cộng hòa nỗ lực quảng bá nhất. Và các đối thủ của cha anh thường bóp méo hoặc phóng đại câu chuyện hòng ghi điểm chính trị.

Kết quả điều tra của NYT dựa trên các cuộc phỏng vấn với các đối tác kinh doanh cũ, thành viên gia đình và bạn thân của Hunter, cũng như các quan chức và luật sư quen thuộc với cuộc điều tra của Bộ Tư pháp.

Nó cũng dựa trên báo cáo trước đó của The Times và các tổ chức báo chí khác, cũng như rút ra từ 1 số email bị rò rỉ của Hunter Biden đã xác thực, trong số hàng nghìn email được cho là của anh và được phổ biến bởi các đồng minh của ông Trump trước cuộc bầu cử năm 2020 để cố gắng phá hoại chiến dịch tranh cử của Biden.

Trước 5 giờ chiều thứ Sáu ngày 12/10/2018, Hunter Biden nhận một email khẩn cấp từ kế toán Bill Morgan. Nhân viên kế toán này yêu cầu Hunter hoàn thành tờ khai thuế cá nhân và các khoản hoàn thuế kinh doanh năm 2017. Anh cần nộp bản khai này sớm nhất có thể trong 3 ngày tới. Những gì Hunter nợ nần thời điểm đó khá nhiều, hơn 800.000 USD.

Tuy nhiên, cũng trong buổi chiều hôm đó, Hunter bước vào một cửa hàng AT&T ở Wilmington, Del. để mua chiếc điện thoại mới. Rồi anh bước sang bên kia đường để mua một khẩu súng. Đó là cách rắc rối đến với Hunter như những gì mà công tố viên Weiss đang tìm cách buộc tội.

Hunter Biden công khai thừa nhận nhiều năm đấu tranh với ma túy và rượu. (Ảnh: Getty Images)

Những đứa con của Hunter có lối sống khá sang chảnh và anh phải gánh chi phí này. Dù đã nỗ lực kiếm tiền, cả triệu USD trong những năm 2012 - 2013, Hunter vẫn không thể trang trải hết. Anh rơi vào lối sống bế tắc, nghiện ngập, li dị vợ, anh trai mất, rồi tái nghiện… Hunter trải qua mùa hè 2018 ở Wilmington bằng việc sử dụng ma túy và rượu một cách công khai, thu hút sự chú ý của truyền thông trong bối cảnh cha mình đang chuẩn bị cho cuộc đua tranh cử vị trí Tổng thống Mỹ vào năm 2020.

Rồi người chị dâu góa bụa phát hiện khẩu súng của Hunter, lo sợ người em chồng sẽ kết thúc cuộc đời nên đã vội vàng ném nó vào thùng rác.

Điều này không giúp Hunter thoát khỏi bế tắc. Vào cuối năm 2018, nhân viên kế toán của Hunter tiếp tục thúc giục anh hoàn thành bản khai thuế và tìm phương án trả khoản nợ bởi Sở Thuế vụ Mỹ đã ngăn chặn hộ chiếu không cho anh rời nước.

Từ những năm đầu 2000, Hunter Biden khởi nghiệp với hoạt động vận động hành lang cho các quốc gia đang phát triển, bên cạnh một thân tín của cha mình. Tới 2008, ông phải từ bỏ khi Biden cha lựa chọn đứng bên cạnh Barack Obama trong chiến dịch tranh cử tổng thống. Hunter chật vật với việc tìm kiếm các nguồn thu nhập mới. Trong nhiệm kỳ Phó tổng thống thứ 2 của ông bố, Hunter tìm thấy cơ hội ở nước ngoài.

Người có vai trò lớn nhất cho sự nghiệp ở nước ngoài của Hunter là Devon Archer – một cựu người mẫu đầy tham vọng, thích giao du và mơ ước được trở thành đại sứ. Nhân vật này bắt tay với Hunter, cùng anh kinh doanh ở Ukraine và Trung Quốc. Dự án kinh doanh đầu tiên của 2 người ở Thượng Hải thất bại, nhưng lại thành công ở quốc gia Đông Âu Ukraine.

Trụ sở của Burisma ở Kiev, Ukraine. (Ảnh: Bloomberg)

Trong chuyến thăm Moskva năm 2014, Archer được giới thiệu với Mykola Zlochevsky - nhà tài phiệt sở hữu Burisma, một công ty năng lượng Ukraine. Thời điểm đó, ông Zlochevsky đang bị chính quyền Anh giám sát và điều tra liệu có tham ô tài sản trị giá hàng triệu USD của Ukraine hay không.

Burisma thuê người điều tra lý lịch của Archer, biết ông này “dường như có mối quan hệ tốt đẹp với giới ưu tú của đảng Dân chủ”. Báo cáo này cũng lưu ý: “Robert Hunter Biden, con trai thứ hai của Phó Tổng thống Hoa Kỳ đương nhiệm Joe Biden, là đối tác kinh doanh của Archer”.

Lương duyên giữa Hunter Biden với Burisma bắt đầu. Hunter tỏ ra tỉnh táo khi nhận chiếc ghế trong hội đồng quản trị công ty Burisma. Trong email trao đổi với Archer, Hunter từng viết: “Họ phải biết chúng tôi không thể can thiệp trực tiếp vào các nhà hoạch định chính sách trong nước”.

