Phát hiện một nghĩa địa bị vùi 30 năm dưới lòng Biển Hồ

(VTC News) - Ông Quách Trọng Hoan- 72 tuổi, một người dân sống cạnh Biển Hồ (thuộc thôn 4, xã Biển Hồ, TP Pleiku, Gia Lai), người thường được gọi với danh hiệu trìu mến là “ông già Biển Hồ” vừa phát hiện ra hàng trăm ngôi mộ vẫn còn hài cốt đã nằm yên từ lâu dưới lòng Biển Hồ.

Khoảng một tuần nay, người dân TP. Pleiku hiếu kỳ đổ về khu vực phía đông khu vực Biển Hồ để chứng kiến phát hiện của ông Hoan.

Ông Hoan cho biết, doi đất này trước đây vốn là một nghĩa trang. Từ những năm 1980, khi con đập thủy lợi được xây dựng để tích nước tưới tiêu cho những nông trường cà phê thuộc huyện Chư Pah (Gia Lai) thì nghĩa trang bị ngập hoàn toàn.

Từ đó đến nay, hàng trăm ngôi mộ luôn bị ngâm trong nước. Do năm nay lượng mưa ở Gia Lai rất ít, cộng thêm việc những dòng nước từ hồ Tân Sơn hàng năm chảy xuống Biển hồ đã bị con đập Tân Sơn mới hoàn thành ngăn lại nên nước Biển Hồ xuống rất nhanh. Nghĩa địa ngầm nói trên lộ lên từ đây.

Mục tận sở thị nghĩa trang này, chúng tôi phát hiện một mùi uế khí tanh, hôi bốc lên nồng nặc. Hàng trăm ngôi mộ đất vô danh, không có bia, cứ cách vài mét lại có một ngôi mộ lộ dần lên khi nước đang rút dần. Một số ngôi mộ vẫn còn một ít gạch bao quanh.

Theo ông Hoan, sau khi phát hiện nghĩa trang này, ông về nhà lấy cọc tre đánh dấu, đếm được có đến 140 ngôi mộ. Nhưng vẫn có thể có nhiều hơn vì nước rút đến đâu mộ lại lộ ra đến đấy.

Trao đổi với chúng tôi, ông Hồ Đức Long (72 tuổi, còn gọi là ông Mười Cà) sống ngay cạnh đập thủy lợi của Biển hồ cũng cho rằng, doi đất ông Hoan phát hiện đích thực là một nghĩa trang lớn.

Theo ông Mười, khi ông đến sống và lấy vợ ngay tại thôn 1 (xã Nghĩa Hưng, huyện Chư Pah) từ năm 1975, khu nghĩa trang trên vẫn còn tồn tại. Chính mẹ và người con xấu số của ông cũng được chôn chung tại nghĩa trang này. Trước nghĩa trang có một ngôi mộ lớn với tấm bia rất cao đề tên Nguyễn Văn A. Vì vậy, người dân ở đây thường gọi nghĩa trang với cái tên “nghĩa trang bia ông A”.

Từ những năm 1979, tỉnh Gia Lai quyết định cho xây đập ngăn dòng chảy của con suối nhỏ nằm bên cạnh nghĩa trang  (chảy từ Biển hồ xuống xã Nghĩa Hưng), ngành chức năng lúc bấy giờ đã thông báo khắp toàn quốc trong gần một năm cho người nhà đến bốc hài cốt, nhưng vì nhiều lý do, nhiều thân nhân đã không đến di chuyển hài cốt.

Riêng một số ngôi một được các Thanh niên xung phong xã Biển hồ (trong đó có ông Mười tham gia) đến bốc hài cốt, mang lên chôn cất tại làng Tiêng, xã Tân Sơn. Còn lại hàng trăm ngôi mộ khác không được bốc, phải chịu “ngâm mình” dưới nước.

Ông Hà Xuân Nhắc (68 tuổi) - Ủy viên Ban chấp hành Hội cựu chiến binh xã) và ông Nguyễn Danh Mầu - Phó Bí thư Đảng ủy thôn 4 (xã Biển Hồ) cũng xác nhận rằng doi đất trên đích thực là nghĩa địa lớn, có nhiều mồ mả vẫn chưa được bốc hài cốt.

Sau khi phát hiện nghĩa địa trên, ông Hoan có nguyện vọng được đứng ra bốc những hài cốt không may mắn đó, quy tụ lại một nơi cao ráo để sớm hôm nhang khói cho họ, nhưng vì bản thân ông không có kinh phí nên đành bất lực.

Mong rằng ngành chức năng của tỉnh Gia Lai quan tâm đến vấn đề trên. Việc cất bốc hài cốt không chỉ làm ấm lòng người dưới mồ mà còn giúp môi trường sinh thái của Biển Hồ - nơi cung cấp nước sạch cho người dân TP Pleiku và các vùng lân cận được bảo đảm.

Yến Viễn