Dù thế, công chúng bắt đầu chỉ trích vai trò của Hunter ở Burisma. Các quan chức Mỹ làm việc về các vấn đề Ukraine đã rất buồn bực khi biết về vai trò của Hunter tại công ty Đông Âu này. Họ lo ngại nó có thể làm suy yếu các nỗ lực của Mỹ, do Phó Tổng thống Biden lãnh đạo, nhằm thuyết phục các nhà lãnh đạo Ukraine chống lại nạn tham nhũng tràn lan, tiến hành điều tra các nhà tài phiệt, bao gồm cả ông Zlochevsky.

Dù đã cố né tránh sự ảnh hưởng này, ít nhất trong một lần vào năm 2015, Hunter Biden đã có vai trò hết sức thực tế khi sử dụng ảnh hưởng của mình – vốn là ánh hào quang từ người cha – để can dự vào quá trình xin thị thực cho nhà tài phiệt Zlochevsky.

Vào tháng 2/2015, Zlochevsky chuẩn bị bay đến Mexico và lo lắng sẽ không xin thị thực nhập cảnh vào quốc gia này vì lệnh trừng phạt của Mỹ. Hunter đã gửi email cho một doanh nhân uy tín ở Mexico nhờ can thiệp. Vụ việc đã không thành công, Zlochevsky không thể đến Mexico.

Sự dằng co giữa quyền lợi của Hunter Biden ở Burisma và sự nghiệp chính trị của người cha – Phó tổng thống Joe Biden – không ngăn cản được Hunter giữ lại vai trò của mình ở tập đoàn này. Doanh nghiệp này không đòi hỏi gì nhiều ở Hunter, trả mức lương hậu hĩnh 600.000 USD/năm.

Rồi Archer bị truy tố vào năm 2016, Hunter hết chỗ dựa, buộc phải tìm kiếm các giao dịch mới. Anh có một thỏa thuận bom tấn với ông trùm năng lượng Trung Quốc Diệp Giản Minh – Chủ tịch công ty CEFC.

Diệp Giản Minh – Chủ tịch công ty CEFC, trái, ngồi cạnh Tổng thống Cộng hoà Séc Milos Zeman ở Thượng Hải năm 2015. (Ảnh: AP)

Hunter gặp gỡ nghiêm túc với tỷ phú Trung Quốc vào tháng 2/2017, một vài tuần sau khi cha ông rời nhiệm sở. Sau bữa tối, Diệp Giản Minh gửi tới khách sạn nơi Hunter ở một viên kim cương làm quà tặng. Tháng 8 cùng năm, một liên doanh giữa CEFC và Hunter được lập ra với cái tên Hudson West, vốn hóa 5 triệu USD. Mục tiêu của liên doanh là giành được các hợp đồng khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) cho CEFC. Liên doanh sụp đổ khi Diệp Giản Minh bị bắt sau khi từ nước ngoài trở về Trung Quốc vào tháng 11/2017.

Khi Biden cha quyết định tham gia cuộc đua tổng thống vào năm 2019, Hunter từ bỏ Burisma, nguồn thu nhập chính cũng bị cắt. Anh cũng kết hôn với người vợ thứ hai Melissa Cohen, quyết tâm cai nghiện. Trên đường đi trăng mật, ông phát hiện mình bị chặn visa vì còn nợ thuế. Hunter liên hệ với kế toán Morgan để xử lý vấn đề nhưng vô vọng, Morgan đã qua đời. Kế toán mới được thuê không nói với Hunter về những tờ khai thuế năm 2016-2017, thay vào đó báo anh nợ 2 triệu USD tiền thuế.

Hunter bên cạnh người vợ thứ 2 Melissa Cohen và cậu con trai. (Ảnh: NYT)

Đến tháng 12/2020, một tháng sau khi cha anh - Joe Biden đắc cử Tổng thống Mỹ, CNN đưa tin về cuộc điều tra của công tố viên Weiss. Giữa năm 2021, nguy cơ Hunter bị buộc tội trốn thuế rõ mồn một. Hunter lập tức vay tiền từ bạn bè để giải quyết khoản nợ thuế. Và với việc thanh toán thuế nhanh chóng như vậy, con trai Tổng thống Mỹ đã khiến nỗ lực kết tội anh của vị công tố viên Weiss trở nên mơ hồ. Các chỉ trích hướng tới thời điểm Hunter nghiện ngập, sử dụng súng. Đội ngũ luật sư bảo vệ Hunter ngày càng đông và những lập luận chống lại nỗ lực của Weiss ngày càng sắc sảo.

Điều nổi lên từ cuộc điều tra là câu chuyện về một người đàn ông chiến đấu với con quỷ trong bản thân mình, trong bối cảnh bi kịch gia đình và dưới ánh mắt soi mói của công chúng.

Câu chuyện về vụ điều tra Hunter Biden – con trai Tổng thống Mỹ Joe Biden - là trường hợp điển hình về những thách thức trong việc thực thi công lý đối với một mục tiêu có ảnh hưởng chính trị to lớn. Và đó là một câu chuyện về cách những khó khăn trong đời sống của một cá nhân có thể bị sử dụng làm vũ khí trong cuộc đấu tranh chính trị đảng phái.

Để gói gọn những gì Hunter Biden đang phải trải qua, NYT trích dẫn một câu nói của Stephen K. Bannon, cựu chiến lược gia của ông Trump: “Tôi không quan tâm đến cảm giác của Hunter. Đây là chiến tranh".